DE „RAKJAT" (III) BONNET- KALENDER IS ER! KEUKEN KALENDER 1964 In de twee vorige artikelen over de Rakjat heb ik achtereenvolgens besproken 1. de Persaudaraan (de "broederschap") en 2. de intense verbondenheid van Rakjat en President over alle politieke verschillen heen. En heb ik gepoogd duidelijk te maken dat niet kennis van de politiek, maar kennis van de volksaard en het volks-cultuurpatroon de toeschouwer dichter brengen bij het juiste begrip. Wie in Indonesië vele gesprekken voert met mensen uit alle lagen van de maat schappij, merkt dat er een zekere weerzin, achterdocht, voorzichtigheid bestaat tegen het begrip "democratie", al wordt die zel den scherp geformuleerd uitgesproken. Dit heeft bij vele westerlingen geleid tot de conclusie dat Indonesië "anti-democratisch" is, "dus" (wij zijn altijd zo snel met onze "dus-sen", vindt U ook niet?) totalitair, com munistisch, fascistisch moet zijn. Hier be ginnen dan pas goed de misverstanden en interpolitieke narigheden. Indonesië heeft, als men goed oplet, al tijd als vanzelfsprekend vastgesteld dat het democratisch is en wenst daar verder geen punt van discussie van te maken. Vanwaar dan die weerzin? Wederom (het liedje wordt misschien vervelend): omdat het begrip de mocratie in Indonesië een ander begrip is dan in Europa. Wie dat hoort, meesmuilt vaak, vooral als men hoort spreken over "geleide democratie", een bewoording ove rigens die inderdaad bij al zijn (tragisch) goede bedoelingen alleen maar tot meer DE NIEUWE Wegens het overweldigende succes, dat de Bonnet-kalender 1964 heeft gehad, hebben wij de 4 mooiste pla ten (van de 7) opnieuw gebruikt voor een kalender 1966. Het formaat van deze nieuwe Bonnet kalender is kleiner en wel: 24x40 cm en zal daardoor gemakkelijker een plaats vinden aan Uw wand. Prijs: f 2,95 0,40 porto f 3,35. De recepten van de zijn thans in mapjes verzameld, ge titeld: VAN HEMELMODDER TOT MIXERMAYONAISE. Meer dan 80 Indische, Europese, Amerikaanse, Mexicaanse recepten voor f 1,75 4- 0,25 porto f 2, Verkrijgbaar door storting van de verschuldigde bedragen op giro 6685 misverstanden aanleiding geeft in het voor fascisme doodsbenauwde Europa. Wie in Europa of Amerika echter het begrip "de mocratie" in discussie brengt, zal merken dat er wijd divergerende interpretaties be staan van dit begrip, vaak zelfs tot de ge balde vuisten en wapengekletter toe. Waar om zou er dus ook in Indonesië geen aparte interpretatie zijn? Het curieuze is dat iedereen (zelfs Rus land) het eens is over de woordenboek-de finitie van dit woord. Volgens Koenen: "de mocratie: van het Grieks: demos volk kratos kracht; volksregering; staat(vorm), waarin het gehele volk invloed op de rege ring heeft". Op slag wordt de kracht, maar tevens de zwakte van deze definitie duidelijk. Want wat is volk (en zijn er niet duizenden volks aarden?) en wat is invloed? Daarom noemt ook Rusland zich parmantig (en toch met - zijn eigen - rechtl) democratisch. En nu wordt ook duidelijk waarom men in Indo nesië met tegenzin dit woord noemt: men heeft geleerd dat er een specifieke interpre tatie is van dit woord, die in Indonesië niet "lakoe" is. Het is ook duidelijk dat bij vol ken, waar een dominerend aristocratische geaardheid van het volk aanwezig is (b.v. Spanje) of een dominerend proletariaat (b. v. Rusland), ver uiteenlopende structuren van volkskracht en volksregering bestaan. Over 't algemeen wordt onder 'n democra tische regering verstaan 'n regering, waar bij door de diverse lagen van het volk "op één niveau" (zie later), in overleg en met "gelijke" rechten, gezag wordt gevormd en uitgeoefend. Het "gelijke" heb ik tussen aanhalingstekens gezet, omdat er van ge lijkheid meestal geen sprake is, omdat "stern-evenredigheid" de numerieke meer derheden de beste kansen geeft, terwijl de minderheden practisch geen kansen hebben en soms alleen als "gedulde oppositie"- groep in de machtsvorming en -uitoefening mede aanzitten. Dit is voor Europese op vattingen zó logisch, dat er verder niet over te discussieren valt. Dat heeft de Indone siër wel gemerkt. Vandaar zijn weerzin. In het Westen vormen de deelnemende groepen in de regering een balans van min of meer tegenstrijdige beginselen en naar mate deze beginselen populair zijn, veran dert het karakter van de regering. Zo ge wend zijn wij aan het denken in "balansen" dat wij onze sympathie (eventueel interpo litieke steun) voor een ander land in deze balansen uitdrukken. Een "kenner" van In donesië schreef b.v. onlangs in een dag blad dat de macht (en dus de binnenlandse rust) in Indonesië gebaseerd is op de ba lans tussen communisme en het leger, wat voor elke Indonesiër zulke baarlijke non sens is, dat men er niet eens meer over dis cussieert en alleen de schouders ophaalt. Volgens de evenredigheid (en dus de nu merieke proporties) zouden in Indonesië de kleinere volksgroepen (b.v. Papoea's, Da- jaks, Ambonnezen, Indo-Chinezen, enz.) nooit een kans hebben en de numeriek zwaar dominerende Javanen alle kansen. Europese toeschouwers spreken dan ook met "geloofwaardig gezag" van het "ge vaarlijke Javanisme" in Indonesië, en dat is evenzeer nonsens. Wie zorgvuldig in de mi nisteries rondkijkt, in de kring van directe adviseurs van de President, in het Parle ment en in de diverse gezagsapparaten, op de ambassades en consulaten, komt "on proportioneel veel" niet-Javanen tegen. En dan zeggen wij hier weer: dat doet Soekar- no heel pienter om de balans te handhaven Tsk-tsk-tsk! Wie in democratische termen over Indo nesië wil denken en oordelen, vergete alle balansen-nonsens en orientere zich eerst op de twee grondbegrippen van de definitie van Koenen: volk en invloed. De Indonesiër nu gelooft niet in volksge aardheden op één niveau (zie boven); in Indonesië gelooft men in een driehoek, waarvan de top gevormd wordt door de leiders, ongeacht van welke soekoe (lands- herkomst) en van welke partij, en de basis door hen die geleid worden. Dit is een diep geworteld geloof dat eeuwen en eeuwen oud is en geleid wordt door de overtuiging dat door God's wil iemands plaats in de maatschappij bepaald wordt, "par droit de naissance", of zo men wil het Lot. In Europa gelooft men daar alleen aan onder b.v. astrologen, die aantonen, dat ie mands gesternte zijn kansen bepalen, on geacht het niveau, de afkomst, de omstan digheden en het gebrek aan (of overvloed van) "kruiwagens". In Europa bestaat ook onmiskenbaar een afgunst, een aangeboren wrok, en een latente antipathie tegen de leiders die "over hen gesteld zijn". Er is een voortdurende woeling tussen top en basis van de driehoek, die op politiek ter rein de neerhaling van de top van de drie hoek ten gevolge heeft gehad in het "ge lijke niveau van de gelijke menselijke rech ten". In Indonesië wordt de driehoek zonder enig gevoel van afgunst aanvaard, noch zonder enig gevoel van superioriteit bij de top, integendeel met een voortdurende be wustheid van de top dat zij zonder de basis niet bestaan kan. En bij de basis dat zij niet zonder top kan bestaan. De plaats aan de top wordt niet door de stemmingen van de basis bepaald, maar zo als gezegd "par droit de naissance". Hoe krijgt men nu door wie door de Voorzienig heid bestemd is om in de top te zitten? Dit voelt men, dit ziet men. Hiervoor zijn geen bewijzen nodig met studiepapieren of titulatuur, door aanbeveling van de politieke partij (kiezen van aanbevolen lijstaanvoer ders volgens rangnummer) of door materia listische positie (macht kopen met geld). Leiderschap wordt bewezen door "the proof of the pudding is in the eating" en het po litiek schouwtoneel in Indonesië heeft tal van meteorieke stijgingen gebracht, maar ook meteorieke neerstortingen. 8

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1965 | | pagina 8