Jos-
VAN HIER EN GUNDER
van Arcken
Vervolg van vorige pag.
Soms in de vorm van een mopje maar, maar
steengoed en vol diepe filosofie, in de vorm
van critieken, beschouwingen, herinnerin
gen ,enz. enz. enz. Hier en daar hebben
deze artikelen mensen diep bewogen. Zij
hebben hun kinderen er toch wel van ver
teld (of bij jonge ouders is met een nieuw
kind ook een Indisch idee verwekt).
Ja, wij gaan dood, maar er bestaat Re
surrectie na de dood. Er bestaat zoiets als
het voortgenereren in chromosomen van
dominante eigenschappen op kinderen en
kindskinderen. Veel meer kinderen dan wij
denken zijn onbewust drager van onze
mooiste gevoelens, onze diepste filosofie.
Ze liggen daar maar als een rijstkorrel tus
sen tarwekorrels en niemand let erop.
Maar als ze straks opgroeien, zegt de boer
opeens: "Wat heb ik nou an me fiets han
gel" Er zullen in de toekomst veel meer
rare orangs aan de Hollandse fiets hangen
dan zich nu laat aanzien!
3. De tijd is nu ongunstig; wij zijn allemaal
(ik ook) "fout geboren", maar in latere ja
ren zullen er kinderen komen, bij wie dub
bele chromosomen opeens goed liggen
voor wie de tijd (en het gesternte) gunstig
liggen. Die Indischman, marginal man, uni
verseel mens zullen zijn in hoge graad. Hun
ster zal lichten. Dit weet ik. Dit kan ik niet
bewijzen. Maar het zal bewezen worden.
Drie en een halve eeuw Indische cultuur
zit in ons bloed. Dat kan niet morgen dood
zijn. Wij zijn nu al veel verder dan U en
ik zien kunnen! T R.
Vervolg van "KWETSEN" (pag. 3)
En dit zweer ik U: als deze meneer dezelf
de brief aan andere lezers had geschreven,
zou hij veel meer op zijn brood gehad heb
ben en vaak betoel-betoel kwetsend.
De lezer denkt dat hij "satoe appel sen-
diri met Tjalie" schilt en is dus gauw ge
neigd om te zeggen: Tjalie is een rotvent.
Maar hij moet heel goed begrijpen dat hij
eigenlijk wel mag zeggen: duizenden lezers
zijn rotlui... en dat gebeurt dan ook: hij
bedankt voor Tong Tong. Men vervreemdt
zichzelf. Menige Indo gaat te gauw mokkend
in een hoekje zitten en wordt a-sociaal.
6. Veel discussies verlopen als die van me
vrouw Jansen en haar hoed: "Hoe vind je
m'n nieuwe hoed, Tjalie?" Ik, zo tactisch
mogelijk: "Ik heb geen verstand van vrou-
wenhoeden!" "Onzin, je hebt toch wel
smaak! Mooi of mooi!" "Nou, ik kan m
niet bepaald mooi vinden". "DUS lelijk?!"
"Dat zeg ik niet..." "Omdat je laf bent. Zeg
maar gerust dat je hem lelijk vindt! Je
hebt zelf geen smaak, man! Loop naar de
duvel!' Brak! Deur dicht. En laat me U ver
tellen dat vaak mijn vingers in die deur
"kedjepit" zijn geraakt! T.R.
Voor
OMEGA HORLOGES
naar
Laan van Meerdervoort 520
Den Haag - Telef. 33 64 41
DE "OMMEZWAAI"
"...merk ik een complete ommezwaai bij
jou. Eerst ben je de grote koloniale kampioen
die zich letterlijk aan flarden heeft geschreven
en gevochten voor onze koloniale historie en
nu ben je in Indonesië geweest en bent ook
anti-koloniaal!
Goede Indonesische vrienden verzekeren me
dat je veel te koloniaal bent en dat Tong Tong
om die reden onaanvaardbaar is in Indonesië.
Wil je misschien daarom het roer omgoo
ien?.
...na deze drie velletjes verwacht ik een
geweldige "blast" van je, maar in hemels
naam dan maar. Dit moet me van het hart...
verkortR.f.
1. Nee, je krijgt geen blast van me. Nie
mand krijgt over deze materie een blast van
me. Want a. ik heb me inderdaad aan flar
den gevochten voor Tong Tong en voel me
te oud en te moe om nog zoveel kabaal
te maken, b. deze hergeboorte van Indone
sië is een te belangrijke zaak (ook voor
Nederland) om veel tijd te verdoen aan
twisten die gebaseerd zijn op het a tort et a
travers doordrijven van een eigen mening,
c. het vinden van een handvol begrijpers
is belangrijker dan het vasthouden van
honderdduizend gelijkhebbers.
2. Ik ontveins mij niet dat er moeilijke
dagen op komst zijn voor Tong Tong en mij.
Men denkt: de schrijver van de Piekerans
en de verdediger van Indonesië door dik
en dun in acht harde Tong Tong-jaren, "ligt
natuurlijk fijn" bij Indonesië, wordt gefê
teerd, schrijft "zwijmelend" over Indonesië
en wordt natuurlijk anti-koloniaal, om bo
vendien als loon daarvoor rijk te woren.
Ja, wat men al niet denkt!
Maar wie onderzoekt, leert: a. dat in
deze acht jaren Tong Tong nooit een woord
van bijval van Indonesische kant heeft ge
had of welke vorm van steun of tolerantie
ook, b. dat er wel voortdurend op allerlei
slakken zout gelegd is en evenals van Ne
derlandse zijde de Indische geit-met-een-
vlekje kakelbont koloniaal is verklaard, c.
dat toen de door Tong Tong verdedigde en
voorspelde verzoening tussen Nederland en
Indonesië tot stand kwam, geen der beide
partijen eerlijk durfde constateren: Tong
Tong heeft inderdaad gelijk gehad; dat di
verse groeperingen die bij deze verzoening
wèl voeren, geen woord van erkentelijkheid
(laatstaan een daad!) t.a.v. Tong Tong heb
ben laten horen, d. toen de Nederlandse
pers te gast was in Indonesië, ontbrak Tong
Tong glorieus op het appèl, e. Tjalie's ver
blijf in Indonesië is 'volslagen onopgemerkt
voorbij gegaan. Ik ben niet uitgenodigd, ik
heb de reis niet cadeau gekregen, ik hoef
voor niemand mooie woordjes te schrijven.
Dit blad is van ons, voor de opinievorming
hebben we zelf betaald.Wat in Indonesië
aan vriendschappen bestaat, is "privé", al
is het ook aanzienlijk meer dan in Neder
land. Wat ik weet en wat ik zeg is te dan
ken aan persoonlijke ervaring en aan per
soonlijke vrienden; ik heb geen fractie of
ficiële medewerking of belangstelling ge
had, f ik heb niets anders verwacht en voel
niet de minste behoefte aan welke aanstel
lerij ook naar' welke kant ook. Het leven
van Tong Tong was hard, is hard en zal
hard blijven tot het laatste einde. Omzwaa
ien?! Voor wie! Voor wat!
3. Het vloekwoord en de oorzaak van
alle misverstanden is het woord "koloniaal"
dat nu eenmaal beladen is met alle ellende
dat er van twee kanten aan is opgehangen
en waarmee alle twee kanten zich in een
schoon boezeroen steken voor eigen fou
ten.
Het woord "koloniaal" bevlekt, verwringt
en besmet alles wat leeft in de betrekkin
gen van deze twee landen. Er is in deze be
trekkingen gewoon geen goed woord meer
mogelijk voor welke goede zaak ook. Als ik
'n soldaat prijs om zijn moed en aantoon hoe
moedig hij inderdaad was, mag ik dat doen
van elke neutrale macht, maar zodra ik zeg
dat het een KNIL-man is, jammert iedereen
dat het een koloniaal was en dat ik ook
een koloniaal ben, en dat de vent een
moordenaar was. Zo ook zijn moedige ke
rels aan Indonesische zijde alleen maar
moordenaars of helden van het anti-kolonia-
lisme. Hoe komt het dat zoveel Indische
officieren opgeklommen zijn tot top-functies
bij het Nederlandse leger? Omdat het Ne
derlandse leger koloniaal is? Waarom die
nen in vele hoge functies van het Indone
sische leger Indische en Indonesische mili
tairen van het oude KNIL? Omdat het Indo
nesische leger koloniaal is? Bestaat het nu
werkelijk eenvoudig niet dat een kerel,een
brug, een gebouw, een reglement goed is
omdat het GOED is, maar MOET de ver
dachtmaking van het kolonialisme er tóch
bij? Als je doet wat je hart je ingeeft, en
als je dat met overtuiging en moed doet,
heb je geen tijd om te denken aan koloniaal
of anti-koloniaal. Dan ben ie alleen mens
onder de mensen.
4. Ik ben het grootste deel van mijn le
ven kind geweest van de stad Djakarta, en
speelgenoot en broeder van zijn bevolking.
Zo heb ik ze teruggevonden. Ze hebben mij
gastvrij ontvangen, nooit bekapitteld en
toch ook niets verzwegen. En zodoende het
inzicht gegeven om te schrijven zoals ik nu
doe. Wat ik schrijf, schrijf ik om deze men
sen beter bij U te doen begrijpen. Niet om
Indonesië te plezieren, noch om Nederland
te plezieren, (of tegen me in het harnas te
jagen), want in werkelijkheid staan allebei
toch als een schoolmeester met de aan
wijsstok klaar om me te straffen waar ik
scheef ga of vermeend mis ga.
De eerste weken in Indonesië van agonie
(ja, van agonie!) zijn voorbij toen ik niet
wist hoe ik schrijven moest, want voor al
les wat ik schreef, "goed en kwaad", zag
ik de aanwijsstokken al de lucht in gaan,
óf hier óf daar. Indonesië is nog steeds
officieel stout en dom bij Nederland. En
Nederland officieel koloniaal en dom bij
Indonesië. Dus is Tjalie bij allebei stout en
dom en koloniaal... Maar nu, met mijn ge
dachten bij Djohari en Jusuf, bij van Ingen
en Tjan Ging, in de strijd om hun bestaan
in deze revolutie, kan ik alleen naast deze
vrienden staan en U vertellen wat in hun
omgaat en met hen gebeurt. Zo helpe mij
God.
Omzwaaien? Pas op met dat woord. Om
zwaaien is verraad. Wie vrienden heeft,
kan ze niet verraden. And to the Dickens
met al dat ge-koloniaal Alleen verliezers
zijn nakaarters... T.R.
