DE VERGETENEN
Gesprek over het Leven, de Dood en het Nieuwe Leven
BONNET-KALENDER IS ER!!
KEUKENKALENDER 1964
Toen ik naar Indonesië vertrok ging ik eerst mijn prikken halen bij mijn ouwe sobat
Ongkiehong, tegen cholera, typhus, enz. enz. Na de eerste prik bleven we zoals altijd
nog een tijdje na keuvelen met een sigaartje. En drukte Ongkiehong me nog telkens op
het hart om te blijven oppassen in Indonesië. "Dat eten van de straat! Je bent niet zo
jong meer en je bent zo verd. onverschillig! Als je Tong Tong wilt blijven houden, moet je
zorgen langer te leven dan vandaag!" Het afscheid, nog een pakketje mee voor zijn zuster
in Indonesië. Tot ziens. Tot ziens!"
Ik leer het na zoveel ervaringen in de
afgelopen jaren nog steeds niet. Dat het
"Tot ziens" bepaald wordt Hogerop. Vele
weken later vernam ik in Indonesië dat
Ongkiehong twee dagen na ons afscheid
plotseling was overleden.
Weer enige weken later las ik in mijn
eigen Tong Tong (de post was door mijn
voortdurende verhuizingen in Indonesië ho
peloos in de war geraakt) dat ook Ab den
Hamer was overleden. Van "De Spijtop
tanten" en van onze Kunstkring.
Zulke berichten geven mij werkelijk een
groter opd.nder dan U in Holland, weet U.
Want deze vrienden gingen levend met mij
mee naar Indonesië. Als ik weer eens van
de straat at, zag ik Ongkiehong's gezicht
weer voor me, hoofdschuddend zoals altijd,
en toch met een diepe genegenheid en
waakzaamheid. En ik knipoogde terug, zo
als altijd, en deed toch m'n zin, want hoe
zou ik U moeten schrijven over levend
Indonesië als ik zelf niet mee durf te leven?
En als ik met gestrande Indo's sprak in
Thailand of met spijtoptanten in Indone
sië, dacht ik: "Dat fixt Ab wel..." Ik zag
z'n magere gezicht voor me, zijn lange so
bere gestalte ,zljn rustige glimlach in het
bedaarde gezicht...
Ja, en alles was reeds voorbijl...
Ab heb ik het kortst maar het best ge
kend. Toen ik in Holland kwam, was hij
een vreemde voor me, een gepensioneerd
gentleman met vriendelijke hobbies: zijn
kunstavonden, zijn beeldhouwlessen. Ik
waardeerde hem en zijn geluk zozeer ,dat
ik gewoonweg niet de moed had om hem
ervandaan te halen voor de Kunstkring,
voor de Spijtoptanten. Maar ik moest hem
er wel voor spreken. Wie anders? Die be
greep?
Zoals ik al zei: Ab was een gentleman.
Altijd correct, met een streng gevoel voor
etiquette en integere welgemanierdheid.
Maar DUS ook met een aangeboren ge
voel voor "noblesse oblige". Hij begreep
het soms onuitgesproken beroep op zijn
hulp en ging aan het werk, zijn welver
diende "gojang kaki" en zijn hobbies ervoor
in de steek latend. Vooral in het werk voor
de spijtoptanten betekende dat als secreta
ris een haast onmenselijk zware en ondank
bare taak.
Tjalie liet hem daarbij doodgewoon in de
steek, omdat andere werkzaamheden hem
wegriepen. Dit heb ik zelf altijd gevoeld
als grove ondankbaarheid van mijn kant en
nog steeds laat mijn geweten me niet met
rust. Maar van Ab heb ik nooit één verwijt
gehoord. NOOIT. Als hij gedacht heeft aan
trouweloosheid van mijn kant, dan was hij
hierin in zijn volste recht, maar dat heeft
hem nooit belet om ook maar één grein
minder te doen dan wat zijn eigen plichts
gevoel van hem verlangde. Wat hij t.a.v.
mijn plichtsgevoel soms voelde, kan ik ra
den als ik denk aan de korte periode van
mijn verblijf in Nederland op mijn doorreis
naar Indonesië, toen ik mij opsloot in mijn
kantoor voor mijn werk en niemand bezocht
van al mijn kennissen en zelfs niet liet we
ten dat ik er was. Op een dag kwam Ab
plotseling binnenvallen en toen hij me zag,
trok hij zijn wenkbrauwen verbaasd op:
"Als je hier bent, waarom kom je me dan
niet even opzoeken?" Hij zei het niet. Ik
kon alleen maar mismoedig een handgebaar
maken. Hoe enorm schiet ik al sinds lang
tekort in mijn menselijke verplichtingen,
vooral tegenover vrienden, die al hun eigen
tevredenheid opofferden om dit Tong Tong
werk mogelijk te maken! Excuses zijn waar
deloos. "Hit me, You're right!" Ab deed het
nooit. En honderden anderen deden het
NOOIT.
Mijn jongste dochtertje deed het. Ik
schrijf dit stukje op haar verjaardag. Ik
zit in Holland, zij in California. Toen ik
wegging vroeg ze met tranen in de ogen:
"Why are you leaving again (ze spreekt al
tijd Engels)? This is the third time in a
row you are away on mij birthday..."
Ja, "alsof de duvel ermee speelt" zeggen
ze hier in Holland, altijd moet ik perloe
ergens anders zijn als ze jarig is. En toen
ze nog maar drie jaartjes oud was, was ze
vaak helemaal alleen thuis. Want in die
beginjaren van Tong Tong was ik zö straat
arm, dat moeder ook werken moest, oudere
broers gingen naar school. Dan zat ze he
lemaal alleen voor het raam me na te wui
ven terwijl de tranen haar langs de wangen
stroomden, duimpje in de mond. "Huil niet
Over drie uurtjes komt je broertje van
school!"
Is dit een jankverhaal? HELEMAAL NIET.
Het is dóódsimpele werkelijkheid. Wij alle
maal hebben een verborgen en vergeten
verdriet dat niemand kent. Wij zijn allemaal
niet geboren om te krijgen alleen, maar
OM TE OFFEREN OOK. De een huilt zijn
ogen uit, de ander verbijt z'n verdriet, een
ander kankert eindeloos, maar het Lot
NEEMT van allen van ons zonder erbarmen.
Zou ik toch niet een beetje... Als een
kaars al van twee kanten brandt, mijn bes
ten, is er geen andere plaats meer om aan
te steken. Dat geldt niet alleen voor mij,
maar voor velen van U ook. Ik ken U toch?
Ik zie toch naast de open lach en' het stra
lend optimisme de groefjes naast Uw o-
gen? Het kleine bittere trekje om die mond
hoek ,het grijze haar? En soms, als niemand
op U let en U ietwat verwezen door de
Pasar Malam loopt, zie ik Uw alleenheid
toch?
Wij zijn ALLEMAAL min of meer ontroost
baar, vergeten en voorbij. En het leed van
de wereld spaart ons nimmer. ONdank is
's werelds loon.
Eens zat ik op een barkruk van café
Tramhalte in de Bantammerbuurt van Am
sterdam. Ik zwierf toen overal door Holland
om het werkelijk goed te kennen (en betoel:
het dochtertje zat alleen thuis. Ze heet Vi
vian weet U, en dat betekent: ik leef!)
Naast me zat letterlijk geknakt, lichamelijk
en geestelijk, zo'n "dertien-in-een-dozijn-
burgerman", saai, waardeloos, volkomen
onbewust van de vrolijkheid om 'm heen
naar z'n lege glas te staren. "Drink er eens
eentje op mijn gezondheid", porde ik hem
aan. Hij hief het hoofd op en keek me aan
met een blik van zulk onzegbaar leed als
ik maar zelden elders gezien heb. Midden
in dat "Lebemanner" geroezemoes en de
vrolijke meide. Op zijn beurt weer middenin
dit welverzorgde rijke Nederland!
Lees verder volgende pag.
DE NIEUWE
Wegens het overweldigende succes, dat de Bonnet-kalender 1964
heeft gehad, hebben wij de 4 mooiste platen (van de 7) opnieuw
gebruikt voor een kalender 1966.
Het formaat van deze nieuwe Bonnet-kalender is kleiner en wel:
24 x 40 cm en zal daardoor gemakkelijker een plaats vinden aan
Uw wand.
Prijs: f 2,95 0,40 porto f 3,35.
De recepten van de
zijn thans in mapjes verzameld, getiteld: VAN HEMELMODDER TOT
MIXERMAYONAISE.
Meer dan 80 Indische, Europese, Amerikaanse, Mexicaanse recepten
voor 1,75 f 0,25 porto f 2,
Verkrijgbaar door storting van de verschuldigde bedragen op giro 6685
16
