I
Twee wajangfiguren BIMA en DURNA
De Heer Mellema schrijft ons:
Dat in het Indonesië van 1966 de wajang niets van zijn populariteit en invloed
heeft ingeboet en men er nog steeds behoefte aan heeft om bekende personen
uit de samenleving te vergelijken of te vereenzelvigen met bepaalde wajang
figuren, kan blijken uit de hieronder volgende bijdrage van een vooraanstaand
Indonesiër in het dagblad TRISAKTI van woensdag 6 april 1966, dat hier in een
nederlandse vertaling zal worden gegeven en dat verscheen onder de titel:
SURAT BUNG TOMO KEPADA BUNG KARNO (Brief van Bung Tomo aan
Bung Karno).
MAKSUD DJAHAT SANG DURNO (De boze opzet van Durno).
Durna
Bapak Presiden, tegen de vrienden die
zich verwonderd voelen, zou ik willen zeg
gen: Het is onnodig om de betrekkingen,
die er bestaan tussen dr. Subandrio, die
Durno personifieert, en onze President, die
steeds lof heeft voor de wajangfiguur van
Bima of Werkudara, als iets vreemds te be
schouwen. Immers in de wajang zelf wordt
verteld, dat Bima - als gevolg van het ver
trouwen dat hij in Durno stelde, die aan
vankelijk als een formidabel geestelijk le
raar werd beschouwd - aan Durno infor
maties vraagt, waar hij (Bima) het water
zou kunnen vinden, dat het eeuwige leven
geeft. Durno, die van de aanvang af zijn
zinnen gezet heeft op de ondergang van
Bima, antwoordt, dat Bima dat moet zoeken
op de bodem van een stroom (didasar sun-
gai). Bima laat zich dan vol vertrouwen in
de oceaan verzinken, vergezeld door een
glimlach van voldoening van de kant van
Durno. Durno was er van overtuigd, dat de
grootste held der Pandawa's moest zijn
omgekomen, opgeslokt als hij was door de
meedogenloze oceaan.
Maar...het blijkt, dat Bima, ondanks de
hem gespannen valstrik, niet dood is. In
tegendeel, op de bodem van de oceaan
heeft Bima een ontmoeting met Dewarutji,
het in niets verschillend evenbeeld van
Bima zelf, maar slechts in omvang een heel
stuk kleiner. Van deze dwerg Dewarutji
krijgt Bima zijn eigenlijke bijzondere vermo
gens (kesaktian).
Is nu het feit, dat Dewarutji in alle opzich
ten aan Bima gelijk is, geen symbool, dat
toepasselijk is op de toestand van het hui
dige Indonesië?
Durno (dr. Subandrio )heeft de bedoeling
om Bima (Bung Karno) in het ongeluk te
storten, opdat Bung Karno zal omkomen
(binasa). Maar tenslotte wordt Bung Karno
geconfronteerd met de waarheid in de ge
daante van Dewarutji, het symbool van het
volk en van ABRI (het leger), welke laatste
twee natuurlijk dezelfde aspiraties hebben
als Bung Karno bij het willen bereiken van
de doelstellingen der revolutie en het toe
passen van de Pantjasila.
Bung Karno (Bima) krijgt zijn vroegere
kracht terug en houdt, zich verheffend, eeu
wig stand, daar hij zich zelf heeft terugge
vonden in zijn eenheid met Volk en Leger
(Dewarutji). En Durno zal zijn straf krijgen.
Bung Karno, Presiden Rl, voor wie wij
ons sinds de Proclamatie van 17 augustus
1945 hebben ingezet! Ik weet, dat Bapak
niet graag iets zal ondernemen onder aan
drang van buitenaf. Daarom komt het mij
voor, dat het geen zin heeft zich in te span
nen, op Bapak Presiden druk uit te oefenen
om dr. Subandrio uit zijn huidige positie
te verwijderen. Ofschoon ik overtuigd ben,
dat wanneer het Bapak Presiden zou beha
gen een dusdanige maatregel te nemen,
bedoelde maatregel een overwinning zou
zijn voor het gehele volk van Indonesië en
dat de liefde van het Indonesische volk
voor zijn President zou toenemen.
Maar als het nu eenmaal President Sukar
no's aard is om aandrang van buiten af niet
op prijs te stellen, wat moet ik dan doen?
Het enige dat ik doen kan, is aan Allah
(Lof zij Hem en Hij zij verheven) te vragen:
O Heer, Algenadige en Albarmhartige! Bij
het welzijn van het dierbaar vaderland en
volk van Indonesië; Moogt Gij President
Sukarno er toe bewegen, zich er van be
wust te worden, dat het niet meer dan
natuurlijk zou zijn, wanneer President Su
karno nu dr. Subandrio, die als tweede man
van het Indonesische volk niet de juiste
persoon is geweest, uit zijn positie zou ver
wijderen. Het is ondenkbaar dat er een Dur
no zou bestaan, die een Bima niet zou
willen vernietigen. Wanneer Gij het daar
om zo hebt beschikt, dat Bung Karno in
derdaad overeenstemt met de Bima in de
wajang, dan spreekt het vanzelf dat Durno
verwijderd zal worden. Moogt Gij daarne-
Bima
vens aan Bung Karno een voldoende scherp
inzicht schenken, opdat het hem bekend
wordt dat het politiek bewustzijn in deze
tijd sterk is geworden.
Het volk heeft het gevoel dat:
Zolang dr. Subandrio zich nog binnen de
paleissfeer bevindt, zolang zal het paleis
een bron blijven vormen van intrigues en
onrust.
Of is hiT misschien de eigen wens van
Bima, dat het volk zelf Durno rechtstreeks
ter verantwoording moet roepen? De zonde
van Durno is reeds heel groot!
Ik geloof dat het voor Bapak Presiden en
voor het volk in het algemeen beter zou
zijn, wanneer Gij, Heer, het zo zoudt be
schikken, dat Durno door Bima moet wor
den geelimineerd!
Onze zeer geëerde Bapak Presiden! Tot zo
ver mijn brief, die ik onder tranen heb
geschreven en gericht heb tot de Almach
tige. Moge deze brief zijn doel kunnen be
reiken.
Hoogachtend,
SOETOMO
Voormalig algemeen Chef van de verzets-
troepen. Gewezen medewerker van Gene
raal Sudirman in de Staf van de Krijgs
macht van de Republiek Indonesië.
Als "beter dan een sprookje" bestempel
de Lilian Ducelle de opvoering van Guido
Schenkhuizens "Sneeuwwitje" voor de In
do Community Center De Soos in Amerika
(zie TT No. 7). Wie dan de primitieve aan
kleding ziet van de dwergen en de simpele
"uitmonstering" van Sneeuwwitje en De
Valse Stiefmoeder, krijgt respect voor de
branie van die jonge groep daar aan de
Pacific, die niet verwend hoeft te worden
met dure toneel-accomodaties of costumes,
nooit "ken-niet" zegt, nooit tekorten wijdt
aan anderen, maar teroes poekoelt! Links
Sneeuwwitje met de "internationale dwer
genclub" (rechts Roy Steevensz als Dwerg
Indo!) en rechts Marijke Steevensz als de
Stiefmoeder. Good! Good! Good!
