De pers in Indonesië
-blijkt wel hoe gevoelig en beducht de Indonesische revolutionaire doctrine is voor
vrije meningsuiting en dat zij doelbewust verstarde gedachtengang prefereert
In Indonesische kranten staat niets en mag niets gezegd worden. Dit is een politie
staat! En Indonesische journalisten zijn óf dom óf serviele napraters
Het eerste citaat is uit een Haags blad.
Van een correspondent in Djakarta die
blijkbaar voldoende gastvrijheid geniet om
deze dingen te mogen schrijven over het
huis van zijn gastheer.
Het tweede hoorde ik zeggen in de lobby
van Hotel Indonesia in een kring van Eu
ropeanen, waar geen enkele Indonesiër bij
zat.
En het lijdt geen twijfel: vele van U,
lezers, denken er net zo over. Niet uit de
minste kwaadwilligheid zeker, maar omdat
de nuchtere feiten deze gedachtengang "lo
gisch" maken.
Nochtans verbaast het me keer op keer
hoe gemakkelijk in vele uitspraken woor
den gebezigd worden die op zichzelf "in
contradictio" zijn met de uitspraak. De jour
nalist spreekt over "revolutionaire doctri
ne". Hij is ongetwijfeld iemand met HBS
en heeft dus historische kennis en weet
zeker wat af van b.v. de Franse revolutie.
Wéét hij er wat van af of niet?
Hij zwijmelt ongetwijfeld nog steeds over
b.v. het doctrinaire "Liberté, Egalité, Fra-
ternité" en herinnert zich misschien ook
nog wel dat in die dagen ieder die zich
met deze doctrines niet verenigde, dood
gewoon werd onthoofd! In die dagen be
stond ook geen vrije pers en geen vrije
oppositie in de Assemblée. Zó verheerlijken
we nog steeds de Franse Revolutie, dat
dezer dagen Jan Brusse nog een klasje in
Parijs voor de TV haalde om al deze doc
trines nog eens braaf te repeteren. "En
wat deden we met de koning?" "Die maak
ten we een kopje kleiner...heh-heh-heh!"
Over één van de bloederigste bladzijden
in de historie van de Europese beschaving,
de genocide van de Franse adel, wordt al
leen nog béte gegrinnikt. Okay, okay, het
is allemaal niet zó bar gemeend en in elk
geval staat ons toch altijd het goede voor
ogen. Sapristi! Waarom kan ons dan van
de Indonesische revolutie óók niet het goe
de voor ogen staan?
Zelfs de PvdA, de ARP, de KVP, de VVD
in Nederland hebben hun ijzerharde (en
soms ook verstarde) doctrines, waartegen
geen "ketterij" geduld wordt.
Maar als in Indonesië, (en in elke revolu
tie!) definitief gebroken moet worden met
vele waarden uit het verleden, en om cha
os te voorkomen een nieuwe denkmetho-
diek (naar een nieuwe en eigen vrijheid)
diep ingeprent moet worden, dan is dit een
primaire en onmisbare karakteristiek in het
ontwikkelingsproces.
Het woord verstarring is technisch fout
en rationeel fout. Verstarring treedt op aan
het eind van langdurige en verouderde pro
cessen, van een ijskast af tot een politieke
partij toe. Als een politieke partij langzaam
aan verloopt omdat de honderd jaar oude
statuten en beginselen niet worden ver
nieuwd, ge-reformuleerd of aangevuld, dan
is dat verstarring. Maar als een politieke
beweging nog begint een nieuw denk- en
leefpatroon uit te hameren, dan is dat ge
richtheid.
We komen hier wéér op een elementaire
oorzaak van veel onbegrip van Nederlan
ders t.a.v. Indonesië en vele andere vol
ken in de wereld): Holland denkt bij uit
stek NIET revolutionair; heeft daarom nooit
revoluties gehad en heeft er doodeenvou
dig "geen verstand van" (want theoretisch-
historische kennis ervan is doodgewoon
verbalisme). Er is n.m.m. werkelijk maar
één essentieel-Hollandse partij in Neder
land, de ANTI-Revolutionaire Partij. Andere
partijen, die "wel es revolutionair" denken,
doen het alleen maar voor de main-main.
Het is dus eigenlijk karakteristiek voor
massa's reportages over Indonesië dat ze
altijd struikelen waar niet gestruikeld mag
worden. Discussies (ook deze) helpen niet.
We kunnen alleen maar bidden dat er niet
veel schade wordt aangericht. Dit is één
incompetentie (het onvermogen dus om re
volutionair te denken). De andere incompe
tentie is: zich niet in Oosterse toestanden,
denkwijzen, gevoelsterreinen, zeden, ge
woonten, kunnen verplaatsen. Dit is helaas
"physiek" zou ik haast zeggen. Wie een
maal bloemige aardappeltjes het heerlijkst
vindt op aarde, kan nooit smaak opbrengen
voor rijst, tortilla of singkong. Al. Maar
kléts dan ook niet over rijst!
Het grappige is eigenlijk dat ook in Ne
derland (Europa) veel "heilige huisjes" be
staan, zaken waar men liever niet over
praat, waarover ingezonden artikelen wor
den geweigerd, waar zelfs "De Telegraaf"
nooit te ver of te diep op in gaat. Hier bij
Tong Tong heb ik in de afgelopen jaren
tientallen brieven gehad van verontwaardig
de lezers, die me vroegen: "Heerst hier
persvrijheid?! Het lijkt nergens op!"
In 'ndonesië is de Revolutie "heilig huis
je nummer één". Zitten er gaten in dat huis
je? Jouw er niet om, korèk er niet in. Help
ze dichten als je kan. Massa's begeerlijke
en onschuldig schijnende vrijheden kunnen
in dit stadium leiden tot ontwrichting en
chaos.
De Indonesische journalisten, waaronder
ettelijke met een bijzonder scherpe intelli
gentie, een brilliant verstand, beseffen dit.
En leggen zichzelf graag aan banden. Ik
begrijp niet dat men dit niet ontdekt als
men veel met Indonesische journalisten om
gaat!
De gerichtheid van de Indonesische re
volutie moet men vergelijken met de wer
king van de "choke" in een "tjoek-jacht-
geweer", waarin de hagellading eerst wordt
"samengeperst" om daarna gerichter "uit
te waaieren".
Veroorzaakt groter trefzekerheid in de
toekomst. Jagers! Kan je dat begrijpen? In
dit Leven, dat van de eerste scheppingsdag
tot de dag des oordeels toe jagen is, jagen
naar geluk, liefde, rijkdom, begrip, vrijheid,
is periodiek en op alle terreinen toepassing
van de "choke". Alleen daar waar niet meer
gejaagd wordt, omdat alles gebèrèsd is van
de wieg tot het graf, daar begrijpt men het
niet. Op mijn woord, ik moet het eerste
volwaardig begrijpende persartikel van een
Nederlander over Indonesië nog vinden!
Ik betreur het dat mensen als van Goud
oever, Ritman, daar niet zitten. Misschien
zullen ze veel minder "juichend" schrijven
dan ik, zeker veel scherper, maar ongetwij
feld duizendmaal eerlijker en nuttiger dan
pakweg elk ander dozijn journalisten van
hier.
Waarom gaan deze Europese journalisten
eigenlijk naar Azië? vraag ik me af. Alleen
om lekker sensationele copy op te diepen?
Heel Azië bestaat tóch niet voor hen; leeft
Lees verder pag. 20
Dit is het voetbalveld voor het buitenverblijf der oude GG's te Tjipanas, thans logeert President Soe-
karno er geregeld. De grote kei op de voorgrond dient als geïmproviseerde kleedkamer van de spe
lers. Rechts beginnen al de sla- en kooltuintjes van de beroemde groenten van Tjipanas.
8
