VAN HIER EN GUNDER C=3%
De
Vliegende Hollander
WIND
"lk ken U niet en toch ken ik U door de
Tong Tong. Ik ben pas uit Indonesië gekomen
en ben blij, erg blij, dat er een frisse wind
door Tong Tong gaat"... (uit een zeer lange
brief) van Ravenswaay
Hoe zit dat? Iemand die genadevol als
spijtoptant bij ons weer is toegelaten, die
alle ellende en onrechtvaardigheden in In
donesië jaren lang verduurd heeft, is blij
dat er een frisse wind door Tong Tong
gaat?
Beste Ravenswaay, besef goed dat je nu
in het land leeft van de harde stormen. En
dat wie wind zaait, storm oogsten zal. Zoals
je nu al aan Tong Tong merkt.
Nochtans, als je maar opgegroeid bent
in de geest van een Joseph Conrad en met
deze schrijver de typhoons hebt leren be
vechten op schepen als de "Patna" en de
"Nan Shan", zal je merken dat men niet
hoeft te vergaan hierT.R.
BEGRIP
"Ik ben waarlijk intens blij met de aange
vangen serie: "De Indonesische Revolutie" en
"De Rakjat". Bezonken, evenwichtig..."
WBernasco
Dit is de enige brief, die ik in vijf maan
den ontving, waarin "iets aardigs" gezegd
is over mijn artikelenreeks. Niemand heeft
gezegd: inderdaad, Tjalie, wij hebben alle
maal niet goed beseft dat hier van een
Revolutie sprake is, waarin alles in een an
der licht bekeken moet worden dan in een
normale evolutionaire maatschappij.
Niemand. Goddank kan ik ook zonder be
vestiging aannemen dat er toch wel duizen
den lezers zijn die het ook zonder het te
schrijven begrepen hebben.
De Redactie weet, hoe ik geploeterd en
gezwoegd heb over deze artikelenserie, let
terlijk tientallen malen herschreven, bijge
slepen, gestudeerd in historisch materiaal.
Het wonderlijke is ook dat niemand de on
deugdelijke of onjuistheid van mijn mening
heeft aangetoond. Er is alleen maar één
(valse) noot, een constante jeremiade:
Tjalie likt, Tjalie likt! TJALIE LIKT! Maar
mijn God, waarom en waarvoor?
Mag ik een beetje beroep doen op een
beetje mensenkennis bij U? Ik ben nog
steeds precies dezelfde man die in de tijd
van de grootste verbittering over de af
scheiding de Piekerans van een Straatslij
per schreef. Ik heb Tong Tong opgezet met
een constante weigering om er een grief-
en kankerblad van te maken, hoewel de
copij ervoor letterlijk bij bandjirs binnen
kwam. Beroerde kampleiders, laffe mede
gevangenen, corrupte mensen na de oorlog,
Nazi-heulers, Jodenhaters, rot-Hollanders,
rot-Indo's, rot-Indonesiërs. Maar Goddank
zoveel dat ik er gewoon ziek, beroerd en
ongelukkig van werd en snakte naar ook
mooie kanten van de mens. Men heeft me
niet in de steek gelaten en daarom is Tong
Tong een aangenaam, een hoogstaand, een
ridderlijk tijdschrift geworden. Dankzij U.
Waarom zouden we dit alles nu weer ver
knoeien? Er is al zo erg veel moord, dood
slag, immoraliteit, wraakzucht, lafheid en
verraad op de wereld. Mogen wij niet één
klein kaarsje branden? Al was het alleen
om onze jeugd voor te lichten, die voort
schrijden moet in een door ons gemaakte
wereld van vertrouwen en haat?
Wat mij vaak met deze correspondentie
uren lang besluiteloos en wanhopig aan
mijn werktafel doet zitten, is de onmoge
lijkheid om terug te schrijven. Men toont
niet aan dat mijn waarnemingen onjuist zijn,
mijn conclusies fout, mijn studie vals. Men
luistert maar met een half oor en brult:
"Ja maar...!" En dit is vooral van de In
dischman onbegrijpelijk. Hoe kunnen wij zo
onbarmhartig en inconsequent zijn! Wat zijn
onze vriendschappen waard geweest? De
wedana, de dokter, de dichter, de archi
tect, ja ook de mandoer of krani, die wij
eens hoogachtten en eerden, bestaan al
thans hun ideeën en goede daden, hun inte
griteit en ambitie, nu niet meer? Zeggen wij
werkelijk zo hardvochtig: "Ja hoor es hier,
Tjipto, ik kijk nu alleen naar die saudara's
van je die het bij mij verbruid hebben,
en zolang jullie niet allemaal doen wat ik
eis, d.nder je ook de slokan in!"
Tegen Uw Tjipto zeg ik in naam van
Tong Tong: "Ik hoor Uw stem toch, ik ver
geet U nooit; waar ik kan zal ik U helpen.
En als wij allemaal onbuigzaam schijnen in
onze kwaadheid, probeer te begrijpen dat
bij onnoembaar velen alleen sprake is van
een begrijpelijke diepe gekwetstheid omdat
wij eens allemaal zonder pardon het land
uit gebonjourd werden, ook de besten van
ons. En voorgoed! Ook dit is onrechtvaar
dig. Zo vergeef ons onze onrechtvaardig
heid!"
Het is immers een levenswet? Wie kaatst,
moet de bal verwachten. Sla je mij, ik sla
jou weer. Maar Goddank is dit ook een wet
van altijd maar korte levensduur. En breken
er na de korte perioden van rancune, ge
rechte wraak en gemotiveerde vijandschap
altijd lange perioden aan van nieuwe vriend
schap en samenwerking. De zon van de
oude samenwerking zal eens weer schijnen.
Tong Tong wil slechts een morgenster zijn,
die de komst van deze zon aankondigt.
Dus kunnen wij niets anders dan licht zien
en licht zijn, ook al is het nog zo donker
om ons heen. En al zijn de plussen die Tong
Tong noemt, verhoudingsgewijs nog zoveel
minder dan de duisternissen die U ziet.
Als dit begrip voor U onlogisch is of
onaanvaardbaar, zal zelfs de morgenster
verschieten als een vallende komeet. En
tot gruis vergaan in het universum. T.R.
P.S. Dit laatste is geen schone beeldspraak
sadja. De "verguizing" door afgeschreven
abonnementen is duidelijk voelbaar. En wie
wint er nieuwe abonnees bij? Hoe kunt U
als Tjalie zo rot schrijft? Ja, dat is waar. Mis
schien zal later van het bestaan van Tong
Tong alleen gezegd kunnen worden: "De
geschiedenis van het waardeloze komeetje
dat graag een morgenster wilde zijn..." En
dat is wat mij betreft okay als de echte
morgenster gauw komt. Wie maakt 'm? T.R.
ILLUSTRATIES?
van Eppo Doeve!
TEKST?
van de Oud-Indische jour
nalist Jacq. Vréke!
Een combinatie, die een typografisch
goed verzorgd boek garandeert
Koopt:
Te bestellen bij
TONG TONG
Prijs f 14,0,60 portokosten
Totaal slechts f 14,60
Te bestellen door storting van het
verschuldigde bedrag op giro 6685
van Tong Tong, Prins Mauritslaan 36,
Den Haag.
TONG TONG VERBODEN
"Een kennis van me in Amerika schrijft me
dat daar het praatje rondgaat dat Tong Tong
in Amerika verboden is. Is dat waar?"
L. W ess els
Neen. In Amerika natuurlijk niet. Daar
is Amerika te groot voor en zelfs de totale
Indische repatriantengroep in Amerika te
groot. Misschien zijn er wel kliekjes waarin
dit praatje rondgaat. Ik heb ettelijke malen
ook persoonlijk ervaren dat t.a.v. Tong Tong
met grote pertinentie klinkende onwaarhe
den worden verteld, zowel in Amerika als
Nederland. In feite doet zich t.a.v. ons blad
het merkwaardige verschijnsel voor dat on
eindig veel meer anti-motieven gebaseerd
zijn op ONwaarheden dan op waarheden.
T.R.
MOORD EN DOODSLAG
"Wordt in hemelsnaam niet kwaad, Tjalie,
maar wat wij met veel vragen aan je bedoelen
is vaak niet anders dan te weten te komen wat
we moeten antwoorden aan mensen, die ons
lastigvallen met aantijgingen, die we niet kun
nen weerleggen. Men heeft het b.v. over de
onveiligheid in Indonesië en dat moord en
doodslag daar aan de orde van de dag zijn..."
W. W. F. Kramer
Ik was in de maand juli in Nederland
toen er wel eens een week lang dag in
dag uit moord- en aanrandingszaken de
frontpagina's van "De Telegraaf" sierden.
Dan heb je werkelijk geen trek meer om
over moord en doodslag waar ook in de
wereld te praten. En is het helemaal krank
zinnig om deze maatschappelijke ziekte nog
te betrekken in discussies over Indonesië.
Wat bezielt ons! Terwijl de halve wereld
snakt naar vrede, vriendschap, rust, is de
andere helft bezig zichzelf te vermoorden
en bovendien de vreedzame helft in ruzies
Lees verder pag. 6
5
