Kinderen en piraten
VOOR DE VROUW
DIOGENES en DJOJO BOJO
KOKKIES Rijstwinkels:
Bij mij in de straat spelen vlak voor mijn
deur dikwijls twee Indische kinderen, in
Holland geboren en getogen.
Een vierjarig jongetje met een donkere
huid en glinsterende zwarte ogen schijnt
mij met zijn autoped altijd te moeten aan
rijden. Zijn iets ouder zusje heeft zich een
vocabulaire aangemeten, die men onver
valst Nederlands mag noemen.
Het is een dartel, ondeugend stel dat zich
kostelijk amuseert met de rossige kinderen
van de overburen. Soms wordt er plotseling
een kind weggesleurd door een boze don
kere of blonde moeder, omdat er ruzie is.
Rossige Nelly jouwt dan van de andere
zijde van de straat "Neger" of "Rare Chi
nees" tegen het jongetje, dat dit overigens
met stolcynse kalmte ondergaat en blijft
rondtoeren op zijn autoped. Van rassendis
criminatie is hier geen sprake. Ik heb dat
zelfde Indische jongetje horen fluisteren
tegen zijn zusje toen er een Surinaamse
neger voorbijkwam: "Zwarte Piet", en zij
stonden wat te giechelen en vonden zich
zelf erg geestig. De ruzie met de buurkin
deren was overigens de volgende dag over,
één rossig kind zat op een driewieler met
"de rare Chinees" achterop.
Kinderen zijn ontstellend eerlijk in hun me
ning t.o. van de buitenwereld, zonder grof
te zijn. Want zij hebben geen enkele be
doeling te willen kwetsen, althans kleine
kinderen niet. Als zij "scheldwoorden" ge
bruiken, hebben zij die -helaas- uit hun
volwassen omgeving. In hun wereldje wordt
harmonie en disharmonie bepaald door een
gevoel van sympathie voor iemand of "er
niet mee kunnen opschieten". Zij hebben
daar ook hun eigen normen voor. Het jon
getje is de driewieler ontrouw geworden
en zit nu dagelijks in het miniatuur-autotje
van een ander jongetje dat verderop woont.
De dropjes en lollies die Nelly trouwhartig
met hem deelt zijn tegen de kleine Rolls
Royce niet opgewassen!
iiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii2
waren 2 bekende Wijzen, toen schre- J
ven ze al:
Kokkie heeft de laagste prijzen
Witte de Withstraat 128
Telefoon 89438
Slotermeerlaan 125
Telefoon 130362
Simonskerkestraat 11
Osdorp, Telefoon 199323
AMSTERDAM - W.
I P.S. Wij verzenden over de gehele
wereld. I
iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiï
Ik dacht aan dit stel kinderen toen ik van
de week "A high wind in Jamaica" herlas
(door Richard Hughes .vertaald "Kinderen
en Piraten", uitgeverij Het Spectrum). Het
boek wordt nu verfilmd. Het verhaal speelt
zich af op Jamaica vlak na de afschaffing
van de slavernij. Landhuizen en suikerriet
velden raken daarbij in verval, de "darkies"
zijn weggetrokken van de plantages.
Een Engels gezin ("geen Creolen, maar
uit Engeland") leeft met hun jonge kinde
ren een typisch Engels bestaan op een oud
landgoed, Ferndale. In de omgeving van de
twee oudste kinderen, Emily en John spelen
de oude neger Sam Lamvoet maar vooral
de kat Tabby een grote rol. Sam kan prach
tig vertellen van Anansi en de tijger of van
de krokodil. En een gedicht dat hij kende
en met zelfverheerlijking voordroeg, maakte
grote indruk op hen:
Quacko Sam
Him very fine man
Him dance all de dances dat de
darkies can
Him dance de schottische, him
dance de Cod Reel:
Him dance every kind of dance till
him footbottom peel.
De kinderen, vooral Emily, leiden een
heerlijk leven in de tropische omgeving.
Eens logeren zij op een verafgelegen plan
tage bij een Creools gezin, de Fernandez.
De overwegingen die Emily's moeder heeft,
vóórdat zij de invitatie van de Fernandez
aanneemt, geeft de traditionele Engelse
geestesgesteldheid weer.
"Mrs. Thornton was in twijfel of zij erop
in zou gaan, omdat zij vreesde dat de kin
deren er verkeerde dingen zouden leren.
Die kinderen daar waren een verwilderd
stelletje, 's Morgens liepen ze dikwijls
blootsvoets rond, net als negers, en dit
is een belangrijke zaak in een oord zoals
Jamaica, waar de blanken hun stand moe
ten ophouden. Ook hadden ze een gouver
nante, die blijkbaar niet zuiver Europees
was en die de kinderen verwoed plachte te
ranselen met een haarborstel".
De kinderen Thornton vinden het heerlijk
op die andere plantage, maar al gauw
blijkt hoe geïnfecteerd Emily is door de
vooroordelen van typisch-Engelse ouders.
De Creoolse kinderen lopen inderdaad
blootsvoets rond.
"Juist op dat ogenblik trippelde een kip,
die over het erf doolde, op een schorpioen
en viel neer, morsdood. Maar dat gevaar
voor dat blootsvoets lopen ontstelde Emily
veel minder dan de inbreuk op de conven
tie
Margaret, het Creoolse meisje, "ruikt een
aardbeving".
"Zij ruikt erg goed" zei haar jongste broer
tje met trots.
Emily heeft zich niet in de discussie ge
mengd, maar zweeg. Natuurlijk, dacht ze,
roken alle mensen verschillend, daar viel
helemaal niet over te praten. Zij kon altijd
haar eigen handdoek van die van John on
derscheiden bijvoorbeeld, en zij merkte di
rect als een van de anderen hem gebruikt
had.
"Maar je zag nu weer eens wat voor soort
mensen Creolen waren - stel je voor om zo
openlijk over ruiken te praten".
Merkt U ook hier niet weer de opvoeding
van de ouders, de zelfbeheersing en zelfs
discipline die de Engelse kinderen van
jongs af aan wordt voorgehouden, de ge
reserveerdheid t.o. van doen en zeggen?
De vooroordelen, ondanks een ethische,
Christelijke moeder, t.o. van een getinte
huid?- Dit alles constateert de schrijver in
een ironische, soms badinerende wijze,
maar dikwijls ook scherp en raak.
Als zij weer thuis zijn op hun eigen land
goed verwoest een aardbeving hun huis.
Maar dat is niet alles - een grotere ramp
is dat zij Tabby, hun aangebeden kat bij
deze natuurramp verliezen.
Een groter ramp dan Tabby, de kat, is er
voor Emily en John niet. Het sterven van de
oude neger Sam had die uitwerking niet
"er is tenslotte groot verschil tussen een
neger en een geliefde kat..." Grof? Wel
nee, het criterium van kinderen is zo geheel
anders. En vergeet niet, dat de afschaffing
van de slavernij maar net voorbij was en
hoewel de kinderen leefden in een gezin
dat goed was voor zijn negers, was er
voor hen het positieve verschil tussen een
neger en een Engels onderdaan.
Het boek is zo meesterlijk, omdat de auteur
zo koel, bijna droog, feiten constateert, b.v.
de Engelse mentaliteit. "O, wat moeten
die arme kleintjes geleden hebben" zegt
Mrs. Thornton na de aardbeving. En zij
waren zo dapper, zo Engels
Ook t.o. van de genegenheid voor hun
ouders analyseert de schrijver de kinderen
zo goed. Kinderen hebben zelden enige be
gaafdheid in quantitatieve zelf-analyse.
"De waarheid was dat de kinderen Thorn
ton Tabby, de kat, het eerst en voor alles
ter wereld hadden liefgehad en dat zij hun
moeder's bestaan nauwelijks meer dan eens
per week hadden opgemerkt. Van hun vader
hielden zij een beetje meer, hetgeen ge
deeltelijk te danken was aan de ceremo
nie van het naar huis rijden op de stijg
beugels van zijn paard...".
Uiteindelijk gaan de kinderen, onder de
zorg van een kapitein van een vrachtschip,
naar Engeland alleen terug.
Het schip wordt onderweg overmeesterd
door "zeerovers", die dan met de kinderen
Thornton met recht opgescheept zitten.
Hun avonturen aan boord met deze "zee
rovers" (die men meer rebellen kan noemen
tegen de opkomst van het stoomschip)
neemt het grootste gedeelte van het boek
in beslag en zullen in de komende film
ook wel "en détail" worden uitgewerkt.
Iets van een kind leeft in de kapitein Jon-
son, iets van een pirate in het kind Emily.
Een boekje dat U en Uw oudere kinderen
bepaald met spanning zullen lezen omdat
het over een bestaan in een tropische om
geving vertelt dat ergens toch wel verwant
is aan onze ervaringen. CC.
18
