JAVA-BODE
Brieven van Tijd en
Ruimte
Over dromen
van de Tropische Natuur
1
BUJLaJLaEïTIIVr
DE BLUDE GEBEURTENIS.
Ik las vandaag dit citaat van José Vascon-
celos uit zijn boek "Indologie?'"De bescha
ving werd geboren in de tropen en zal er weer
toe terug keren"Ik dacht natuurlijk direct
aan jou: het zal je recht uit het hart zijn ge
grepen. Ik dacht ook: hebben wij die uit Indi'è
komen, niet een hele "set" van levenswaarden
die anders zijn dan in Europa? Natuurlijk is
dit zo. Maar waar draait het nu om? Het
lijkt net of onze waarden meer overeen komen
met die van de pionier, de jager en Darwin's
selectie als basis. Die van Europa zijn de waar
den van de "civitas"de ommuurde stad, bin
nen de wallen. Elk leven wordt gespaard
voor de samenwerking die zonder dat, binnen
de wallen, een hel mogelijk maken. Tropische
wouden staan misschien veel dichter bij "the
survival of the fittest" dan we zouden willen
erkennen. De zwakke en zwakkeling heeft in
onze ogen altijd de nasmaak van "si kalah-
vaag verachtelijk. Maar in Europa wordt zijn
leven ontzien, gespaard en beschermd. Wat
is eigenlijk de zin van de overvolle krankzin
nigengestichten, de neurose klinieken en le
vensvatbare diabetici die trouwen en al maar
meer onvolwaardigen, meer degeneratieve kin
deren met inferieure genen maken en de leu-
caemie-patienten, de bloederziekten en tal
loze andere die in leven blijven. Dat is het
nadeel van Europese beschaving die alles
spaart: ook de degeneratieve mutatie blijft in
leven en is de kiem van het komende verval.
Er bestaat geloof ik geen enkel systeem of
het heeft ook zijn zwarte kant. Misschien is
het ook raadzaam om mensen die geen afweer
hebben tegen de "stress" van de maatschappij
ook maar de das om te doen. Als je een maag
zweer krijgt van de strijd om het bestaan, dan
deug je niet voor die strijd en is het beter
dat je gerangeerd wordt op een zijspoor met
een schot in de nek. Want je bent waardeloos
als mutatie.
Als wij met onze tropische waarden, die veelal
gebaseerd zijn op juiste aanpassing en doel
treffendheid, eerbied voor de natuurwetten en
zoeken naar lichamelijke en geestelijke harmo
nie, in het slop raken van de Europese ste
gen, dan zijn we net zoals bewoners van een
andere planeet, die niet verstaan worden of
krankzinnig worden verklaard.
"Security from the cradle to the grave"
wordt betaald met hoge belastingheffingen
waarvoor men met harde en geestdodende ar
beid betaalt)maar ook met onthalzing van de
nuttige genen der erfelijkheid. De Middelland
se Zee beschaving is een Atlantische Zee be
schaving geworden en New York is het Rome
van deze eeuw. Maar ergens in dat Ameri
kaans stelsel van morele waarden is toch nog
een kern van de tropische waarden: de risico
nemende vrijbuiter, de koppige woudloper, de
naar nieuwe akkers uitziende landbouwer. Dat
maakt deze civilisatie nog goed voor een paar
eeuwen. In de nauwe straten van Europa zijn
de gecompliceerdheid van administratie en cul
tuur labyrinthen van verval geworden.
Maar om terug te komen op dat citaat: na
tuurlijk zijn alle beschavingen in de tropen
begonnen, want daar was het eerst de basis
mogelijk van alle cultuur: een overschot van
voedsel. Wat in de kou is uitgedacht is een
technische wetenschap: als die in de tropen is
overgenomen of ingeburgerd, dan keert de be
schaving weer terug. Maar dat zullen wij niet
meer meemaken.
Tenslotte een poging om te bewijzen hoe
dicht jij met jouw hele set van levenswaarden
beantwoordt aan een natuurwet, d.w.z. niet
christelijk, niet Europees, maar wel tropisch:
in ontelbare artikelen van jouw hand leg je
er de nadruk op hoe weinig de PERSOON
van Tjalie van belang is voor de "renaissance
van de Indo"Een opleving nochtans, die be
staat en waarvan je de eigen ondersteunende
functie verkleint. Dat komt omdat in de na
tuur het individu niet telt, maar alleen DE
SOORT. En de eens tot leven gekomen soort
zal als elke andere tak van "de orde der zoog
dieren" blijven bestaan. H. Ch. H.
Antillen
Ik ben bang dat deze brief door beperkte
mensen gauw gesignaleerd zal worden als
een brief van een "Hun", omdat in het
Derde Rijk zulk soort woorden ook gehoord
werden. Aan kleinburgerlijke alarmkreten
van "Facist!" of "Communist!" zijn we in
tussen al gewend geraakt. Als niet-gewor-
telden in het Europese leven en denken
hoeven we ons niet druk te maken om dit
soort Europese kwalificaties (die elders in
de wereld immers ook niet opgaan) en pro
beren in het doolhof van valse waarden en
kwalificaties onze eigen weg te vinden.
Deze brief werd geschreven toen H. met
een maagzweer in het hospitaal lag en
ruimschoots de tijd had zichzelf eens te
onderzoeken. Zelf ettelijke malen een maag
zweer gehad hebbend in tijden toen het
"vanwege het werk eigenlijk niet kon en
mocht" begrijp ik heel goed, hoe je dan
30 APRIL 1909
gaat denken over je physieke geschiktheid
voor dit leven en over de vele zinloze in
spanningen van de beschaving. De basis
van dit denken is: Wie ben ik? En waar sta
ik in deze Tijd en Ruimte? Wat ben ik wer
kelijk waard voor komende generaties? In
de grond herkennen wij dus in de brief van
H. het beroemde schilderij van Gaugin:
"Van waar komen wij? Wat zijn wij? Waar
gaan wij heen?" Een schilderij van vrouwen,
kinderen, dieren en een natuurlandschap
(niet de stad). En dit alles: een beeld van
de tropen, waarin b.v. naaktheid een na
tuurlijke (door 't klimaat veroorloofde) sta
tus is en geen beschaafd-Europese devia
tie van "niet-gekleed zijn", DUS onbe
schaamd.
Wie dit goed tot zich heeft laten indrin
gen, beseft dus dat hij zijn verdachtma
kingen liever thuis moet laten en proberen
(desnoods via een vorm van kunstzinnig
denken) Gaugain, H. en millioenen "tropen-
Europeanen" in Nederland en de hele Noor
delijke wereld te begrijpen. H. zegt eigen
lijk in het kort: de stadsmens heeft een in
geboren verlangen naar de Natuur. En om
dat de Tropen de rijkste (immers winter- en
woestijnloze) natuur provideren, verlangt de
stadsmens naar de Tropen.
Inderdaad speelt het Indo-zijn hier een
bepaalde rol en zelfs een sterke rol, zoals
trouwens bij alle mensen afkomstig uit de
Tropen, met "tropenbloed in de aderen" of
die in de Tropen een nieuw vaderland (te
ruggevonden hebben. Maar ik ken genoeg
Indo's, die het leven in Europa en in het
algemeen het leven als stadsmens verre
verkiezen boven het "natuurleven" en aan
de andere kant heb ik vele totoks gekend,
die zelfs in Indonesië de stad niet lustten,
om het Indo-vraagstuk ook automatisch te
vereenzelvigen met de "terugkeer van de
beschaving naar de Tropen".
Lees verder pag. 6
30 APRIL 1965
VAN DE
Onze Correspondent te 's Gravenhage seint ons dd 30 Anril (des
namiddags om 3 uur 30 min.):
In de Kamer heeft minister Heemskerk het bulletin van prof Kouwer
en dr. Roessingh voorgelezen, luidende dat H. M. de KONINGIN Vrijdag
morgen om 6 uur 50 min. van een Dochter is bevallen. De TOESTAND
was naar omstandigheden ZEER GOED.
De jonggeboren Prinses is welvarend.
De geestdrift in Nederland is onbeschrijflijk.
Ditmaal ter gelegenheid van de jaardag van H.M. Koningin Juliana niet een portret, maar
een afdruk van het bulletin in de Javabode, dat 56 jaar geleden ongetwijfeld ook in het
voormalig Nederlandsch-lndië "onbeschrijfelijke geestdrift" moet hebben veroorzaakt.
Wij bieden H.M. Koningin Juliana, mede namens onze abonnees, onze geëerbiedigde ge
lukwensen aan met haar jaardag. REDACTIE.
5
