;v<hi het
Een lacune?
14.50
8,90
Vervolg van pag. 5
uit, zelfs in de Djakarta'se woonwijken niet,
laat staan onder het volk, laat staan in de
"rest van Indonsia". Ze zijn geen moment
dankbaar voor de veiligheid die ze genie
ten,, noch voor de westerse weelde die ze
genieten mogen. Romantisch beschouwen
ze zich als "belegerd, ieder met zijn eigen
voorraad voedsel en drank". Wat er met
het volk gebeurt, interesseert natuurlijk nie
mand. Aangezien m ende deur niet uit durft,
wordt nieuws vergaard van loopjongens, die
voor een pak Amerikaanse sigaretten en
losse dollarbiljetten alles vertellen, wat je
maar wilt. Dit nieuws gaat dan de wereld
in, voorzichtig geopend met "Volgens be
richten..." (later kan men altijd zeggen dat
de berichten fout waren, toch? En men
wast zelf zijn handen in onschuld!
Naarmate de "coup" snel voortschrijdt
en daarmee de schaarse naar buiten zicht
bare aspecten zich snel wijzigen, wordt het
duidelijk dat spreken erover op deze grote
afstand alleen maar "gezwam in de ruimte"
wordt. Vóór wij n.a.v. beperkte "feiten"
een balans kunnen opmaken van hetgeen
daar zou kunnen gebeuren, zijn die feiten
alweer door andere achterhaald. Van de
werkelijke balans horen wij misschien pas
na vele jaren.
Pas nu blijkt ook hoe weinig het Westen
met al zijn vaste correspondenten in Dja
karta ingedrongen is in de boezem van
het politieke leven in Indonesië. Hoe alle
vertoon van diep inzicht in het Indonesische
volk alleen maar woordenspel is. De ge
middelde Westerse toeschouwer in Djakar
ta is als een man in een kermisschiettent,
mikkend op witte en rode poppetjes die
telkens onverwachts achter imitatie-bosjes
opduiken. En even snel weer verdwijnen.
Mik! Schiet snel! Raak! Maar als de twaalf
schoten afgegeven zijn en de treffers wor
den opgeteld, dan blijkt het aantal missers
vaak precies twaalf! Dan kan natuurlijk
uren lang gepocht worden over "near- mis
ses" en zo...
Wie werkelijk met zijn hart bij Indonesia
is, en wie leven daar een "spel" op leven
en dood kan worden, die vergaat alle lust
tot speculatief gepraat. We kunnen slechts
zien, leren, zwijgen. En hopen dat het beste
zich voltrekken zal. T.R
LAND
VAN BI«J
ONS BUITEN
Wie het vml. Ned.-lndié kent of wil kennen
móet dit boek lezen. M. H du Croo, alias
Exodus, zo bekend uit schetsen en eigenwijze
liedjes, werd terecht door Dr. J. W. Meyer-
Ranneft ingeleid met de woorden:
"Daarom zal geen ernstige historikus die over
het vroegere Nederlands-indië schrijft mogen
nalaten te lezen wat "Abraham Exodus" op
eigen wijze heeft beschreven, als typisch re
presentant van die typisch gemengde Indisch-
Nederlandse maatschappelijke struktuur, aan
welker bestaan in 1942 een einde kwam".
Van dezelfde schrijver verschenen:
De makelaar en ik f 1,50
Na hak f 1.50
Hiervan zijn nog enkele exemplaren
in voorraad.
Wij hebben één dezer dagen een op
merking gehoord, waardoor we ons nog
al op onze tenen voelden getrapt. O.a.
beweerde men, nogal meewarig, dat wij
"het" niet konden helpen omdat ons
leven, het leven van Oud-lndischgasten,
eigenlijk is geprojecteerd tegen een dé
cor zonder geschiedenis. In het midden
gelaten waarover het nu precies ging,
keren wij ons heftig tegen dit argument,
en beweren wij zelfs het tegendeel. Wij
hebben een grootse geschiedenis; het
Ned.-lndië van vóór de oorlog heeft een
eigen geschiedenis! Goed, wij werden
vanuit Holland geregeerd, waar alleen
de resultaten over een geheel jaar, en
uiteraard de financiële opbrengsten al
leen, interesse vermochten op te bren
gen voor de Gordel van Smaragd, maar
in Ned.-lndië zelf is veel werk verzet
binnen het kader van het ontstellend
kleine bedrag dat er op de begroting
voor werd uitgetrokken, en door mensen
die werkelijk van een vriendschap of
liefde voor het land waren bezeten.
Zeker, een openlegging en ontwikkeling
van het land door de planters, door de
grote cultuurmaatschappijen, of door de
zending, wordt algemeen niet als ge
schiedenis aangemerkt, hoewel het dat
toch feitelijk wél is. Al zouden wij ech
ter deze mensen buiten beschouwing
laten, dan blijven nóg de prestaties van
de officiële bewindslieden en van figu
ren, die doodeenvoudig niet te veron
achtzamen zijn. De Gouverneurs-Gene
raal aan één kant, en prominente figu
ren aan de andere kant, zoals bijv. een
Junghuhn of een van der Tuuk, of een
Otto Knaap en een Toontje Poland. En
wie kent Pa van der Steur niet?! Zij
allen hebben wel degelijk een Indische
Geschiedenis gemaakt! En al zijn er
fouten gemaakt en is er nogal eens mis-
gerekend, al is er veel onrecht gedaan
ook, het feit blijft dat hun daden - in
stellingen als het Cultuurstelsel, de toe
passing van het adatrecht in geschillen
van civielrechterlijke aard, het herstel
van orde en eenheid, het bestrijden van
epidemische ziekten, het onderwijs aan
de Inheemse bevolking - de geschiede
nis van het vml. Ned. Indië maken, even
goed als de vergissingen die er zijn ge
maakt.
Prijs
Wij hebben ter bevestiging hiervan
reeds eresaluten gebracht aan enige
landvoogden, die in opdracht van Ne
derland de koloniën regeerden. Nu die
hatelijke opmerking over het ontbreken
van een geschiedenis is gevallen, blijkt
dat wij verder moeten gaan dan deze
paar artikelen. Van nu af aan zullen we
dus alle landvoogden, die over Ned.-
lndië waakten, een korte beschouwing
wijden, en wel chronologisch en met de
vermelding van de manieren waarop zij
zich van hun taak hebben gekweten,
of ze het nu goed deden of slecht. Daar
naast zullen ter afwisseling nu en dan
artikelen worden gewijd aan de grote
figuren uit het burgerleven, die slechts
in één adem met het voorm. Ned.-lndië
kunnen worden genoemd. Wij geloven,
dat uit deze reeks artikelen zal blijken,
dat ook wij een background hebben.
Feitelijk zouden wij nu moeten begin
nen met de eerste Indische landvoogd,
Pieter Both, die regeerde van 1639-1641
Over deze persoon schreven wij echter
al in Tong Tong van 30 juli 1964, zodat
wij voor deze keer volstaan met naar
het betreffende nummer te verwijzen.
Volgende keer volgt een beschouwing
over het doen en laten van Pieter Both's
opvolger, Gerard Reynst. FELIX
■WAN
DE
VERSCHRIKKELIJKE
Hoe verschrikkelijk Dr. P. V. van Stein-Cal-
lenfels wel kon zijn vertelt B D. Swanenburg
U in talrijke anekdoten, zonder echter deze
belangwekkende en zonderlinge mens uit het
vml. Ned.-lndië te kort te doen in de be
schrijving van diens archeologische en prae-
historische aktiviteiten.
Leest alles over deze eruptieve figuur, die
als bestuursambtenaar de haren te berge deed
rijzen door zijn onkonventionaliteit.
Voor de luttele prüs van
6
