De vrouw in Indonesië
Poutvels
Poiiicels
VOOR DE VROUW
m£t*Ê4Ê$È
Ook al moet ik eerlijk bekennen in twee maanden in Indonesië nog veel te weinig gezien
te hebben, zodat ik hier en daar wel een foutie maken zal, ik heb toch genoeg gezien en
gehoord om onze lezeressen een eerste impressie te kunnen geven van het leven en
werken van de vrouw in Indonesië.
Het eerste waarin de moderne Indonesi
sche vrouw zich onderscheidt van de Indo
nesische vrouw van voorheen, is haar actieve
deelname aan de revolutie. Men vindt deze
bewustheid zelfs bij heel eenvoudige Indo
nesische vrouwen terug, in de armste kam
pongs. Niet alleen in de revolutionaire
uitspraken (want die kunnen uit het hoofd
geleerd zijn), maar vooral in een intuïtieve
gedragsbepaling en levenswijze, die haar
vele zorgen en bekommerdheden in het da
gelijkse leven blijmoedig doet aanvaarden.
De "Bapah" (President Soekarno) heeft im
mers gezegd dat wij niet moeten klagen,
maar flink aanpakken en "berdiri di kaki
sendiri"? Dat wij niet bang of wanhopig
moeten zijn, maar vertrouwen moeten heb
ben, en durven te "vivere pericoloso"? Dat
er zeker een "zaman soeboer" (een tijd van
overvloed) moet komen als wij maar hard
werken en zelfstandig worden?
Dus werkt men zonder klagen. Men pakt
van alles aan. Men leert vouwen en plak
ken en naaien en haken Men leert de kunst
om met weinig toch smakelijk en voedzaam
te koken. Ik heb in heel armoedige kam
pongs rondgedwaald en in waroenkjes uren
lang zitten eten, alleen maar om veel te
horen en te zien. En ik heb (na een aan
vankelijk meelij met "de kleine vrouw")
groot ontzag gekregen voor haar moed,
haar vindingrijkheid, haar volharding en
haar eeuwige goedgehumeurdheid.
De "volksvrouw" in Indonesië is op
gewekt, optimistisch, lacherig, branie.
Wie ziet hoe er nog altijd tijd over
blijft voor zorg voor de "baji", voor
een uitvoerige en moeilijke was in een
somtijds erg verre kali, hoe er bij de "arm
zalige" was in de kali vrolijk gekeuveld en
ge-"banjol" wordt, hoe er geld kan over
schieten voor een vlieger voor de zoon en
voor een rose haarknijper voor de dochter,
hoe 's avonds als de zware dag er op zit,
toch nog keurig kan worden uitgegaan in
een net gestreken kebaja en zorgzaam ge
plooide sarong met zowaar een "kembang
gojang tiga"-haarspeld in de feilloos ge
wonden haarwrong, die beseft dat inder
daad in de fundamenten van het nieuwe
Indonesische volk de vrouw een onmisbaar
cement vormt. Denk aan Uw trouwste en
INTERCOIFFURE
IDEALE COIFFURES
open 7.30 v.m. tot 6.00 n.m.
Fred. Hendrik!. 160 - tel. 553055
beste baboe die U eens had. Dezelfde
vrouw dient nu niet U, maar de Staat en de
Rakjat. De tijd van het "baboeisme" is voor
bij; de nieuwe vrouw in Indonesië is onaf
hankelijk.
Dan hebben wij de tussenlaag: de kan
toormeisjes, de werkende vrouwen in de
middenklassen van de ambtenarij, de on
derwijzeresjes en typistes, de vrouwen in
de grotere waroengs (dus kleine midden
standers). Bij de laatste categorie merken
wij ontegenzeggelijk een kordater en zelf
verzekerder houding tegenover het leven.
Het was vooral een jaar en meer terug een
toer om bij de dansende roepiah en de pe
riodieke tekorten op de grondstoffenmarkt
een verstandige inkoop-politiek te handha
ven, een zorgvuldiger koers in de prijshan-
tering en een efficiënter bedrijfsleiding.
Vooral onze deelneemsters aan de Pasar
Malam weten hoe lastig het is contante
inkopen te regelen naar geschatte verkoop,
efficient en snel serveren, kwaliteit op te
voeren binnen zuinigheidsbestek. De Indo
nesische "standhoudster" kan dat met bo
vendien een schommelende roepiahkoers
en een fluctuerende grondstoffenmarkt. Zo
als overal in de wereld: nood kan breken
en nood kan bouwen. In Indonesië bouwt
de nood.
Terug van de markt. Ma heeft een splinternieuwe roodkoperen dandang gekocht, die fonkelt in de zon
en straks thuis ook licht en vrolijkheid brengt. Wij zijn hier vjiftig meter van de grote verkeersweg,
maar de natuur is pril en viriel en vol geuren.
De kantoorjuffers verdienen allemaal te
weinig, wonen soms in verre kampongs en
moeten zuinigjes met tjokvolle bussen enor
me afstanden rijden heen en terug. Als je
ze daar bij bushaltes geduldig ziet wachten
in de felle zon, altijd keurig gekleed in
toch wel zuinige jurkjes, ze wat later zon
der dringen en klauwen en vechten in de
bus ziet glippen tussen de altijd ruwe man
nen in, wie ze dan "ge-pentjèt" aan de lus
ziet hangen, even onverstoorbaar, met
schijnbaar onkreukbare jurken en niet uit
de war te brengen coiffure, "clean and
cool" in een zwetende, hete bus, die móet
wel waardering en respect voor ze opbren
gen.
DUS brengt het Indonesische volk res
pect voor ze op. In het postkantoor, als je
postzegels gekocht hebt, betaal je en zegt
van het wisselgeld: "Hou de rest maar!"
Dat doet IEDEREEN. Zo komt ze toch wel
aan een ruimschoots verdiend extraatje. En
omdat alle goede en begripsvolle mensen
graag wat extraas overhebben voor de min
der betaalden, is er geen corruptie. Is het
eigenlijk niet gek dat in deze geciviliseerde
maatschappij van Europa elke "extra" auto
matisch corruptie wordt genoemd? En ont-
Lees verder volgende pag.
14
