Mexico
Como
no hay dos!
GEDAANTEN EN GEDAANTEVERANDERINGEN
Voor Mexico mag gelden dat het ver van
ons is en nochtans iets "van onszelf" heeft.
Een populaire Amerikaanse slagzin in de
touristische publiciteit zegt net het omge
keerde: "Zo dichtbij en toch zo ver!" De
Amerikaan zegt eigenlijk voor "ver" foreign,
d.i. "vreemd", "buitenlands".
En dat is inderdaad zo. Wie de Ameri
kaanse grens oversteekt, is op slag "erg
ver van huis", terwijl men b.v. in Canada
of zelfs West-Europa een "broertje" vindt
van Amerika. Alles in Mexico is - ondanks
de vele overeenkomsten - absoluut eigen
en essentieel verschillend. Even verschil
lend als b.v. Reims van Cordoba. Even
verschillend als een driehoeksvulling van
een cirkelvulling. Zulke tekeningen kunnen
dezelfde motieven hebben, maar het "ar
rangement" is noodzakelijk anders
De "vreemdheid" van Mexico is in be
paalde gedaanten internationaal bekend: de
kandelaarcactus, de man in wit met een
sombrero, sandalen en een sarape (omslag
deken), het ezeltje, het veelbespotte woord
"manana" (morgen) in de betekenis van
"doe het liever morgen; vandaag heb ik
geen trek". En dan tekent men de Mexi
caan graag nog slapend (zittend met opge
trokken knieën en de sombrero diep neer
getrokken).
Dat is inderdaad allemaal in Mexico te
zien. Voor de oppervlakkige toeschouwer
is hierin "de luie oosterling" te herkennen,
die ook overdag ligt of zit te slapen i.pl.v.
te werken. Maar spot niet te gauw en trek
niet overhaast conclusies. Op zomerse da
gen zit ook de Hollander die "werken als
een paard" een hoge deugd acht, graag te
dutten als het erg heet is. Het slapen over
dag is dus geen luiheid, maar een physieke
aanpassing die volledig begrijpelijk is.
In vele delen van Mexico is het het hele
jaar door smoorheet en ook Hollanders
zouden daar op het heetste uur van de
dag een dutje doen...zoals wijzelf deden in
het oude Indié.
Nu zijn er twee soorten hitte in Mexico,
tropische hitte in het zuiden en "continen
tale" hitte in het woestijnige noorden. Met
continentale hitte bedoel ik grote hitte over
dag en grote koude in de nacht. Ik was
ook stomverbaasd toen ik in het hete Ma
rokko en Algerije ontdekte dat de burnous
van de Arabier van wol of andere dicht-
geweven dikke stof was gemaakt. Maar
toen ik mijn eerste nacht buiten meemaak
te piepte ik anders! En ontdekte ook dat
mijn Europese klederdracht (broek, vest,
jas) ondoelmatig was, weliswaar "lekker"
als het koud was, maar onverdragelijk
warm overdag, terwijl de wijdhangende bur
nous ook op het heetst van de dag ruim
luchtcirculatie verschaft.
De Mexicaan heeft geen burnous, maar
"Europese kleding", die echter van dunne
lichte kwaliteit is (en wit), dus lekker over
dag. Voor de koude nachten heeft hij zijn
poncho (een kort wollen schouderdekentje
of vest) of zijn sarape, een grote wollen
deken met een gat in het midden om er
zijn hoofd door te steken en zich dan met
de deken te omhullen.
Ik spreek nu over de "kleine man",
"peon" (landman, tani). De welgestelder
Mexicaan heeft een ruime keuze van warme
en luchtige kleding.
Deze "warme omslagkleding" Is alge
meen in Mexico en uiteraard hebben zich
dus in deze kleding diverse weef- en kleur-
technieken. ontwikkeld, de één al mooier
dan de andere. Op de markt in Toluca,
60 km van de hoofdstad van Mexico wordt
elke vrijdag "pasardag" gehouden en kan
men tientallen tenten zien die volgehangen
zijn met de wonderlijkste en kleurrijkste
sarape's. Het doet denken aan tapijtenhan
delaartjes in Aden of Cairo of Algiers.
Nu is Mexico voor Europese opvattingen
"ontzaglijk groot". Mexico strekt zich in
Noord-zuid-richting uit over ongeveer 15
breedtegraden, dus ongeveer van Kopen
hagen tot Napels, maar ligt bovendien dia-
gonaalsgewijs over de mediaan-richting, zo
dat men bij reisorienteringen in Mexico al
tijd moet denken in een as-ligging Amster-
dam-Constantinopel of Sabang-Timor.
Helaas ligt in deze grootte alleen al een
maatstaf, die voor massa's Europeanen en
zeker Nederlanders, verloren gaat. Vele
"normale meetbaarheden" van Nederland
gaan doodgewoon in Mexico niet op. Wij,
Indischgasten, herinneren ons nog wel zulke
brieven uit Holland als: "Je zit toch in
Soerabaja, kan je een pakje afgeven voor
m'n tante in Padang?" In Mexico zijn de
afstanden even groot als in Indonesië. De
meesten van ons kennen alleen Java en
ionge klappers met een rietje! Als je de klapper
leeggedronken hebt, laat je 'm met een machete
in één klap halveren en kan je het romige zachte
klappervlees opeten. Wat smaakte dat weer heer
lijk. Langs de tentjes wandelend zag ik bij een
hoop klappers een ouwe sobat terug: meneer de
loewak!
weten dat de rit per eendaagse van Dja
karta naar Soerabaja twaalf uren duurt. Wel,
de rit van El Paso (op het midden van de
Amerikaans- Mexicaanse grens) naar Gua
dalajara in het "hart" van Mexico duurt,
hard en aan één stuk door rijdend, 34
uren! Je moet dat éénmaal per bus of auto
gedaan hebben, en er aan het eindpunt
meer dood dan levend uit gekropen te zijn,
om aan de lijve een indruk te hebben van
Mexico's grootte.
Mexico ligt dan ook in drie "klimaat
zones". Het noordelijke, woestijngedeelte,
is verreweg het grootst. Stel je voor dat
je van Amsterdam naar Parijs rijdt in niets
anders dan woestijn met zandvlakten en
plateaus, met rotsgebergten en cactusvel-
den, uur na uur na uur. De hitte is onbe
schrijfelijk. Als je geen air conditioning in
je auto hebt, zet je "alles open" plus nog
een open icebox naast je, waaruit je je
voorhoofd voortdurend verkoelt, en het
helpt niets. Ga dan eens de auto uit en
Lees verder pag. 20
Soms kom je door een heel klein plaatsje als Penitas (je kan het op een normale kaart niet eens
vinden) en daar springt Indonesië je opeens tegemoet als in één van die kleine plaatsjes langs de
bus-routes Djakarta - Bandoeng of Soerabaja - Malang. Niet alleen in het rijtje gammele waroenkjes
op de achtergrond, maar vooral in al het lekkers dat aanrennende venters te koop bieden: djagoeng
bakar, mangga, pisang saleh
5
