Tjalie verdraait de feiten
15 ELKE VERDRAAIING FOUT?
De uitbarsting van twisten met Tjalie over zijn kijk op Indonesië is na enkele maanden
wat gekalmeerd. We kijken elkaar over en weer wat kalmer aan en vragen ons af: "Wat
nu? Zullen we Tjalie in hemelsnaam maar verdragen of zullen we ons scherp blijven
verzetten? En waartoe leidt dat? Zijn we in ons wederzijdse begrip in een impasse ge
komen of zijn we toch wel iets opgeschoten?
Twee nieuwe stadia zijn nu bereikt: A.
Men zegt nu niet meer in een eerste op
welling van drift: "Tjalie liegt!" omdat de
feiten die ik genoemd heb ontegenzeggelijk
waar zijn, maar: "Tjalie verdraait de feiten
en roept daardoor een kijk op die onjuist
is". B. Men bekijkt vele aspecten van het
"gewetensconflict" tussen de Indischman
en Indonesië nu ruimer, dus niet alleen
binnen het beperkte kader van "Soekarno
is corrupt en het Indonesische volk is ach
terlijk", maar we zien nu ook Indonesië in
zijn Aziatische positie, in zijn identieke po
sitie met andere vrijgeworden volken, in de
economische en idealistische omwenteling
in de hele wereld na de abolitie van het
imperialisme. Wie ruimer ziet, kan ruimer
denken. Het gaat nu minder om het "persé
gelijk hebben", maar om "meer inzicht krij
gen".
Laat ons proberen ons eigen inzicht te
verbeteren langs de volgende punten, die
Tjalie graag open stelt voor bestrijding en
waarbij hij zich direct bereid verklaart zijn
inzichten prijs te geven voor betere. Want
het gaat altijd om de betere inzichten, niet
om de persoon of 'het gelijk".
Als men zegt dat "Tjalie de feiten ver
draait", dan geef ik dat volmondig toe. Maar
stel meteen, dat een verdraaiing van feiten
niet automatisch fout hoeft te zijn.
Als U een ingewikkelde tekening van
één kant bekijkt en met bepaalde figuren
geen raad weet, meen ik U te moeten helpen
door de tekening een slag om te draaien
en dan te vragen: "Ziet U het nu beter?"
Sommige mensen geven me prompt een
oorvijg, anderen draaien het blad om en
willen liever helemaal niets meer zien, en
ik vraag me alleen af: welk percentage wil
"het wel eens van een andere kant probe
ren", ook zonder het aanvankelijke stand
punt los te laten?
Het is als bij het toeschouwer zijn van
een schaakspel. Alleen de man met begrip
van schaken en met een beradende, even
wichtige natuur blijft niet koppig achter wit
staan, maar wandelt om de tafel en kijkt
"hoe zwart ervoor staat". Niet alleen wordt
het schaakspel daardoor dubbel boeiend,
maar men ontwikkelt zich er beter door en
men kan foutieve verwachtingen corrigeren.
Alleen zij die dit gedaan hebben, weten
dat ik gelijk heb.
Maar veel mensen schuiven een stoel
achter wit en "willen met hem mee win
nen". Dat is "loyaal" (de man die om de
tafel heen loopt en bij zwart gaat kijken is
"niet loyaal"). Hij applaudiseert bij elke
"goeie zet" van wit, en als wit plotseling
desastreus verliest, slaat hij "zijn" schaak
speler om de oren...
Denk nu niet weer te gauw verkeerd: ik
zeg niet en nergens dat wit verliest; ik wil
alleen weten hoe sterk wit staat en daarom
loop ik een half rondje. Zijn daar overwe
gende bezwaren tegen? Zo ja, waarom?
2. Nochtans is Tjalie met zijn "positie
verandering" voor de zoveelste maal het
Barbertje geworden dat hangen moet. An
dere conflicten uit ons korte verleden:
a. Tjalie verdedigt de Indo, zijn goed recht
om als zodanig te bestaan en met rust ge
laten te worden, als het zijn vreugde en
zijn trots is. Maar ik sta nog steeds bekend
als de man die alle bruine mensen Indo
noemen wil en het conflict Indo-Totok heb
verscherpt. En dit is niet waar. Integendeel.
b. Ik verdedig het "petjo" op zuiver etymo
logische en semantieke stellingen. En met
een beroep op broederlijkheid en menselijk
heid om de enkelingen die in "petjo" beha
gen stellen evenmin lastig te vallen of te ver
oordelen als mensen die graag Mokums of
Grunnings praten. Hoevelen denken nog
steeds dat ik hiermee "de Indo omlaag ge
haald heb"?
c. Verzet tegen assimilatie op zuiver ethno-
grafische wetten en rechten, net zoals bij
andere soortgelijke minoriteitsgroepen in
de historie der mensheid. Tjalie is nog
steeds: "anti-Nederlands".
d. De verdediging van Indische mensen,
die prefereerden te emigreren naar Ameri
ka. Dat waren allemaal onvaderlandslieven
de schobbers, vereerders van de harde
dollar, "het is niet het beste deel des volks
dat gemeenlijk emigreert" (Prof. Geil), maar
na een bezoek aan Amerika wist ik dat de
"stijl" van leven daar veel Indische mensen
(Totoks en Indo's) beter lag dan Holland.
Oordeel: ga in vrede. De anti-legende: Tja
lie vindt alle thuisblijvers dommer dan emi
granten.
e. Verdediging van spijtoptanten. In mijn
opinie (en aangetoond met feiten): dit wa
ren merendeels misleide mensen, die bo
vendien technisch "vast" zaten (geen geld
en geen papieren om weg te komen). Help
ze. Wat daér al niet een verdachtmakingen
en scheeftrekkingen aan gekoppeld zijn!
f. Mijn gebrek aan "openlijke solidariteit"
met de beweging "Ambon moet vrij". Mijn
persoonlijke kennis van sympathieke en
hoogstaande Ambonnezen en zelfs broeders
aan beide kanten weerhield me van een
positiebepaling naar welke kant ook, maar
ik was dus "automatisch" dubbele verrader.
g. Mijn overtuiging dat Nw. Guinea "on
houdbaar" was en dus "aan Indonesië ver
loren" zou worden. Hoe is dit inzicht niet
moedwillig en kwaadwillig scheefgetrokken
en beklad. Nog steeds.
Er zijn er veel meer. U weet het. Zelfs
het "achteraf gelijk hebben" heeft me niet
behoed voor permanente veroordeling.
Waarom denkt men dat het redigeren van
Tong Tong een leven is van eer en geluk
en rijkdom? Het is één continu roedelopen.
En dat weet iedereen die het op één of
meer punten (bovengenoemd) met mij eens
geweest is. En altijd treedt één verbijsteren
de, ja beangstigende omstandigheid scherp
aan het licht: men wil niet onderzoeken (of
is niet pienter genoeg om het te doen),
maar wil alleen a tort et a travers gelijk
hebben, eventueel "tot de dood erop volgt"
(schrijf mij maar af als abonnee...).
3. Ik heb in de laatste jaren twee grote
"fouten" gemaakt: 1. ik ben een tijd buiten
Holland gaan zitten om buiten de "eeuwige
ruzies" te blijven en heb tijd gehad een
groot aantal studiewerken en essays te le
zen over Indonesië en Azië (dus niet de
vluchtige, schommelende en immer onbe
trouwbare dagbladberichten alleen), 2. ik
heb een reis gemaakt door Azië die op een
werkelijk schokkende wijze mijn inzicht ver
diept heeft. Van Soekarno heb ik enorm
veel gelezen, van zijn pleidooi in 1929 af tot
zijn verzamelde ideeën in "Manusia dan
Masjarakat" (Mens en Maatschappij) toe
(dat het "civics"-leerboek is voor het voort
gezet onderwijs in Indonesië). Ik stel hier
bij kalm vast, dat ik a. het met vele ideeën
en uitspraken niet eens ben, b. in elk geval
een inzicht heb in de motiveringen die ginds
het leven leiden. En zelfs dit: t.a.v. Indone
sië meen ik in menige zaak een beter in
zicht te hebben dan vele Indonesiërs. Dit is
geen arrogantie of superioriteitsgevoel,
maar doodgewoon het voordeel van het
zien op een afstand: dus het bos zien en
niet de bomen zelf. En natuurlijk kan ik fout
zijn. Mijn grootste bezorgdheid is voor me
zelf. Een juist eindoordeel kan ik alleen met
U opbrengen; nooit tegen U.
In zekere zin voel ik mij als een rechter
of onderwijzer, die niet elk vergrijp tech
nisch en kort en goed straft (Hatta: Hol
land denkt té juridisch), maar die na een
bezoek aan het gezin en het milieu van de
"veroordeelde" een andere kijk heeft op de
waarde en strafbaarheid van een daad.
Hieraan ontkom ik niet. Een voorstel dus
om "maar liever niets meer te zeggen van
Indonesië" ontneemt mij mijn kijk op Indo
nesië niet. Ik blijf dus volgens Uw maat
staven "verdraaid zien" en ben in zekere
zin niet meer aanvaardbaar als redacteur
van Tong Tong. Zeg het. Wij zoeken een
andere redacteur. Want dit blad moet blij
ven bestaan.
4. Hoewel men graag heeft dat in Tong
Tong zaken worden besproken op een bre
der^ niveau, blijft de beoordeling voor elke
uitspraak binnen het patroon van de per
soonlijke naijver. Dat is absurd. Men wil
Tjalie slaan zelfs als hij de woorden van
een ander aanhaalt, na hem uitgelokt te
hebben het te doen "voor een breder kijk".
Wat wil men eigenlijk?
Op de vraag van mij in Tong Tong: "Zou
Indonesië werkelijk zo corrupt, onbetrouw
baar, economisch ontredderd zijn als Neder-
land's grootste financiers en ondernemers
er millioenen in durven te steken?", geeft
maar geen kik. Geen kik. Maar Tjalie kan
men "raken" door dreiging met opzegging
van het abonnement, waardoor men niet mij,
maar zijn eigen blad de nek omdraait...!
Lees verder pag. 20
5
