Meester en slaaf van zijn „ik" Vervolg van pag. 8 Deze manier van eten trof ik overigens ook aan op de pasars van Beiroet, waar je ook gerechten hebt, die precies op sa- joer boentjies lijken of sambal goreng ati en zo. En waar je ook allerlei soorten sate hebt, die daar kebab heten. De meest op vallende soort daar is de "duner kebab", waarbij aan een vertikaal spit vele lappen schapenvlees zijn geprikt in een conische "koek", gelardeerd met lagen vet en boven op het staartvet en een citroen of tomaat. Deze naar onderen spits toelopende "spek koek" wordt van opzij geroosterd met elec- trische gloeidraden, de toren wordt voort durend gedraaid en er worden voor de ko per vleeskrullen afgesneden, die met een heet sausje worden opgediend. Een mar kant "huwelijk tussen Oost en West, antiek en modern, want zonder het electrisch roos ter zou deze uitvinding nooit tot stand heb ben kunnen komen. Ook in Bangkok wordt de opmerkzaam heid voortdurend getroffen door zulke ont moetingen tussen Oost en West, maar het Oosten blijft absoluut dominant. Ook de rij der in de duurste auto blijft in wezen een paardrijder, die met emotionele tempo-ver snellingen tussen het verkeer zigzagt. In Europa laat hij zich opnemen door de ver keersstroom. Op de klongs (de kanalen van Bangkok) varen bootjes met motor even grillig als bootjes zonder. Op Europese plassen zouden er in deze wirwar dagelijks tientallen botsingen geweest zijn, maar hier vaart alies zalig en zorgeloos door elkaar heen en verdrinkt niet. Moderne paleizen hebben opeens dakkrullen als tempels; men kan een portie cobra eten met een glas coca cola, in de tempels staan telefoon toestellen bij Boeddha's. Wat is het groot ste verschil tussen West en Oost? In het Westen streeft men nog steeds het onge wone na, in het Oosten is niets ongewoon. In Rome zijn moderne architectuur en his torische monumenten tegenstellingen, in het Oosten gelijkwaardige facetten van de stad, allebei met een levend leven en zon der onderschikking. In Europa kan je be neden de tien cent niet lekker origineel eten, hier heb je voor honderd dubbeltjes honderd variaties, die smaakvol zijn en voedzaam. In Europa valt b.v. vrouwelijke Mij wordt vaak verweten dat ik veel te veel schrijf en praat. Als dit zonder meer waar is, komt dat toch zeker omdat mij de "mond overloopt" van het vele goede dat ik van mijn medemensen heb ondervonden, in geschrift of daad. Vaak weet ik heel goed dat geen tienduizend woorden van mij kunnen halen bij een daad van anderen waar ik getuige van mocht zijn. Maar omdat ik in dit contact met U geen daden kan op brengen, kan ik alleen spreken. Een voorbeeld. In de tijd dat ik mij nog "kapot werkte" voor Tong Tong en van de ene kwaal in de andere tuimelde, maakte ik ook kennis met dokter Rama Polderman en zijn Yoga-leer. Waar ik overigens toch geen tijd voor had. Vaak zei hij: "Je bent ziek. Dokters kunnen je niet helpen. Je MAAKT je ziek, want je laat je opeten door je zorgen, je ergernissen en je veel te hoog gestelde doel. Elke machine die te veel doet, gaat kapot. Onderhoud helpt niet. Doe minder. Maar vooral: zet je zorgen aan de kant, als je er toch nergens mee komt. Klinkt mooi. Is waar. Die woorden maak ten echter, onvoldoende indruk op me. Maar eens moesten wij om een bepaalde tijd in Amsterdam zijn en vertrokken wij door al lerlei oponthoud veel te laat uit Den Haag. Bovendien overviel ons na Leiden een zwa re mist. Op tijd komen was practisch uit gesloten. Toch deed Rama aan het stuur wat hij kon en op de buitenweg reden wij charme pas op bij een zekere haaropmaak en kleding; hier is charme overal. En wat is overal eigenlijk? De Ameri kaanse dollar, de meest bekende en meest gezochte wisselmunt, de standaard voor alle handel en de "terugreken-basis" voor lira's, piasters, rials, rupees en ticals. En nochttans heb ik een merkwaardig voorge voel dat de dagen van de internationale dollar geteld zijn. Waarom? Ik ga het Oosten een beetje bedrukt in. Al kan ik ze niet herkennen of formuleren, ik voel dat enorme veranderingen op til zijn, een finale losscheuring van het Europees met topsnelheid, ofschoon wij soms geen twintig meter "witte streep" konden zien. Ongetwijfeld wist hij dat hij fout was. Want nooit konden wij op tijd stoppen bij een onvoorziene opstopping, ik heb nooit ge weten wat er in hem omging toen. Ergens toch een volkomen betrouwbaar rijden "op instinct"? We kwamen prachtig op tijd in Amster dam. En toen ging vlak voor onze neus de ophaalbrug op... Zoiets voel je gewoonweg als een catastrophe. Nu haalden we onze afspraak tóch niet! Ik was volslagen per plex, en Rama was geloof ik ook één se conde aan heftige emoties ten prooi. Toen echter ging hij kalm en volkomen ontspan nen lekker achterover leunen in zijn hoek, stak een sigaret op en begon rustig een ge sprek. Dit vermogen van de mens om zich aan de slavernij van zijn emoties te ontrukken, zo snel, zo kalm, en toch zo absoluut, zal ik nooit vergeten. Die daad heeft mij meer opgevoed dan tien boeken over filosofie en honderd krantenartikelen. Ik geloof dat ieder van mijn lezers zo iets wel eens heeft meegemaakt. Een voor val van eenvoudige maar treffende zelfbe heersing, moed, trouw, standvastigheid of welke eigenschap ook. Zou U er ook van kunnen vertellen in dit blad? Al was het alleen maar om die woordenvloed van T.R. te stuiten...? T.R. imperialistisch tijdperk. Op een wonderlijke manier heeft het Europees "cultuur-evan gelie" de bus gemist en zijn het Midden- Oosten en het Verre Oosten even onaan tastbaar gebleven in levensfilosofie en na tuur als zes honderd jaar geleden, terwijl Europa van de kruidnagel, de koffie en de rubber af tot de basis-patronen in religie en cultuur toe doordrenkt zijn van het Oos ten. Een Kind van het Oosten en het Westen zwerft tussen de werelden van zijn "bloed van herkomst" en zoekt een thuis. Bestaat er wel een Thuis? Nee lezer(es), nee U hebt het mis, dit is nog geen Djakarta. Dit is (pas) Bangkok, maar zogezien is Tjalie nu alweer in zijn element. Tialie schreef ons helaas niet wat links op de foto verkocht wordt maar wij fantaseren maar dat het "goelé cobra" is! Rechts probeert Tialie even of hij het ta- warren nog niet verleerd is. Het tawarren misschien wel, het "taroh!" beslist niet! Hij laat zich in ieder geval, als we goed naar het piaatie kijken, min stens een kati van het één of ander inpakken Foto's: Poortman. 9

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1965 | | pagina 9