foiól foili
BIJ DE VOORPLAAT
VAN HIER EN GUNDER
Crusoëjjontmoet Vrijdag
SCHRIJVEN OM TE LEVEN
"Ik moet je nog antwoorden op je laatste
brief. Je zou het niet willen geloven, maar ik
heb het reuze druk. Hoe ouder een mens
wordt, hoe minder vrije tijd blijkbaar..."
J. van NOORTWIJK
THAT'S the right spiritl En dat is de
spirit ook waardoor Tong Tong blijft be
staan, omdat die bij honderden "oudjes"
leeft en vibreert als in een leger dynamo's.
Goed, goed, GOED!!!
Als we denken aan de duizenden anderen
gojang- kakiënde, pijpjes lurkende of rod
delende tijdverdoeners, mogen we ons toch
werkelijk gelukkig prijzen deze grote "Tong
Tong-FABRIEK" te hebben van navorsings-
werk en vastleggingswerk.
Sinds de schemering van de mensheid
zijn er altijd twee soorten mensen geweest:
zij die alleen maar leefden en dachten en
kletsten en vraten tot hun dood.
En zij die met aarzelende of moeizame
hand een oeros uitkrasten in een rotswand,
een religieus symbool, een rünen-bezwe-
ring, een oog, een naam, EN LEEFDEN
VOORBIJ DE DOOD
Van al die optekeningen is misschien
maar 1 miljoenste bewaard, waarde scep
tici, maar van de anderen is NIETS be
waard. En met al die kleine zaken die be
waard zijn, vullen nu archeologische kara
vanen kostbare studiewerken en wonder
lijk mooie platenbundels.
Dus: SCHRIJF, WERK! Ongeacht of Tong
Tong het op kan nemen of niet, SCHRIJF!
WERKI
Deze voorplaat kwam in ons bezit in een
stapel "vergeten foto'sGeen actualiteit.
"Waardeloos heimwee-plaatje". Onbeken
de mensen (nu, wie weet hoe oud al) eten
een onbekende vrucht op een onbekend
erf uit een slecht bekende tijd. Maar voor
duizenden lezers is 't een STUK MOOI LE
VEN, een stuk ONSTERFELIJKE ECHTHEID,
tot het leven teruggekeerd.
Denk aan wat ik vele jaren terug in de
inleiding van mijn Piekerans schreef over
wat ik geschreven vond op een muurtje in
een verwoeste stad: "Wie dit lees, is gek!
Grootse geschriften van belangrijke men
sen zullen misschien verdwijnen (wie weet
wat God sparen wil?) en potloodkladjes van
een schrijver derde klas of Tante Pong
blijven bewaard...en ééns komt er een rare
Hollander, die al die vodjes opzoekt en
ze aan mekaar plakt tot een wonderlijk boek
dat tienduizenden mensen boeit. Ze tot
schreien of lachen brengt, en nobele ge
voelens weer laat opwellen van trots en
moed en onvervaardheid en eerlijkheid en
eenvoud en Wil om de Dood te overwinnen
Treurt niet, mijn waarden, om dit leven
dat U verliezen gaat. Als U blijft schrijven,
blijft U leven! T.R.
P.S. Achterop de foto stond: Doerianmaal
tijd in de tuin van de fam. Storm van s
Gravezande, Oud Gondangdia 24, Batavia-
C.
Beste Tjalie,
Ik ben een totokker en lees al jarenlang je
blad met grote belangstelling. Af en toe heb
ik je wel eens willen schrijven naar aanleiding
van je eindeloze gepolymeer en andere inge
zonden brieven, die de grote lijn uit het oog
verloren.
Ik heb je "jonge Kantjilgelezen en nu
moet het er maar eens van komen. Wie tussen
de regels van je artikel doorleest begrijpt per-
des waar het om gaat. De beste stuurlieden
hebben altijd aan wal gestaan. Dal is niet al
leen bij Tong Tong zo. Ik ben blij dat je het
je niet aantrekt. Voor mij is Tong Tong naar
de vorm weliswaar een kleine kantjil, maar
naar inhoud een grote. Je blad leejt, het heejt
een ziel.
Ik ben het lang niet altijd eens met je ver
halen, want je kunt soms meesterlijk wit pra
ten tvat zwart is en omgekeerd. Maar dat
maakt voor mij weinig uit. Je doet tenminste
iets. Af en toe ben je net een "De Gaulle"
die Frankrijk haar grote plaats onder de naties
wil teruggeven. Zo bespeur ik jouw voortdu
rend streven om de Indische Nederlander meer
zelfbewust te maken, als groep te binden en
het "indische tijdperk" een grote plaats in de
geschiedenis te geven. Wat dat betreft zul je
je wel eens voelen als een roepende in de
woestijn maar wat mij betreft ben je met het
laatste voornemen geslaagd.
Wat wisten wij HBS-ers vroeger van Indië.
Er woonden Nederlanders, ChinezenMaleiers
en vreemde Oosterlingen. Het woord Indische
Nederlander was in Holland een onbekend
begrip. In Indië zelf maakte ik er pas kennis
mee. Ik zie nu pas, dat ik er aanvankelijk in
mijn gedachtenwereld volkomen naast gelopen
heb. Indische Nederlanders waren weliswaar
mensen, doch waar ze nu bij hoorden was
onduidelijk. Over de oorzaken daarvan wil
ik niet uitwijden. Langzaam aan zijn mij de
ogen open gegaan. Uit eigen ervaring en mede
dank zij jouw geschrijf en publicaties ben ik
mij bewust geworden van de vele grote daden,
werken en prestaties die door jouw groep zijn
gepresteerd. Daar mogen wij in Nederland best
een beetje trots op zijn. Voor mij zijn het
Nederlanders die vanwege de grote ervarin
gen en daden van hun geslacht met iets meer
dan normaal respect beschouwd mogen wor
den. Ik ben dankbaar dat je me dat hebt dui
delijk gemaakt.
Wel vraag ik mij af of je wel eens aan
een soort opvolger gedacht hebt. Want als
Tjalie er eens niet meer is, zie ik Tong Tong
in elkaar zakken en is dit tijdperk definitief
geschiedenis geworden.
Met beste groeten,
T. VRIJDAG
Robinson Crusoe ontdekt met onzegbare
vreugde het voetspoor van Vrijdag. Er zul
len veel meer "Vrijdagen" komen. De op
volger komt. Djangan takoet Het is een
kwestie van voorbestemming, niet van
"atoeren". Deze man, de Werkelijke Bouwer
zal op de eerste plaats de Tijd mee hebben;
hij zal aanmerkelijk veel minder ondeugden
en gebreken hebben dan ik; hij zal een
betere pen en een beter organisatiever
mogen hebben; hij zal rneer geld hebben.
Maar één ding staat als een paal boven
water: hij zal in onze jaargangen van Tong
Tong zijn grootste rijkdom vinden.
Ergo: werk voort, werk voort!
Dit is tenslotte de tweede Totok die
zegt dat Tong Tong een ziel heeft. De eerste
was Elmensdorf. Andere Totoks hebben
me het vaak gezegd. Het heeft me altijd
getroffen omdat Indo's het nooit hebben
gezegd of geschreven. Hoewel ze het mis
schien wel dénken, heeft Tong Tong daar
naast geleden onder de meest klein-zielige
aanvallen die men zich denken kan. Hoe
vreemd... T.R.
"INGESLOTEN VOOR HET LEVEN..."
"Ingesloten een cheque van 300,voor
een abonnement-voor-hei-leven. Durf je het
aan? Take it or leave it..."
Dr. JIM H1LGERS
Jim wil dus wat sommige grote tijdschrif
ten ook hebben: een "subscription for life".
Zoals TIME en LIFE bij voorbeeld. Hij doet
ons dus eer aan, óf heeft een grenzeloos
vertrouwen in Tong Tong's toekomst óf is
dwaas. Hem kennende, weten wij: alle drie
veronderstellingen zijn correct. En wij reke
nen (want dat MOET met jullie geld): ZIJN
leven contra ONS leven. Wordt Jim nog 25
jaar ouder, dan moet hij 25 x 18,
450,voor zijn abonnement betalen. Dus
hebben wij 150,roegie? NEEN. Want
plus 25 jaren rente a b.v. vijf procent heb
ben wij OENTOENG. Sterven wij eerder,
dan heeft hij roegie. Sterft hij eerder, dan
heeft zijn gezin roegie; wij nog steeds oen-
toeng..maar dat is nonsens-kletserij-met-
cijfers.
Dit is "ouwe stijl" uitdagen: je durft niet
van de spoorbrug in de Brantas te duiken.
Als wél, je krijh mijn "eeuwige gatjoek".
Jim, je bent de sigaar, man. IK NEEM HET
AAN! En ik durf die weddenschap aan met
iedereen. Taroh, Pah! T.R.
ONAFH. IND. TIJDSCHR. - 11e JAARG. No. 16
Pr Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag Tel. 070/542542 - 550749 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel M'u Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 15de en 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer f 0.85. Abt. Nederi.: kwart. F 4.50;
halfj. f 9.—; jaar f 18,—. Abt. Europa: jaar f 23,—.
Abt. buitenl. (p. jaar en p. luchtp.): Australië en
Nw Zeeland f 63,—; Indonesië f 58,—; Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 48,—; Canada en V.S. f 39,—;
Suriname en Antillen f 33,—; Abt. buitenl. (p. jaar
en p. zeep.): voor alle landen f 28,
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
2
