RADIO BOLLAND
Stationsweg 143 tel. 0 70 - 60.17.03
Stationsweg 77 tel. 0 70 - 60.15.12
DEN HAAG
EINDELIJK echte importpl. uit Djakarta I
Irama leverde ons:
KRONTJONG Tjandra aju met zang
Mariati 19.50
AMBONNESE LIEDEREN Bahana
Sempana o.l.v. Benno Pattiwael 19,50
GAMBANG SULING
orkes Lokananta f 19,50
TAMANKU, njanjian bersama
anak anak f 19,50
TRIO PARSITO, pengembara
tudjuh sendja f 19,50
TITIEK PUSPA, orkes
Mus Mustafa f 19,50
TITIEK PUSPA, Dua Ibu,
orkes Puspa Sari f 19,50
Alleen deze Iramaplaten uit voorraad le
verbaar, daarnaast ons bekende repertoire.
Speciale aandacht voor de bandrecorders,
radio's pickup's Grundig, Telefunken, etc.
voor de LAAGSTE PRIJZEN en fabrieks-
nieuw I
vriendschappen op, ergens ontstond een
lichte controverse, ik wist nooit precies
waarom en ik wilde me er niet druk over
maken. De HBS-kinderen waren altijd een
beetje aan de sombongkant, als Mulo-klant
kon je eigenlijk alleen nog meepraten als
je zei: "Ik moet naar de kweek".
Ik "kweekte" niet, maar ging toch heer
lijk naar de Zusters Ursulinen Mulo. Van de
Protestantsche school naar een Katholieke
Mulo, kunt U zich dat in deze tijd hier in
denken? In Indie was alles gewoon, alles
waar een goede reden voor was, was goed,
afgelopen. Maatje had een onvoorwaardelijk
vertrouwen in het strenge onderwijs van de
zusters en misschien ook wel een wantrou
wen in mijn manier van leren.
Het grootste deel van mijn bakvisjaren en
alle vreugdes die die met zich meebracht,
beleefde ik op en dank zij mijn fiets.
Fietsen deed iedereen 's middags. Na of
voor het huiswerk. Ik beperkte mijn terrein
niet tot Kajoetangan, de Petjinaan of de
gladgeasphalteerde bergenbuurt.
Soms kreeg ik het ineens in mijn hoofd
de richting Kebalen, Oro-orodowo, Lowok-
waroe-Glintoeng uit te gaan en welke
standjes me voor het laat thuiskomen ook
Vanaf het achtererf van de school zag je op
de achterzijde van Hotel Splendid.
over iets. Als er niets was kreeg juffrouw
op haar donder, dat was de slaverig, ellen
dige juffrouw van de huishouding die Me
vrouw Looman dagelijks met de zweep van
haar tong door het werk dreef. Bij iedere
maaltijd kregen we stukken juffrouw opge
diend die Non's moeder van het levende
lijf afsneed, onder het gegnuif van de jon
gere broertjes terwijl Non haar hoofd diep
gebogen hield.
Waarom loopt ze niet weg? dacht ik,
juffrouw voortdurend aanstarend en instinc
tief begon ik bang te worden voor hetzelfde
lot. Als juffrouw ondanks haar duidelijke
ellende hier bleef dan kón ze misschien
niet weg en zou mij dat óók kunnen ge
beuren.
Op de tweede dag ontdekte Mevrouw
Looman dat mijn haar vuil was. Ze deelde
dat luidkeels aan de hele omgeving mee
en kamde woest m'n haar, m n hoofdhuid
aan iedereen tonend. Op de derde dag
sloeg ze een baboe met een karwats omdat
ze het bed slordig had opgemaakt. De
baboe hurkte op de grond en Mevrouw
Looman sloeg maar raak. Toen wij voor het
middageten op snerpend bevel van Non s
moeder zelf onze borden van de keuken
naar de eetkamer droegen, liet ik het mijne
van louter beverigheid aan gruizels vallen
te wachten stonden, ik heb nooit spijt ge
had van deze fietstochten. Heeft U wel
eens een Chinese begraafplaats bij magrip
gezien? Als de schemering het heuvelland
schap met de gemarkeerde uitgravingen
heeft overtrokken met een tulen sluier van
geheimzinnigheid, is het of ik in een andere
wereld ben aangeland. Vogels strijken in
zwermen neer in de djatiebomen aan de
kant van de weg, de tjodots beginnen druk
tjetterend hun zenuwachtig gefladder van
boom naar boom. Alles wacht op de Nacht.
Eens heb ik gewacht tot de Nacht werkelijk
kwam, het was iets adembenemends, ik
stond als vastgenageld bij mijn fiets aan
de berm van de weg, ik zag de gemetselde
grafplaten scherp wit afsteken tegen de
steeds donkerwordende omgeving. Ineens
stond ik alleen, ik kon niets meer onder
scheiden en ik werd beklemmend bang.
Waarvoor? In die tijd hoorde je niet van
aanranders en moordenaars.
Ik was blij toen een dogkar aankwam.
"Ada apa non? Lampoe mati?" vroeg de
koetsier. O ja, lantaarn aansteken, die wie
belende olie-lantaarntjes die zo vreselijk
konden walmen.
Daar was de Klenteng alweer, ik trapte
snel Petjinaan door.
"Je weet dat je voor donker thuis moet
zijn", zei mijn moeder. "Waar ben je ge
weest?"
Elke absurde leugen was beter dan de
absurde waarheid, dus zei ik: "Platen kij
ken bij Flora bioscoop". Om de hoek van
de Flora bioscoop waren een paar winkels
die filmster-briefkaarten verkochten.
De leugen werd aanvaard, maar mijn te
laat komen niet natuurlijk. Ouders waren
vroeger erg stipt.
Zondagochtend naar de kindervoorstelling
met je zusje en ander klein grut op sleep
touw. Maar de films die je echt verlangde
te zien, daar mocht je van je ouders niet
eens naar toe. Dus leefde je je uit in het
verzamelen van filmsterren. Schriften vol
op de stenen vloer van de gang.
Ik moest zelf de gang aandweilen, op
m'n knieën. Mevrouw Looman stond in ra
zernij boven me te krijsen net als met de
baboe die morgen, maar gelukkig haalde
ze de karwats niet. Ze had me dolgraag
doodgeranseld maar dat durfde ze net niet,
ze krijste maar, vlak boven me. Non huilde
met me mee, de broertjes grijnslachten bij
de eetkamerdeur. Ik was toen al een paar
jaar niet meer in staat mensen die me wat
aandeden te doen verdwijnen, Juffrouw
Platteel was de laatste geloof ik. In elk
geval moest ik met huid en haar door deze
werkelijkheid heen, 't viel me niet mee.
Later, bij het vallen van de schemering,
zat ik alleen op het tuinmuurtje voor aan
de straat. Het was de laatste avond, ik
zou de volgende dag naar huis teruggaan
maar de avond en nacht en morgen met
ontbijt zou minstens een jaar duren.
Ik zat op de stoep van het gerechtshof
te wachten op mijn executie toen Mam
plotseling voorbijreed. Markoen de chauf
feur reed wat langzamer en Mam boog zich
voorover om in het lichte gerechtshof te
kijken en zag daardoor mij niet op de don
kere stoep zitten. Toen versnelde de auto
z'n vaart en reed door. Ik rende er achter
aan maar kon natuurlijk niet roepen. Hielp
geplakt met alle plaatjes waar je maar de
hand op kon leggen.
Op een keer kwam mijn vader thuis van
de paser met 3 jaargangen "Cinema en
Theater". De bladen werden aan flarden
geknipt, ik ruilde en sjacherde als een be
zetene en in de gretigheid van "veel" te
hebben, kon ik vriendinnetjes zelfs een
paar toneelspeelsters kwijt.
"Wie is Else Maus", ik heb nog nooit
van Else Maus gehoord," zei een meisje.
"Ze is erg beroemd in Europa", beweer
de ik, we konden uit de beschrijving niet
veel wijs. Van de mannen waren Ramon
Navarro en Charles Farrell favoriete. In
sommige kamers sierden hun schone ge
laatstrekken de muren van zolder tot plint.
Een vriendinnetje (ik zal haar naam hier
niet noemen) had ze zelfs aan de binnen
kant van de klamboe geprikt. Lumineus idee
vond ik en ik vond het heel spijtig dat onze
klamboe overdag meestal in een knoop
gedraaid naar binnen werd geslagen.
Malang met je Soos, Wienerbakkerij, Ha-
zes, Mabes, Hoenkwee huis, Alhambra, Flo
ra, Atrium theater. Malang met je gastvrije
nooit, wist ik toch allang.
Teruggaan was helemaal onmogelijk. Ik
rende naar Pópó Pisser, ik wist meteen
dat ik daarheen moest, naar Pópó Pisser
die vlakbij woonde. Ik rende geluidloos op
mijn tennisschoenen over het asfalt en keek
ondertussen naar mijn schaduw, een vlie
gende gedaante onder de schemerige
straatlantaarns. Het was vroeg in de avond
maar er was geen mens op straat, de as
sembomen stonden onbewogen, er waren
geen klanten bij de warong voor de brug.
Dadelijk over de brug stond het kampoeng-
achtige huisje van Pópó. Zij voerde mijn
angstige instructies uit. Eerst Pap en Mam
opbellen en ze zeggen dadelijk, dadelijk, te
komen om me te halen. Niets aan de Loo-
mans zeggen, wachten tot Pap en Mam er
waren, niets zeggen aan Mevrouw Looman,
me verbergen als Mevrouw Looman me
kwam zoeken.
Pap kwam me halen. Er werden geen
uitleggingen gevraagd en er werd geen
commentaar geleverd, ook thuis niet. Ik
weet niet of dat voortkwam uit tact, volle
dig begrip of een zekere gegeneerdheid die
zo vaak bestaat tussen ouders en kinderen
die van elkaar houden zonder elkaar al te
goed te kennen.
(wordt vervolgd)
11
