CHINA: RUIMHEID Spreuken en Spreekwoorden Toen ik nog veel motor reed, was mijn grootste vijand-vriend Lim Tjoey Keng, de handelaar in motorrijwielen op Molenvliet. Ik heb zijn lelijke, rommelige "bengkel" zien uitgroeien tot een pompeus twee ver diepingsgebouw met luxueuze toonzalen. En die heb ik mee helpen betalen. Dus haatte ik hem. En hij verschafte mij de vele vreugden van motorrijden: tarting, bravour, snelheid, roekeloosheid, en de verste we gen van West Java. Dus was hij mijn vriend. Met mij zullen tientallen oud-Batavianen hem kennen. Saludos! Rex Acme, BSA, AJS, Triumph, Raleigh, Norton, evviwa! Over dit alles regeerde Lim Tjoey Keng, een vierkante, ruw gemanierde, slimme, schele Chinees. Met wie wij beurtelings konden bulderen van het lachen over een glas zwarte koffie of met bandenlepel of kriek elkaar naar het leven staan. Hij was branie, die Tjoey Keng. Zoals wij. En lelijk. Zoals wij. En hard. zoals wij. Maar hij werd rijk en wij bleven arm, zie je. A la lanterne met de bourgeois! Om je dood te lachen. Op een keer was ik alweer maanden ach terstallig (dat is overigens een levenslange habitus van me, zoals een woestijnleeuw altijd honger heeft of een straathond altijd vlooien (pick your choice!) en dreigde mijn racemonster te verliezen. Ik zocht Lim Tjoey Keng thuis op, want in zijn zaak was hij onvermurwbaar als een Chinese god. Hij bleek te wonen in een geweldig herenhuis op Pasar Baroe Oost. Die dief van het proletariaat! Ik reed somber het erf op en met vrij veel lawaai. Het huis trok zich geen lor van me aan. De geweldige voor galerij was leeg en alle deuren en ramen waren dicht. Ik keek door het ijzeren zij-hek op het achtererf. Daar was een baboe er gens mee bezig. Ik beval haar mij aan te dienen bij haar meester en wachtte als een generaal van Napoleon, met een imaginaire karwats op imaginaire rijlaarzen slaand. Lim Tjoey kwam een beetje zenuwachtig naar buiten rennen, d.w.z. zijn gigantische en lege galerij op, uit een slaapkamer, zijn pyama dichtknopend. Toen hij me zag, grijnsde hij, de pyama ging niet verder dicht, maar nog een paar knopen open. Het was een verrassing! En toen keek hij achterdochtig. We gingen ieder op een stoel zitten in die absurd lege achtergalerij, waar alleen maar een tiental stoelen stijf tegen de muur geleund stonden. Geen ta fels, bloempotten, dressoirs, niets. Ik was niet verbaasd. Ik had zulke lege vertrekken wel meer bij Chinezen gezien. Het is een aparte en in Europa volslagen onbekende kunst om ruimte met leegte te vullen (kan je erbij?), zoals een Chinese aquarel van een meter In het vierkant alleen maar ui terst links één bamboetak kan hebben en verder Niets, en toch compositorisch af is. En vol en rijk. Volgens de rekensom: 1+0 2. (Hu-uh,twee!) Maar probeer eens in zo'n ruimte te praten: acht honderd vierkante meter vloer, een mens tegen de muur hier en een mens tegen de muur tien meter verder. Om te brullenl Móest ik wel brul len? Nee, in die stille ruimte kon je fluiste ren en mekaar goed verstaan. In die ruimte en net gefluister was het praten over zoiets als twee maanden uitstel van betaling, pak weg zestig pop, zo idioot onbenullig dat ik het niet eens meer probeerde. Het was een nogal verward beleefdheidsbezoek uit verveling. Ik zou hem niet langer vervelen. Ik ging weg. De motorfiets werd me afge nomen wegens wanbetaling. Nadat ik er al achthonderd op afbetaald had. Schoft? Wie? M'n studie was trouwens afgelopen. Ik verliet Batavia en woonde in Zuid-Suma- tra. Diep binnenin waar mens en tijger die ren zijn. En waar de eeuwige oneindigheid was, waarvan Lim Tjoey Keng een stukje afgevangen had in zijn huis. Wij Europea nen zijn bang voor eeuwige oneindigheid en duwen die altijd weg. Of proppen m vol. En in die volte maken we ruzie over goed en slecht. Laat goed en slecht verlo ren gaan in ruimte. Er er is geen goed en slecht meer. Alleen als je heel goed luistert, de adem van God Die zwijgend over de rand van de aarde kijkt en glim lacht. En weet. En wacht. T.R. Chinese Vertellingen. Goede spreuken zijn als parels aan een snoer geregen, schrijf ze op de muren van Uw woning en onthoud ze als goede ver maningen in Uw leven. Een lange reis doet de kracht van een paard kennen, een lang leven toont de kracht van een mensenhart. Een gave des hemels is van hoge waarde, maar de kracht der volharding is onschat baar. Als er geen waarheid in onze woorden is, welke waarde hebben zij dan! Voorspoed en tegenspoed zijn van alle tij den en van alle oorden. Laat eenieder de sneeuw voor zijn eigen deur wegruimen en bekommert U niet over het ijs op het dak van Uw buurman. Al is een boom 1000 ellen hoog, zijn blade ren moeten afvallen en naar de aarde te rugkeren. Hij, die een moment van boosheid kan on derdrukken, voorkomt een eeuwigdurende smart. De tijd vliegt als een pijl, dagen en maan den als een wever's schietspoel. De beschaafde geest is zijn eigen hemel, de onbeschaafde geest zijn eigen hel. Beter één beet uit de perzik der onster felijkheid, dan een mand vol aardse abri kozen. De weg naar de roem gaat door het paleis, naar het fortuin door de markt, de weg naar de deugd door de woestijn. Het is beter zijn leven te verliezen dan zijn gezicht. Hij, die een pen kan hanteren, hoeft nooit te bedelen. Er bestaat geen schutting, waar de laster niet doorheen kan dringen. Een wijs man past zich aan de omstandig heden aan, zoals het water zich voegt naar de kan, waarin het zich bevindt. Bij het eerste glas drinkt de man de wijn, bij het tweede glas drinkt de wijn de wijn, bij het derde glas drinkt de wijn de man. De beste remedie tegen dronkenschap is het zien van een dronkaard. Hoe meer gerechten op tafel verschijnen, hoe meer medicijnen men nodig heeft. Wijn en goede maaltijden maken een grote vriendenkring, maar in tijden van nood is men alleen. De koning van de onderwereld kan men ge makkelijk uit de weg gaan, maar het is moeilijk kleine duivels te mijden. Als de meloen rijp is, valt ze van zelf af. Zonder wind beweegt het gras zich niet. Elk grassprietje heeft zijn eigen dauwdrup pel. De landman bidt om regen, de reiziger om mooi weer. Vriendelijke daden kunnen vergoed worden met vriendelijke daden, maar schulden moe ten vergoed worden met hard geld. De hoogste bomen verrijzen van de grond. Om een zekere hoogte te bereiken, moet men eerst een doel voor ogen hebben, Men kan niet volmaakt worden in 100 jaar, corrupt echter in minder dan één dag. Een kamer zonder boeken is als een li chaam zonder ziel. Studeren zonder erbij te denken is ver loren arbeid. - De kwelling van de jaloezie is als een zandkorrel in het oog. Een echtgenote wordt getrouwd om haar deugd, een concubine om haar schoonheid. De geur der deugdzaamheid reikt tot hon derd generaties. Luister naar Uw echtgenote, maar geloof haar niet. CORRA CORRA Chinese Moral Maxims. J. F. Davis. The Dragoon Book. E. D. Edwards. 10

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1965 | | pagina 10