f 5.75
VAN HIER EN GUNDER
Tong Tong verzamelband
OBJECTIEF
"Als trouw lezer en persoonlijke vriend van
je, blijf ik het betreuren dat je niet tegemoet
wilt komen aan de eis van een evenwichtiger
reportage over Indonesië, dus een kalmer te
genover elkaar zetten van wat je aan goeds en
aan kwaads gezien hebt. Als het immers wer
kelijk je bedoeling is ons wijzer te maken, kan
dat nooit gebeuren door eenzijdige voorlich
ting. De'feiten zijn genoeghet oordeel kan bij
ons blijven..." PIET ER W.
"Het ellendigst is dat nu ook de neutrale
stukjes over Indonesië weg blijven of komt er
nog wat?" VI'. RADER
Uit een vrij ruime correspondentie heb ik
deze twee brieven gekozen, die in elk ge
val kalm zijn en positief niet onredelijk.
Massa's kritiek is al bij voorbaat zó scheef
getrokken, zó kwaaddenkend, dat redene
ren onmogelijk wordt. Nu de antwoorden:
1, Wie een "eerlijke balans" zoekt, zou
al lang tevreden hebben kunnen zijn, want
de wereldpers heeft feiten genoeg over
wantoestanden in Indonesië. U kunt daar
mee Uw "debet"-lijstje net zo lang maken
als U wilt. Daar tegenover i^ mijn "credit"-
lijstje maar erg magertjes. Waarom ver
wacht men van mij dat ik nog eens extra
aanvulling geef van dat "debet"-lijstje?
Kalme lezers met een nuchter inzicht
hebben zelfs in mijn "credit"-lijst de beves
tiging kunnen vinden van heel wat "debet"-
feiten en hebben dus niet gemopperd.
2. Bij hen die mopperen heb ik vaak een
element aangetroffen van onverzoenlijkheid
en onverdraagzaamheid, die maakten dat
ik onmogelijk "meer olie op het vuur kon
werpen", om de opinies niet nóg harder
scheef te trekken. Dezelfde mentaliteit trof
ik aan bij b.v. socialistische en "verlichte"
critici op ons "koloniaal verleden", die toch
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilllliiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilWiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiillililiiiiillliiiiiin
wel bereid waren om "de Indischman beter
te begrijpen". Als men een tijdje naar me
geluisterd had (waarbij ik altijd een stijgend
ongeduld waarnam), vroeg men mij om ook
"objectief" te blijven en of ik dus ook maar
wilde toegeven dat het KNIL zich af en toe
"te buiten was gegaan aan excessen" (ja),
of planters hun personeel vaak niet boven
matig hadden uitgebuit om zelf schatten te
verdienen (ja), of er door vele Nederlanders
en Indo's niet laag werd neergezien op In
donesiërs (ja), of er geen uitbuiting was
geweest van bedienden door meesters en
meesteressen (ja), enz. enz.
Ik geef U op een briefje dat deze "enz.
enz." een adembenemend lange lijst ople
verde, waarbij zelfs mijn felste Indische op
ponent op het laatst zou voelen dat al
deze "objectieve feiten" zijn beeld hopeloos
vernielden. En zo was het ook met mij en
zo is het ook met U allemaal in Nederland
se en Indische ogen: "we are just a bunch
of usurpers and thieves". Wat schiet U
dus op met Uw objectiviteit? Heel Tong
Tong - hoe integer ook - is één grandioze
uitzichtsloze leugen in de ogen van vele
"objectieve toeschouwers". Want ons ver
leden is 'boesoek". Punt.
Heel Indonesië is in de ogen van massa's
toeschouwers "boesoek". Punt! En alles wat
Tjalie "objectief" vertelt, maakt de boesoek-
heid alleen maar groter. Daarom heb ik af
gezien van de methode van objectieve voor
lichting. Men dénkt dat men er wijzer door
wordt, maar men wordt alleen vooringeno-
mener. Objectieve "boekhouding" van fei
ten brengt géén oplossing, géén inzicht en
géén wijsheid.
3. Wie in de zakenwereld een beetje
scherp rondkijkt, weet dat de meest gede
tailleerde boekhouding niet automatisch
wordt aanvaard als een waarborg om aan
een zakenman die diep in de schulden is
Een linnen band met donkergroene
opdruk: TONG TONG en een ven
stertje op de rug, waarin een pa
piertje geschoven kan worden, waar
op de betreffende jaargang vermeld
kan worden.
De band kan één hele jaargang (24 num
mers) bevatten. Het opbergen geschiedt
volgens een uniek systeem van losse pen
nen, zonder dat beschadiging van de bla
den plaatsvindt. Op ieder gewenst ogenblik
kunt U elk gewenst nummer eruit nemen
en weer opbergen zonder dat U daarvoor
de hele jaargang hoeft te bongkarren. De
eerste zending omvat een klein aantal, dus
snel bestellen is raadzaam.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
BESTELBON
Aan Tong Tong, afdeling Verkoop,
Prins Mauritslaan 36, Den Haag.
Stuur mij:
ex. TT mappen a
5,75 f 0,75 f 6,50
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Het bedrag ad. fzal per
giro 6685 postwissel bank worden
overgemaakt.
(handtekening)
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiipiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiili
of zelfs failliet is geraakt géén nieuwe cre-
dieten te geven. Sommige zakenlui "maken
het te bont" en krijgen geen crediet meer.
Andere hebben een krankzinnige schulden
last en krijgen tóch nieuwe credieten. Waar
om? U denkt als boekhouders met "feiten"
tot een objectief oordeel te komen. Als
boekhouder zou U elke "slechte zakenman"
zonder pardon "de bons geven". Toen b.v.
onze KLM er een paar jaar terug "schan
dalig" voor stond en een schuld had gefokt
van 300 millioen, zou U gezegd hebben:
eruit met die rommel! Maar zoals U zelf
ziet heeft de KLM zich met nieuwe cre
dieten prachtig hersteld. Prof. Tinbergen
heeft een "hoopvolle" kijk op Indonesië en
is daarvoor door boekhouders even hard
vochtig onder vuur genomen als Tjalie in
Tong Tong. Ettelijke Nederlandse bedrijven
en financiers hebben wél hoop op Indonesië
en durven met vele millioenen nieuwe ba
nen te vinden. Prof. Tinbergen is een inter
nationaal bekende figuur en een brilliant
onderzoeker en denker. Ook in Amerika zijn
er nog handenvol Amerikanen die opnieuw
met Indonesië in zee durven gaan, hoewel
zij alle plus- en min-feiten kennen, die U
van mij eist.
Quintessens van dit meningsverschil met
T.R. is: zijn velen van ons wel in staat om
met de beschikking over objectieve feiten
ook objectief te oordelen? Als U positief
"ja" zegt, waarom heeft U dan niet aan de
hand van objectieve feiten in de wereldpers
en objectieve waarnemingen van Tjalie al
lang een objectief oordeel gevormd? Dan
was ruzie en verwerping nu niet nodig ge
weest.
4. Wat mij in vele scherpe brieven opviel
was het schromelijke gebrek aan nuchtere
historische en reëele kennis van Indonesië.
Vele begrippen kent men niet, maar wil ze
toch in stelling brengen om zijn zin te krij
gen. Men zet b.v. "Nasakom" en "Neko-
lim" op één lijn in een discussievoering.
En vooral, men wil keer op keer de feiten
"maar eens kort en goed scherp stellen
met het criterium: communistisch of niet?
Wie vóór is ,is heilig. Wie tegen ons is,
is communistisch. Niet verder piekeren...
nee vooral niet verder piekeren. Het ver
bijstert me dat wij, Indischgasten, die be
weren Indonesië zo goed te kennen, zó
primitief oordelen willen. Hebben wij niet
40 jaar geleden door al te gemakzuchtig
elke nationalistische gedachte in Indonesië
communistisch te tjappen, ons bestaan en
onze vrede weggegooid?
Hoe kunnen wij zeggen dat wij de Indo
nesiër als een diep religieus mens kennen,
terwijl we nu glashard volhouden dat In
donesië grote kans loopt om "helemaal
communistisch" te worden? Als wij werke
lijk zo gebrand zijn op nuchtere feiten, is
dan niet het feit van 3 miljoen communis
ten in een volk van 105 miljoen "religieu
zen" een eenvoudig rekensommetje dat ons
wijzer moet maken? Voor zover er essen
tiële gevaren zitten in het communisme (wat
ik nooit ontkend heb), heeft de Indonesi
sche republiek niet de eerste maal (tijdens
de "Madioen-opstand") en nu getoond er
mee te kunnen afrekenen? Waarom hollen
wij dan zo met onze verdachtmakingen?
Aan de andere kant: waarom moet Indo
nesië "volledig afrekenen met het commu
nisme en Rood-China" om goed te liggen
4
