RARITEITENKABINET VAN EEN INDISCHE DOKTER
EN EEN BLIK IN VERLEDEN EN KUNST
Menig leerzaam en rijk contact van Tong
Tong begint schuchter, b.v. met een ons
door Th. v. Assendelft toegestuurd medisch
tijdschrift, waarin een "misschien wel inte
ressant" artikel staat. En dan zien we op
eens een wijd uitgespreid artikel met prach
tige reproducties van Junghuhn's beroemde
prenten, en een voortreffelijk geschreven
commentaar van Han Eckstein. Over de
platen-collectie van een zekere dokter
Scholte in Den Haag (even kijken, abon
nee? Neen. Toch kennismaken).
De kennismaking overtreft onze stoutste
verwachtingen, omdat zij ons wederom voor
een typisch Indische puzzle heeft gezet.
Want dr. Scholte en zijn vrouw zijn geen
abonnee van Tong Tong (maar ook niet
zuur of vijandig anti) en hebben ook weinig
Indische contacten. Ze leven "volkomen ge
assimileerd" en dr. Scholte meent overi
gens ook dat de Indische mestizo-groep
een ander era ingaat en alle banden met
het verleden definitief verloren gaan...alle?
Nu ja, als hobby...
Dr. Scholte heeft een collectie boek- en
plaatwerken van het oude Indië zo groot
als we nog nergens anders bij een parti
culier hebben aangetroffen, ook niet bij de
trouwste Tong Tong-ers. Niet alleen heeft
hij die collectie "zo maar in zijn bezit",
maar hij verdiept zich er met vreugde elk
vrij moment in. Ondanks zijn drukke prak
tijk vindt hij tijd om verborgen passages
op te sporen of verlangde illustraties. En
als we er samen in duiken, vergeet hij al
les. De ons aller bekende vreemde op
winding en geluk bij het doorvorsen van
"koloniale kuituur" bevangt ons. In een
uur vinden we genoeg om tien Tong Tongs
te vullen.
Naast Raffles' "History of Java" vinden
we prenten van Junghuhn, Durmont d'Or-
ville, van der Velde, Hardouin. Geïllustreer
de werken van "het bezoek van Kamerlid
van Berkenstein", reproducties van schilde
rijen door Salm en Greive, werken- over
Toontje Poland en de bekende reproduc
ties-serie van de collectie van President
Soekarno, enz. enz. een zó heterogene ver
zameling, dat dr. Scholte terecht spreekt
van 'z'n rariteiten-kabinet', maar hij spreekt
het woord uit met een zekere trots en ge
negenheid, want, zegt hij, "het is allemaal
zó eigen!"
Dit moet eigenlijk té verwonderlijker zijn,
omdat dokter Scholte ook een enorme col
lectie reproducties heeft van oude en mo
derne Europese kunst en zich tussen klas
sieke en hypermoderne kunst even gemak
kelijk beweegt als een visje in het water.
En dat is curieus.
Zijn collega Han Eckstein namelijk die
het artikel in het medische blad "Specimi
na Specia" schreef, is eveneens een lief
hebber en kenner van westerse kunst, ziet
er heel anders "tegen aan", want hij zegt
b.v. van de Indische prenten o.m.: "Men
projecteerde het eigen Europese leefpa
troon op het tropische landschap, waarbij
slecht geroffen en in wanstaltige verhou
ding geschilderde palmbomen de tropische
sfeer moesten suggereren." En elders (van
en tekende hij b.v. een majesteitelijk strandgezicht, dan "sleepte hij waringin en pandan er desnoods
bij de haren bij"Junghuhn.
