NIEUW: DE moesson - reeks
De „reismakers
Deze brief is bestemd voor hen, die met
kleine guldentjes en grote honderdjes mijn
reis naar Indonesië mogelijk hebben ge
maakt.
Hoe kan ik U danken? Alles wat in de
komende jaren met andere EN BETERE
voorlichting over Indonesië het wederzijdse
betere begrip tussen Nederland en Indone
sië zal bevorderen, zal in zeer belangrijke
mate te danken geweest aan deze reis.
Evenals alle directe en nuttige contac
ten die deze reis zullen opvolgen. Op het
gebied van uitwisseling van lectuur, van
vele nieuwe handelsproducten, van tastbare
samenwerking zonder de onnoemelijk vele
misverstanden die er nu nog steeds zijn.
Ja, ik ben vol hoop nu weer dat al ons
werk niet vergeefs is geweest. Dat ondanks
"de geleidelijke opruiming van de "koloni
ale gemeenschap" nog net op tijd de brug
gelegd is kunnen worden naar een nieuwe
tijd, waarin een vriendschap op gelijke voet
en in een nieuwe gedaante de eeuwenoude
band tussen Nederland en Indonesië weer
zal herstellen.
Over twintig jaren zal alles wat nu nog
hatelijk of onbegrijpelijk is, gestorven zijn
of eindelijk begrepen. En onze kinderen en
kindskinderen zullen dezelfde weg kunnen
gaan, die eens hun voorvaderen bewandel
den. Het "spook van het kolonialisme" zal
ver achter ons liggen en de leid-ster van
een nieuwe vriendenband zal nieuwe eeu
wen brengen van voorspoedige samenwer
king.
Eens - na vele ,vele jaren - zal men zeg
gen: "Ja, die reis is het keerpunt geweest!"
En die reis heb ik aan U te danken, Reis
makers! God bless you.
U zult straks merken dat ik over ALLES
schrijven kan en zal. Niets verzwijgen hoef.
Maar ik zie het met andere ogen, met een
ander hart. Uw ogen, Uw hart. Zoals U ook
voorheen alles zag en beleefde anders en
zuiverder en juister dan de verre toekij-
kersgroep in Nederland. Het kan anders,
het kan beter, het kan nuttiger. De Pieke-
rans van een Straatslijper zullen weer le
ven!
Het is geen voorspoedige, aangename
reis geweest, zoals enkele insiders weten.
Maar zo was ook de eerste reis van Hout
man. En zoals we "van Indonesië uit" het
zien: geen afschrikking (loop hard weg!)
maar een "korban", een "poedjaan", een
offer ,een betaling (hoe schieten vertalin
gen te kort!) om het mooie te kunnen be
reiken dat wij zoeken. Zo was eens het
ontzettende "Graf der Hollanders' 'de dure
betaling voor de latere jaren van voor
spoed. Wie gelukkig wil zijn, moet tranen
plengen.
De grootste "ellende" kwam toen ik an
derhalve maand in Indonesië was en de eer
ste antwoordbrieven uit Holland kwamen op
mijn brieven: Wat mankeert Tjalie! Waarom
schrijft hij niet kort en goed wat er met
Indonesië aan de hand is? Als hij erheen
gegaan is om in te kopen voor de Pasar
Malam, waarom doet hij dat dan niet di
rect? De lezers schreeuwen om copy! Enz.
enz.
Ik wist dat ik in geen honderd brieven
"kort en goed" de enorme veranderingen in
Indonesië zou kunnen beschrijven. Al onze
ideeën over Indonesië waren fout.. Onze
hele planning van samenwerking met Indo
nesië moest opnieuw worden opgezet. Er
zat niets anders op dan teruggaan vóór
mijn reis geheel volbracht was. Dus ging ik
terug, maar uitsluitend en alleen met het
vaste voornemen om naar Indonesië terug
te gaan en dan veel, veel langer te blijven.
Een kort verblijf hier heeft alle misver
standen rechtgetrokken. En heeft, in een
serie besprekingen met Indonesische krin
gen hier, met handelsvertegenwoordigers,
met banken, en uiteraard met onze directie
staf, de basis gelegd voor een nieuw con
tact, nu op oneindig betere inzichten. Wat
mij enorm gesterkt heeft, zijn de vele ge
sprekken met lezers en de vele brieven
van begrip en bijval die ik ontvangen mocht.
Ik kwam bij U terug om begrip te vinden
voor mijn verhalen. Nu kan ik in Indonesië
terugkomen om te vertellen: ada jang men-
gerti di Negeri Blanda; ada banjak jang
mengerti. (Er zijn er velen die U begrijpen).
Dat zal "de burger moed geven" daar. De
wetenschap dat niet alles verworpen wordt,
dat gebreken en fouten worden begrepen
en vergeven, dat de Geest van het Ont
waken door velen van ons begrepen wordt.
Niet alle banden zijn verbroken. Er loopt
nog een dunne, maar sterke draad naar
Europa. Houd die draad vast, maak hem
sterker! In de komende maanden zullen in
Tong Tong diverse bewijzen staan, in daden
uitgedrukt, dat wij opgeschoten zijn, een
geweldig eind opgeschoten zijn. Ja, ik ben
dankbaar voor deze reis.
En hoe ik weer in Indonesië terugkom?
Er is nog wat over, hoor. En ik heb vele
nieuwe vrienden gevonden, die me verder
zullen voorthelpen. Ook in Indonesië. Het
geld zal er wéér zijn, net zoals in Indonesië
er altijd geld is voor goede ondernemingen.
Gek, ik ben nu helemaal niet meer bezorgd
dat ik er komen zal. U heeft de eerste stap
mogelijk gemaakt, reismakers, anderen zul
len volgen. Ons opbouwend werk voor een
nieuwe toenadering wordt voortgezet.
T.R.
MOESSON
Deze eerste uitgave in de nieuwe reeks van de Uitgeverij Tong Tong is tevens het eerste
boek van de schrijfster Lin Scholte. De bekende Indische auteur E. Breton de Nijs (Rob
Nieuwenhuys) schrijft over Lin Scholte en haar boekje o m. het volgende:
"...in dit levensechte verhaal wordt verteld over Djemini, een soldatenkind in de tangsi
geboren en opgegroeid. Ze trouwt met een Hollandse korporaal en hun verbintenis wordt
een zeer gelukkige. Uit dit huwelijk wordt het meisje Linda geboren... zij doet het verhaal
van haar ouders en familie dat vanzelf in haar eigen levensverhaal uitloopt. Getuigenissen
als deze zijn zeldzaam in de Indische literatuur. Het tangsi-leven is nooit eerder het onder
werp geweest voor een verhaal of roman. Een sociaal vooroordeel heeft velen ervan weer
houden te schrijven over de wereld van "mindere militairen" en onderofficieren. De
schrijfster Lin Scholte kent dit vooroordeel niet. Dit siert haar en het pleit voor haar
intelligentie.
Ze is een meeslepend vertelster door de mogelijkheid, geloof ik, die weinigen bezitten,
de dingen op afstand te zien en er toch bij betrokken te zijn.
Daardoor ziet ze kleine levende en karakteristieke details en hoort men haar tegelijk
praten. En het is heel wat om zo te kunnen schrijven dat de stem doorkomt (met het
accent erbij!). Daarvoor moet men potentiëel schrijfster zijn..."
Een boekje dat veel Indische lezers zal aanspreken omdat het een belangrijk facet van
de Indische samenleving beschrijft, maar ook veel "pur-sang" Nederlanders zullen ge
troffen worden door de aparte verteltrant en het unieke onderwerp.
Prijs f 2,95 0,30 portokosten.
12
