INHOUD
^S^ViVAN HIER EN GUNDER
BIJ DE VOORPLAAT
De leuke straten in de Chinezenstad met hun
bedrijvige petak-huisjes en sierlijke zadeldaken
zijn duizenden malen gefotografeerd en door mil-
lioenen gezien, maar hoe weinigen hebben zich
afgevraagd "wat daar wel achter zou zijn" en nog
minder mensen zijn er gewéést!
Wie er geweest is, heeft vaak een indruk mee
genomen van rust, tevredenheid en zeker ook
schilderachtigheid, onvergetelijker dan hoeveel
straatfrontjes.
Wat het is, kunnen wij vaak niet eens in woor
den uitdrukken en soms is het simpelste van een
vreemde en boeiende bekoring. Wat doet dat
ventje daar rechts boven op het dak? Wat een
wonderlijke plaats voor óns om te zitten op zo'n
stille middag. Of kon hü voor iemand's part "nou
gauw op het dak gaan zitten?" En waaróm deed
hij het ook prompt? Is de kali bruin of "de hemel
op zijn kop"? Is het werkelük alleen maar vuilig
heid en stank? Of is er voor een mens met vol
doende placiditeit nog zoveel schoons te genieten
dat hij dit plekje "vereeuwigde" en zodoende een
belachelijke hoop verwerkelijkt zag dat die gekke
kiek eens nog de frontpagina van een tijdschrift
zou maken?
Ja, het IS gebeurd. En zeker is er menige an
dere wens die Tong Tong eens in vervulling zal
doen gaan. Als wü geduld hebben. En vertrouwen.
Want dat wü GOED denken en doen en hopen,
dat is waar! T.R.
(Met dit kijkje in de petjinaan van Soerakarta ver
wierf de Heer L. R. de Graaff een prgs in een
TIME/LIFE fotowedstrijd - Red.)
Vaste Rubrieken
2 Van Hier en Gunder
12 MYANA - voor de vrouw
14 Bibits
15 Tonggèrèts
16 Pieker(d)an
18 Ting Tings
Redactioneel:
3 To be
6 Mount Sinaï-fonds
Brieven van Tijd en Ruimte:
4 De asfaltweg en de Tao Teh King
Gesch. v. h. vml. Ned. Indië:
5 Cornelis van der Lijn
Magelhaes en het Rijk Maesa:
7 Fernao Magelhaes
Feuilleton:
9 Langs Tijgerpaden
Abonnées vertellen:
8 Ervaringen van een Rimboearts
11 Fraude
IN ONS VOLGEND NUMMER:
De Stille Groet door L. Huizinga
Nogmaals batik
ONAFH. IND. T1JDSCHR. - tie JAARG. No. 2
Pr. Mauritsl. 36. Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070/542542 - 550749 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie: Tjalie Robinson en S. L. F. Catalani
Redactie: J. C. Hazewinkel, E. Boon-Derksen, R. J.
Boon en M. F. Ebbeler.
Verschijnt de 15de en 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer f 0,85. Abt. Nederl.: kwart, ƒ4,50;
haffj. 9.Jaar 18.—. Abt. Europa: jaar 23.
Abt. buitenl. (p. jaar en p. luchtp.): Australië en
Nw. Zeeland 63.Indonesië 58,Z.-Afrika
en Z.-Amerika 48.Canada en V.S. 39,
Suriname en Antillen 33,Abt. buitenl. (p. jaar
en p. zeep.): voor alle landen f 28,
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
ZWIJGZAAMHEID
Als trouw lezer van Tong Tong en aandach
tig lezer van Nederlandse en buitenlandse
tijdschriften over Indonesië valt één ding me
toch wel erg op. Tong Tong's grote zwijg
zaamheid t.a.v. veel wat daar gebeurt en het
gebrek aan bijval van veel wat daar (volgens
de pers) toch heel duidelijk gebeurt. Con
clusie: er moet daar achter de "schil" van
veel gebeurtenissen méér gebeuren dat ons in
zicht verhelderen kan. A: is dat zo? B. Om
welke reden wordt er zelfs in onze besloten
kring dan niet over gesproken?
L. GÜNTHER
1. Dat er overal maar vooral in Azië
méér van diepere betekenis gebeurt achter
de uiterlijke verschijnselen, weten wij al
lemaal. Niet voor niets wordt de Aziatische
cultuur vaak een Maskercultuur genoemd
(achter het masker zit het ware gelaat) en
spreekt men over het wajang- of schimmen
spel van de Javaanse (Indonesische) cul
tuur. Tot dit inzicht komt men in het Wes
ten echter alleen maar openlijk NADAT
zich verrassende ontwikkelingen hebben
geopenbaard. Men zegt dan nooit: "Ik heb
me wel heel erg vergist!" of: "Ik heb me
bij de neus laten nemen!", maar: "Daar
heb je de afgeworpen maskers weer. Dat
mysterieuze Oosten!" Het is inderdéad
waar dat we t.a.v. veel wat in Indonesië
gebeurt voorzichtig moeten zijn met een
al te vlug en lichtvaardig oordeel.
2. Wie weet (of meent te weten) wat
achter de maskers zit, zwijgt vaak omdat
hij a. uit een gevoel van hormat en een
gevoel van grote sympathie voor de betrok
kene het "geheim" méé helpt bewaren, b.
zelf tóch ook niet zeker is, zich dus ook
vergissen kan en dan liever ook niet "blab-
bert".
Dit is zuiver menselijk en komt algemeen
voor. In elke groep mensen die bij elkaar
zit, op een verjaarspartijtje b.v., weet U
wel iets van iemand, waar U niet over
praat, zowel in gunstige als ongunstige zin.
En vooral als men voor de betrokkene
achting heeft of minstens wel sympathie.
Ook gaan veel problemen veel te diep en
wordt op heel wat terreinen grondige ken
nis vereist van psychologie en omstandig
heden.
Verder verwijs ik naar de bekendmaking
over mijn lezingen op pagina 5. T.R.
TJALIE VERVEELT
"...en vind je ook niet dat je in Tong Tong
te veel aan het woord bent?"
W. v. d. KAMP
Ik ben er zelf al het langst en het diepst
van overtuigt. Wie een beetje in de litera
tuur thuis is of lang in de journalistiek zit,
is overtuigd van het grote gevaar van de
verveling die op den duur zelfs de beste
schrijver bij elke lezer veroorzaakt. Neem
jezelf en je lievelingsschrijver. Neem je zijn
boeken elke dag, elke week weer van de
plank? Ook niet, immers? Al ben je nóg
zo'n bewonderaar van Hemingway, als je
op een avond niets te lezen hebt en je dan
afvraagt: "Zal ik Hemingway dan maar
weer pakken?" zegt een andere stem
prompt: "Neen! Zelfs die lust ik vanavond
niet!"
Het is natuurlijk. En ook van je lijfblad zal
je meest favoriete redacteur of medewer
ker je niet constant boeien.
Nu ben ik helaas de enige redacteur van
Tong Tong en als zelfs mijn eigen stem me
vaak de keel uithangt, hoe dan mijn lezers?
Op de eerste plaats wordt er toch al veel
minder ingezonden dan vroeger, maar bo
vendien zijn bepaalde terreinen van onze
Indische geest in de tien jaren dat wij
bestaan al zó vaak afgegraasd, dat ook
nieuwe verhalen op dit oude terrein maar
matig interesseren. En over actua.iteiten
en progressieve interessen schrijft niemand
Opvallend is, dat juist de hardste "kijk-
vooruit-roepers" zélf geen handbreed voor
uit kijken kunnen. De grootste propagan
disten voor een "nuttige integratie van de
Indischman in de Nederlandse maatschap
pij" geen letter produceren kunnen over de
wijze waarop zij zelf geïntegreerd zijn en
zodoende anderen de weg kunnen wijzen
op hun pad.
Dit kleine Nederland maakt toch wel erg
veel mee, en er zijn belangrijke gebeurte
nissen (de provo's, de inflatie, de politieke
kentering) waarover velen wél in kleine
kring veel over praten, maar kennelijk niet
met overtuiging genoeg om er ook in Tong
Tong over te schrijven. En als dus Tjalie
het maar weer doet, is het ook al weer
niet goed.
Elke krant, elk tijdschrift is de stem van
zijn sociale groep en uit de lezers worden
zijn journalisten en commentatoren voortge
bracht. Als onze groep niets voortbrengt is
dat niet een tekort van zijn redactie! Ikzelf
schrijf tóch al veel dat ik uit privé brieven
en gesprekken haal, want ik lees niet alloc
en maak niet alles mee wat in onze groep
gebeurt. Heel vaak krijg ik brieven of zegt
men mij: "Je moet daar toch óók eens over
schrijven, Tjalie..." maar men realiseert
zich niet dat men eigenlijk zelf toch ook wel
wat had kunnen schrijven!
Bij geen enkel blad ter wereld doet de
hoofdredacteur alles zelf. Hij kan massa's
onderwerpen delegeren aan mederedacteu
ren, medewerkers of gastschrijvers. Vaak
genoeg is zo'n hoofdredacteur het ook niet
ten volle eens met zijn medeschrijvers,
maar één ding weet hij steengoed: mijn
stem alléén vermoordt mijn blad. Er moet
variatie zijn in stijl en standpunt. Verder
weet hij ook dat hij op ettelijke terreinen
niet genoeg weet en als hij (overigens met
de beste bedoelingen) over sommige on
derwerpen schrijft, kan hij fouten maken of
tekortkomingen hebben, die hem brandend
onder de neus geschoven worden. Dus:
verdeling van werk.
Tong Tong zit nog steeds klem met zijn
oudste en nijpendste probleem, dat door
iedereen neergelegd wordt met de woor
den: "Met jou staat en valt alles, Tjalie!"
Hoe knap klinkt dat en hoe waér is dat,
maar als wij dat met z'n allen weten, waar-
Lees verder pag. 16, kolom 1
2
