DE WAPENS NEERGELEGD
ASPIRANT GAMELANSPELERS
AANTREDEN!
binnenkort, 26 jaren in Europa, ben ik ervan
overtuigd, dat wij nooit 100% westerlingen
meer kunnen worden; er is te veel vreemd aan
de westerse zg. cultuur voor ons, naar ziel en
geest halj-aziaten. Maar Tjalie, hele AZIA
TEN zijn en worden wij ook nooit.
Daarom, laat ons aan elkaar vasthouden en
elkaar zodoende tot troost en steun zijn en
hopen, dat wij aan de volgende generatie wat
van onze POSITIEVE waarden zullen kunnen
doorgeven. BERTIE ROLFF-SCHüTT
Stocksund, Zweden
Neen, Aziaten willen en kunnen we even
min worden als Europeanen. Veel mensen
maken een kruideniersfout als ze de In-
dischgast willen zien als |ialf-om-half met
als enige mogelijkheid: óf helemaal van het
ene soort óf helemaal van het andere! Nog
steeds proberen twistzoekers me in deze
"kleurbekenning" te forceren en ik ben er
al ziek van. Krentenbrood wordt nooit meer
gewoon brood, al pulk je nóg zo naarstig
alle krenten eruit. Ook krijg je er nooit
meer het ons krenten uit dat je erin gebak
ken hebt. Krentenbrood is nu eenrpaal een
ander, nieuw soort brood geworden. Alle
mensen die dat niet inzien, blijven pulke-
raars. Wees gelukkig met je "krentenbrood
schap", Bertie, ook al ben je alleen tussen
vijftig miljoen gewone broden of tussen
balen vol krenten... T.R.
DE HERTOG EN WIJ
"...Zou je onderstaande knipsels in Tong
Tong willen opnemen ter bespreking? Of
andere, want ik denk dat je deze wel van
verschillende zijden toegestuurd hebt gekre
gen! Ze zijn uit een artikelenserie van de
oud-ambassadeur van Spanje in Nederland, de
Hertog van Baena, en vormen deel van een
boek dat onder de titel "The Dutch Puzzle"
spoedig verschijnt.
(Hollanders zijn) zacht en sentimenteel in
hun gevoelens, maar grof in hun manieren"
"Nederlanders zijn tolerant tegenover bui
tenlanders, maar zijn niet bij machte te be
seffen wat de hun onvertrouwbare elementen
voor die buitenlanders betekenen"
"Een kind in Nederland is een heilig klein
schepsel aan wie het is toegestaan zo imper
tinent, lawaaierig, boosaardig en lomp te zijn
als het zelf maar wil"
"Het is een bijna nationale gewoonte, die
zijn oorzaak vindt in oude gebruiken, om de
bejaarden, wanneer zij een zekere graad van
physieke of mentale ongeschiktheid naderen,
op te bergen in bejaardentehuizen...voor men
sen als ikzelf, een Latijn en Spanjaard, is
deze verwijdering van ouderen iets dat strijdig
is met mijn gevoel van kinderlijke verant
woordelijkheid. Ik zou preferen op een kleine
kamer te leven met een mens die ik liefheb,
waarvoor ik kon zorgen zelfs als dat opof
fering betekent of weinig comfort..."
L. v. d. BEEM
1. U bent de enige die deze knipsels in
zond. U vergeve het ons dat wij hebben
ingekort. Plaatsgebrek.
2. De serie is ons bekend en in gesprek
ken werd b.v. gezegd: jamaar de hertog
zegt ook goede dingen en Tong Tong niet.
Dat dat niet waar is, weet iedere lezer.
Maar a. velen hebben ongelimiteerd res
pect voor wat buitenlander en markies of
hertog is, en daarmee evenredige vitzucht
op "eigen soort"; b. Tong Tong is maar
een kantjil - kleintjes slaan sorteert méér
effect dan groten attaqueren.
3. We hadden werkelijk verwacht dat de
vele Indischgasten, die zich zo heftig keer
den tegen Tong Tong, ook de Hertog onder
vuur zouden nemen in de Haagse Courant.
Tot onze verbazing lazen we tot nog toe
GEEN EEN "vaderlandse verdediging" van
een Indischgast!
4. Laat ons overigens realiseren dat bij
"volkomen assimilatie" ons hetzelfde wacht
wat wij nu veroordelen.
5. Hoezeer bij andere volken de zorg
voor oudere familieleden inderdaad tot een
"nationale gewoonte" kan worden, zelfs
doordringend in de architectuur, leert ons
in Indonesië het bestaan van het aparte
gebouw de kasepoehan (sepoeh oud) in
elke regentswoning. Hier wonen de ouders,
ooms, tantes, kortom de oudere familiele
den van de regent net zo lang tot het de
Hemel belieft ze weg te nemen. Deze
ouderen nemen ook aan het gezinsleven
deel door o.m. het uitbrengen van advie
zen bij belangrijke besluiten. Overigens
werd dit "ongelimiteerd onderbrengen van
familieleden" van Europese kant vaak be
titeld als "parasietisme"!
Indische families huurden bij voorkeur
een huis met één of twee paviljoens om Pa
of "Mamma-Tjang" veilig te verzorgen. Heel
vaak (dat wéten wij) werden oudere men
sen die zelf geen familie meer hadden,
door anderen op zo'n manier in huis geno
men. Bij mijn laatste bezoek aan Indonesië
heb ik zo oude Indo's opgenomen gezien
in een Indonesische familie, waar ze letter
lijk "alleen tot last" konden zijn omdat hun
pensioen waardeloos geworden was en zij
dus "doodvreter" genoemd konden worden.
Maar ze waren allebei zó totaal opgenomen
in de gezinskring dat de hardnekkige afwij
zing als spijtoptant hen niet eens meer
bekommerde!
Maatschappelijk welzijn speelde hier
(evenmin als vroeger) een rol. Wie weinig
verdiende, huurde liever een huis aan de
rand van de kampong waar wél plaats was
voor Opa of Tjang, dan een huis in een
betere wijk "en Oma de straat op".
Ik vergeet nooit de ouwe drukkersbaas
van één van de kleine drukkerijtjes in den
Haag waar Tong Tong vroeger gedrukt
werd. Hij las ons blad ook en op een dag
zei hij: „Jullie Indische mensen verzorgen
hun ouwe mensen tot hun laatste levensdag,
hè meneer. Dat is mooi. Ja, dat is mooi.
Bij ons kén dat niet..." Hij schudde treurig
het hoofd, want hij was al heel oud en
weduwnaar en erg alleen. Maar zo IS het
nu eenmaal. T.R.
FILMS OORLOGSGRAVENSTICHTING
De Oorlogsgravenstichting vertoont op de
ondervolgende data films over o.a. ere-
velden in Tanggok en Hodogaya. De toe
gang is vrij. Films beginnen om 8 uur pre
cies.
6 februari. Alkmaar, Schouwburg 't Gul
den Vlies", Koorstraat 20; 7 februari, U-
trecht, "Esplanade", Blauwe Zaal, Lucas
Bolwerk 24; 8 februari, Arnhem, Aula Thor-
becklyceum, Thorbeckestraat 17; 9 februari,
Rotterdam, Beursgebouw, Blauwe Zaal,
Meent 110; 13 februari, Enschede, Twentse
Op 19 november schreef Opa Bürer ons
naar aanleiding van wat we over hem schre
ven in Tong Tong No 9 van 15 november
(pag. 6) o.m.:
Beste Tjalie, wat ben je begonnen! Je maakt
me waarlijk verleken met al die pluimen op
mijn hoed. Het ergste vind ik nog dat ik
mezelf erin verlustig. Zo is de mens Opa
Bürer: een stuk ijdelheid der ijdelheden!...
...Als je weer bij ons op bezoek komt, kun
je van Tilly (zijn dochterRed.) rekenen
op een lekkere hap nasi ajam Solo.
...Laten we God danken dat Hij de adel
van de geest, van Zijn Geest, ook in de harten
van zoveel eenvoudige Tong Tongers heeft
geplant. Aan zulke vruchten kent men de
Boom! IV.B.
Dat waren Opa's laatste woorden aan
Tong Tong. Op 12 december werd hij uit
onze kring weggenomen. Dat zeggen im
mers de gebruikelijke woorden. Voor wie
Opa Bürer gekend hebben, zijn de woorden
in de kop beter gekozen: heeft hij de
wapens neergelegd.
Want Opa Bürer is zijn lange leven van
96 lange jaren een onbevreesd en onver
moeid strijder geweest voor alles wat recht
vaardig, wat eerlijk en wat goed was. Op
alle fronten. En op elk openbaar forum.
Pas nu hij zijn wapens heeft neergelegd,
wordt zijn zeldzaamheid ons duidelijker.
Opa Bürer geloofde ONVOORWAARDE
LIJK in de bijzondere gaven en vermogens
van de Indische Nederlander, Totok en In
do. Daarom ook schrijft hij Boom met een
hoofdletter.
Zullen wij deze Boom in leven kunnen
houden, nu een van onze beste tuinmannen
is heengegaan?T.R.
Aan de Onderwijsinrichting van de Indo
nesische Ambassade te Den Haag is ver
bonden de heer Soedjaja, die graag les
geeft in het bespelen van de gamelan. Een
oproep in de Haagse Courant voor lief
hebbers bracht maar een handvol liefheb
bers, GEEN INDISCHE!
Zouden er onder de lezers van Tong Tong
in Den Haag en naaste omgeving werkelijk
niet voldoende geïnteresseerden te vinden
zijn? Er is geen bepaalde leeftijd, hoge in
telligentie of muzikale begaafdheid voor no
dig, alleen gevoel voor harmonie en liefde
voor muziek. Amsterdamse en Leidse stu
denten spelen al jaren lang gamelan!
Het is mogelijk een speciale dag te ar
rangeren voor Tong Tong-lezers, die samen
een uitstekend orkestje zouden kunnen vor
men. Voorlopig staat DINSDAGAVOND op
het programma. Transport (de school staat
te Wassenaar) valt te regelen. We hebben
reeds een paar enthousiastelingen gevon
den die meedoen. Wie schrijft er ook in?
Brieven aan de Redactie van dit blad.
Schouwburg, Grote Congreszaal, de Lange-
straat 45; 14 februari, Assen, Garnizoens
kantine, Vaart N.Z.; 16 februari, Leeuwar
den, Beursgebouw, Benedenzaal, Wirdumer-
dijk; 17 februari, Groningen, Universiteits
gebouw, Offerhauszaal, Broerstraat 5.
3
