VAN HIER EN GUNDER Vervolg van pag. 3 lisme, rassensuperioriteit, enz. enz. enz Eens wordt de mensheid doodmoe van al deze begrippen. Eens hebben ze hun tijd uitgediend. Maar welk nieuwe begrip zal de nieuwe tijd inluiden? Ook zonder een "Ondergang der Wereld" is de bijbeltekst duidelijk: alles veroudert, begrippen slijten, er zal een tijd komen dat men verbaasd zegt: hoe hebben we ons destijds druk kunnen maken over het kolo nialisme! Maatschappelijke zeden en ge woonten worden oer-vervelend en missen elke begeestering. Nu al zoeken vele men sen naar een "nieuwe naam", een nieuwe wijze van denken, een nieuwe formulering van ideeën. Ook gaat deze bijbeltekst op voor ons leven van alle dag. Wie alleen maar zweert bij oude en verstarde namen, verjongt niet en zal sterven. Het leven verlangt van ons voortdurende waakzaamheid, voortdurende bewustheid van levende essenties. Door de honderden brieven die ik van vele kanten ontvang, weet ik dat velen van ons zich inderdaad bewust zijn van zulk een nieuwe naam, dat vele lezers aan hun medemensen zouden willen zeggen wat ze bedoelen, maar dat niemand hen begrijpt. Het is een nieuwe naam immers van een nieuw begrip van samenleven en voortle ven? Hoe wil die naam ooit begrepen wor den door mensen die het leven "in hun zak hebben", zakken vol met tjokvol geschre ven steentjes, waar ze maar naar hoeven te grijpen om te "bewijzen" Hoe jammer dat die steentjes zwart zijn en dat de enkele witte niet gelezen kunnen worden... T.R. ANDERS SCHRIJVEN Andersdenkenden beweren: "Als Tjalie's zoon in de bersiaptijd zou zijn vermoord en getjintjangd zou hij in Tong Tong wel anders schrijven dan hij nu doet!" Er zijn veel voet angels en klemmen om Tong Tong aanvaard baar te maken voor alle boengs" J. B. H. Bruinier 1. Ja, ik dank God (dit is geen frase, maar een gebed) dat dit mij bespaard is gebleven. Want ik hou zoveel van mijn kin deren (al ben ik een slecht vader) dat ik misschien een van haat en veroordeling vervulde Tong Tong gemaakt zou hebben - en nul lezers gehad zou hebben. Want zelfs al zou rancune gerechtvaardigd zijn, daar om is het niet prettig om er maand in maand uit over te lezen. 2. Maar ik heb als soldaat gevochten in perimeters en later als ongewapend voor lichtingsman in de verste gebieden gezwor ven, tot ver voorbij de laatste legerposten. Ik heb onmeetbaar leed, onrechtvaardigheid en ellende gezien. En juist daarom zal ik tot mijn laatste dag pleiten voor vriend schap van mens tot mens. En niet vergel den. Hoe kunnen wij anders een wereld maken waarin onze zoon alsnog getjintjangd zou kunnen worden? 3. Ik vergeet nooit hoe een Indonesische vriend mij eens verweet: "Jouw soldaten hebben mijn moeder gemitrailleerd!" Wij meten snel met ons eigen leed; denken wij even snel om het leed van een ander? 4. Ik ken persoonlijk mensen, die hun geliefden hebben zien doden of afslachten. Weet U, zij haten juist niet. Hun ogen zien niet het leed hun aangedaan, maar het leed der wereld. Dit leed is niet te bestrijden met afrekeningen, alleen met het constant op bouwen van vriendschap en begrip. 5. Ik begrijp steeds dieper dat ik eigen lijk voor vele lezers een onaanvaardbare figuur ben. Want ik voel het leed dat mijn moedervolk werd aangedaan als mij aange daan, en het leed mijn vadervolk aangedaan als mij aangedaan. Aangezien ik (en geen mens) kan leven met dubbele rancunes, moet ik wel leven met dubbele vriendschap pen. Maar hier begint dus ook automatisch het "dubbele verraad" van Tjalie... 6. Niemand kan een blad maken, aan vaardbaar voor alle boengs. Zelfs de Bijbel wordt niet door alle mensen in onderling respect en verdraagzaamheid aanvaard. Er is (helaas) slechts één soort bedrukt papier, waar iedereen gelukkig mee is: bankpapier. En'dat kan ik niet maken. T.R. HET VOLK "...het VOLK had je moeten beluisteren, niet de ontwortelde slimmerds (dit woord was onleesbaar) in de grote stad - van - Soekarno ook dit was slecht leesbaar), maar de vele rassen die zwoegen en werken op het land, in het binnenland -" G. Borel Het merkwaardige is dat ik ettelijke ma len uitdrukkelijk heb vastgesteld dat ik juist onder het volk ben geweest en dat alleen. Dat ik geen enkel officieel bezoek heb af gelegd. Dat geen enkele grotestads-lndo- nesiër mij heeft voorgelicht om de dood eenvoudige reden dat ik officieel NIET wel kom was. En zelfs geen enkele brochure of manifest gelezen heb. Omdat ik altijd op straat was, en als ik thuis kwam zó moe dat ik alleen maar slapen kon. Ik heb juist meer dan welke andere journalist ook onder het volk gezworven, niet alleen in de een voudige wijken van de grote stad, maar ook in Tjimindi, Tjirandjang, Tjisalak, Tjian- djoer, Tjipanas, Depok, Bogor. Dit is de simpele waarheid. Ik heb gesproken met betja-rijders, tani's .eetstalletjeshouders, chauffeurs .bedienden, kleine ambtenaren. Met wie dan nog meer? Waar nog meer? Dat ik niet meer mensen gesproken heb, kwam gewoon door geldgebrek en tijdge brek. In de begin vijftiger jaren schreef ik ver halen van plezier en geluk over de straat waar ik tussen het volk verkeerde. Zijn de Piekerans uit de duim gezogen, voorlichting van een demagoog? Ik wil (en moet wel) toegeven dat ik blijkbaar een ander stel ogen in mijn hoofd heb dan de normale burger, maar is daarom wat ik zie onwaar, gelogen, misleidend? Zo ja, houdt U allen vooral Uw eigen ogen en eigen inzicht. Al Uw andere bladen. En toon aan dat wat ik gezien heb niet bestaat. Toen in 1950 geen "fatsoenlijk Europe aan" in een Djakartase tram, opelette of betja wilde rijden, omdat ze "rot" waren en eeuwig te laat en beestachtig vol (noem maar op), schreef ik "Korte Rit met de tram van de Pa van Tjieta", "That Streetcar na med Despair" en "Djakarta's Donna e mo bile" (verhalen 22, 6 en 19 in Piekerans I) en toen was iedereen vertederd en wilde best geloven dat het waar was wat ik schreef. Toen zouden anderen ook alleen maar lelijke dingen van deze transportmid delen des volks gezien en gezegd hebben. Nu ben ik weer onder dit volk en schrijf weer wat ik echt zie en echt meemaak. Maar nu zegt men: "Slaat dood!" Als ik fout ben, dan ben ik het alleen omdat ik echt in dit volk leven kan en vreugde en hoop en geluk vinden ondanks de gebreken die U ziet. Of mag dat niet? T.R. BIJZONDERE AANDACHT a.u.b. Het Is bijna Sinterklaas! Geef een boek! Er is een ruime keus bij de boekhandel van Tong Tong. Wij bevelen aan: In de Soete Suikerbol Soete Suikerbollen zijn sedert 1938 door de Jeugd verslonden. De 25e druk is nu versche nen. De zeven delen van dit verhaal, ge schreven door W. G. v. d. Hulst en geïllu streerd door W. G. v. d. Hulst jr. doen het nog steeds. PRIJS per deel f 2,95 De korte weg naar goed fotograferen door Daan Helfrich. Zijn goede naam is waarborg voor de uitste kende manier waarop de schijver U verder leidt op de weg naar betere foto's! Prijs f 5,90 porto f 0,30 De Slag bij Midway (pocket-uitg.) door Mitsua Fuchida en Masatake Okumiya. Geschreven en bewerkt door bij uitstek des kundige Japanse officieren, uitermate boei end en waardevol door zijn uitvoerige docu mentatie. Prijs f 2,25 4. porto f 0,30 De Vliegende Hollander Door de oud-Indische journalist Jacq. Vréke, geïllustreerd door die andere bekende oud- Indischman Eppo Doevel Sssp! Prijs f 14,_j_ porto f 0,60 VELEN ZIJN U VOORGEGAAN IN DE AAN SCHAF VAN BOEKEN ALS Sprookjes van Bali Omnibus van Baardman f 17,50 porto f 1, f 8,90 porto 1 De wereld wacht een wonder f 12,90 (Bhabani Bhattachyria) porto f 1, Het Ziekenhuis f 16,90 (Jan de Hartog) porto f 0,8C HEBT U ONZE RANTANG AL GEPROBEERD? 4-delig en van aluminiüm f 10, porto f 1 4

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1965 | | pagina 4