Pater Ver geest Dominee Hamel
Groet uit Indonesië DIT ALLES HEEFT MIJN LEVEN VERRIJKT
Mannen, maak er een knal-reunie van.
Hoofdschotel: "Weet je nog oudpje?" Maar:
netjes blijven hoorl
"The Roaring Father" van Burma-Siam, is
geestelijk 100% van de partij.
Jullie zijn nette lui, om me 500 woorden
toe te delen, per slot is dat mijn stiel niet
waar? Alleen hoop ik, dat de eindredactie
even dit proza aan een deugdelijke correc
tie onderwerpt. Laat me niet in mijn tjawatje
staan, we zijn niet meer aan de railway!!
Jaal "Hoe het verder afliep?"
Sportsclub-Djakarta-Makassar, met uit
schieters naar Ambon, Hollandia, Menado,
Bandjarmasin, Surabaja, Djakartal Neem je
de bocht?!
Kleding: grijsgroen veldtenue. Garut II. En
"Wimpie Wellfare" naast je met Hollandse
Moonriders en Schiedammer Mekong tegen
de malaria. 1950: einde van de Voorstellingl
We hebben tent en materiaal verkocht! De
artiesten hebben zich over de wereld ver
spreid, om daar hun acrobatentoeren te
demonstreren en zijn voor een groot ge
deelte heel aardig op hun pootjes terecht
gekomen. Enkelen zijn driftig hun pensioen
gaan genieten, anderen doken in een net
burgerpakkie in Nederland, om zich daar
een toekomst op te bouwen!! Voor mij werd
het: "terug naar mijn penaten", i.e. de
missie van Sumatra, met als standplaats
Bukit Tinggi (Fort de Koek) als "gemeen"
pastoor. "Vrienden" meenden: "Dat zal je
niet mee vallen vadertje", en je moet ook
beslist even wennen, om de enige Hollander
ter plaatse te zijn. Daarna 'afgezakt" naar
Sibolga, met als surprise de opstand onder
Kolonel Simbolon. Chinees vuurwerk op
Tjap Go Meh, is er kinderspel bij. Twee,
driemaal van bezetter veranderd, maar met
de schrik vrijgekomen!I
1958-1959 En welbesteed verlof, prettige
contacten vernieuwd; alleen: een jaar is
tekort. Op de terugweg plan om een be
zoek te brengen aan Siam. Had een visum
voor twee weken. Op het program stonden:
Kanchana Buri, Nakom Patom en de stad
Bangkok, maar mijn "toelating" in Indonesië
kwam in het gedrang. Ik moest me haasten
om de Irian Barat-troubles nog mee te
maken, dus dat bezoek aan de erevelden
van onze achtergebleven makkers ging niet
doorll
Na "ommekomst" werd het Tandjung Balai
aan de kroeng Asahan, hetzelfde slootje,
als de Sumatra-partij maar al te goed zich
herinnert bij Porsea. In die tijd werden de
rijen van Nederlanders op de ondernemin
gen en in de handel erg uitgedund. "Wij"
konden doorwerken en hebben haast geen
last ondervonden. Maar per slot heb je
een Nederlands paspoort! Lengte: 1.75 Mtr,
Haar: grijswit. Bijzondere kentekenen: gene.
(Voor wie me niet kennen! vanzelfl).
En nu terug tot 1968, waarin we een grote
jasme hopen te beleven. We gaan door met
rustig ademhalen. Anderhalf jaar geleden
stokte dat even, tijdens de staatsgreep van
Aidit c.s. We stonden allen "en bloc" en
velen van ons "met name" op het lijstje van
"ongewenste elementen'. Maar het pakte
voor hen fout uit, ofschoon het volgens
onze smaak wel wat "ruw spel" was. Heb
geen territoriale eisen meer, of het moest
zijn: nog een keer in mijn leven te gaan
naar Burma/Siam en daar te bidden op de
graven van onze achtergebleven kamera
den, die deze reünie niet mee kunnen ma
ken en die wij weten in betere gebiedsde
len. Hoop dat ze dezer dagen via pers of
radio nog even in herinnering worden ge
bracht. Dat was toch onze belofte toen wij
daar weggingen! Veel liefs uit Indonesië en
saluutjes aan allen, van Leeuwarden tot
Mistreeg. Aan allen, wier namen onuitwis
baar staan gekerfd in de bast van ons hart.
We gaan nog even door met "Geestelijke
snuisterijen uit te delen", willen nog niet
bij de "zere-benen-compagnie zolang het
"effe kan". Arigato gosarimasl
PASTOOR VERGEEST
Binnenkort komen en
kele honderden ex-
krijgsgevangenen te
Scheveningen bijeen.
Dat wordt een ontmoe
ting om nooit te ver
geten, want allen die
daar bijeenkomen heb
ben de periode der in
ternering meegemaakt.
De mannen denken dan
terug aan meerdere
kampen waar zij gedu
rende de jaren 1942/45
zaten een tijd van
zware beproeving.
Een beproeving in een
veelvoud van vorm: ar
beid waar men nooit
aan had gedacht, zich
niet toe in staat achtte,
werd verricht. Een Jap
met een knuppel in zijn
hand herinnerde ons er
voortdurend aan, dat
wij niet "vrij" waren.
Doodvermoeid keerde
men terug naar het
werkkamp waar men in
de slechtst denkbare
barakken een plaatsje
vond om het vermoeide
lichaam neer te vleien,
een potje te koken met
behulp van gezochte
wilde planten óf "wat
ook", als 't maar
eetbaar was en het
toe te voegen aan het
door de Jappen verstrekte voedselrantsoen
(muffe rijst en soms bonen). Een tijd van
beproeving, want niet alleen de vermoeien
de arbeid, doch óók de zorg die velen zich
maakten over hun verliefden, hield hen
voortdurend bezig.
In diè tijd leerden velen te bidden. Geen
"gepreveld" gebedje, maar éérlijke taal,
een roepen tot God, die immers alles over
heerst. Door dat simpele bidden ontdekten
velen dat "afstand" erdoor doorbroken
wordt; en hoewel zij de geliefden niet za
gen, zij zich toch als "heel dichtbij hen"
voelden.
Velen bezweken in die kampen. Hun laat
ste wensen, hun groeten, hun gebeden
J. Carel Hamel
werden ons toevertrouwd, om die over te
brengen aan hun geliefden bij een mogelijk
weerzien.
Jarenlang ben ik bezig geweest deze
nabestaanden te ontmoeten en hen te troos
ten en te sterken in hun Godsvertrouwen.
Jaren zijn sindsdien verstreken, het
groepje overlevenden wordt steeds kleiner
en het was een goede gedachte van de
heren A. Heyn en H. K. Engel om zoveel
mogelijk van deze overlevenden weer bijeen
te brengen voor een hernieuwde ontmoe
ting.
Ik hoop er ook te zijn! U ook? Tot ziens
dan!
J. CAREL HAMEL
8
