ik
BIJ EEN OUDE FOTO IN TONG-TONG
Schoktherapie
Hierbij het beloofde bijschrift van foto nr.
5 uit T.T. no. 18 van 30-3-'67. Batavia 1928
of was het '29 of '30? Och, wat doet dat er
eigenlijk toe?
Het was echt wel: Pintoe Besi no 47, bij
"moeder" Stoetzer,. zoals we haar oneer
biedig noemden, tegenover dr. Kayadoe.
Dertig jaar en langer..., waar bliijft de tijd!
Simon, (uit Padang) jong, je was toen im
mers niet echt ziek, weet je 't nog? Het
was meer voor de gein, die zakdoek om je
hoofd!
Achter jou staat Gijssels van de Javasche
Bank, z.g. te tokkelen op een mandolien.
Helemaal rechts op de kiek zit Jip van Kes-
teren (Veka, noemden we hem), een hele
blonde jongen... je zou haast zweren, dat-ie
totok was! Naast hem zit z'n broer Frits,
destijds op de T.H. in Bandoeng: was bij
ons op bezoek vandaar die pakean-deftig.
Dan volgt ondergetekende, vervolgens
diens dochter, veel gelijkend op een licht
gekleurde kongolees. ON-BE-SCHOF,
hoor ik m'n vrouw nog zeggen.
Allemaal gewoon in pyama, omdat 't toen
de gewoonte was en het gewoon heerlijk
koel was om na een verfrissend bad in zo'n
praktisch ding te stappen.
INDISCHE KERSTHERINNERING
voor Annie
(uit 1923)
Jettie (4 jr) maakte met vele andere Eu
ropese Fröbelschoolkindertjes Kerstfeest in
de plaatselijke Soos mee, ergens in Indië.
Tijdens het grote feest vroeg moeder
(Vader was helaas "toevallig" verhinderd
door een kleine diensttoumé): "En Jettie,
ben je niet een beetje angstig voor de
Kerstman met zijn witte baard?"
"Neen, moeder," zei toen kleine Jettie,
"ik ben helemaal niet bang voor het lieve
Kerstmannetje, want hij heeft net zulke gro
te schoenen (mijn oude tournélaarzen) als
Vader, en ook heeft hij net zo'n zwart vlek
je in zijn oog als Vader!"
Had Jettie dus in de oude Kerstman haar
vader herkend en dit haar moeder op keu
rige wijze verteld?
L. C. HEYTING Thzn.
Goed gezien, Redactie T.T. Het was inder
daad een koffergrammofoon, niew nog wel,
beplakt met pin-up-girls. Maar de muziek
ging niet over "I wonder where my baby is
to-nicht". Neen, de eigenaar, de man in
het midden, met die napoleon-steek (onze
kende bivakmuts) was weg van Kreissler
en Sam Swaab en de Zoveelste Zus Sere
nade van Zo. Die man was M. R. Kuipers,
die twee jaar geleden betoel-betoel gone
was.
Ik heb Mein Ruurd Kuipers nog meege
maakt in Nagasaki, toen ik hem tijdens z'n
ziekte opzocht.
"Joost", zei hij, "als je het er levend af
brengt, geef dan mijn bijbel en mijn Rode-
kruis-trui aan Pilly".
Ik weet niet of hij die (voor hem zo) be
langrijke dingen, na de hereniging aan zijn
vrouw heeft gegeven.
Van Pilly en haar kinderen: Dieuwke en
Jelle en van Jip Veka weet ik de adressen
maar waar zouden de andere zitten??
Ik wilde nog verder uitwijden over de war
me koewé poetoe tegenover de Kouda
Hoek op Pasar Baroe en over de atoombom
in Nagasaki..., maar uw tijd is kostbaar en
daarom eindig ik. Met vriendelijke groeten
J. van den Doren.
"IM WUNDERSCHÖNEN MONAT MAI..."
Adoeh! Blij dat die maand mei voorbij is.
Van het eind van april af (de geboorte van
Prins Willem-Alexander) waren er telkens
weer vrije dagen. En dat vinden gewone
mensen natuurlijk erg leuk, maar de be
drijven klagen steen en been. Telkens is er
geen personeel binnen (en daarna vaak
ziek) terwijl orders toch tijdig afgewerkt
moeten worden! Als er dan ook nog tech
nische stoornissen bij komen en "mense
lijke foutjes" (vergeten; verlegd; niet aan
gedacht; verkeerd begrepen, enz. enz.) is
zo'n maand gewoon niet om door te komen.
En dan veel gemopper van mensen die te
kort gedaan zijn of zich tekort gedaan
voelen!
Poesing, Peh!
Poekoel teroes, Peh
En intussen is ook juni voorbij. Met Pa
sar Malam en personeelsvacanties. Tambah
poesing-nja...en tambah poekoel teroes!
Een haastige lunchpauze ergens Oost van
Den Haag. Een krant op tafel. Het "Dagblad
van Rijn en Gouwe". Nooit van gehoord.
Pagina's verstrooid doorgebladerd. Hella
Haase. Wél van gehoord, Artikel: "Schrijver
schokt uit bittere noodzaak" (om) massa
voor verstarring (te) behoeden, geschreven
n.a.v. een actueel verschijnsel: De aan
stootgevers. Het mensbeeld in de heden
daagse literatuur. Knap geschreven. Wel
doordacht.
Hedendaagse literatuur? Je denkt aan de
moderne Brazilianen, Mexicanen, Indiërs,
Japanners, Chinezen. Neen, het gaat niet
over de hedendaagse literatuur, maar alleen
over die van Nederland. Of misschien N.W.
Europa. Toch ook nog interessant genoeg.
Want er word inderdaad verbijsterend veel
"geschokt" in de laatste tijd. Vooral sexu-
eel. Waarvoor? Om "massa" te behoeden?
De ochtendbladen: moordaanslagen, psy
chopaten, gruwelmoorden, aanrandingen.
Deze "massa" dus. Die zichzelf schokt.
Waarom dan? Wie is die massa en hoe
oud is ze? Hoe oud het "schokproces"?
Al bijna driekwart eeuw - sinds Les Fauves
- wordt de west-Europese cultuur nu al
"geschokt". Soms om de zoveel jaar; soms
meer keren per jaar. Vanaf de Maupassant
tot Frangoise Sagan. Ja en nog één. En nog
één. En nog één en morgen wéér een. Het
is een continue schok-procedure. Het is
voorgeschreven therapeutische(?) electri-
sche schokbehandeling van neurotici.
Kijk ze telkens springen! Helpt het?
Natuurlijk helpt het! Schokspringende mas
sa's behandeld door schokspringende dok
toren. Good, good!
Vraag: zou het schudden van een pan met
een massa grauwe erwten de erwten ver
anderen of verbeteren? Bij elke schudding
ratelt de pan. Soms vrolijk. Soms onheil
spellend. Maar nauwelijks houdt het schud
den op of alle leven is er weer uit! Om ze
werkelijk te veranderen zouden ze mis
schien opgegeten moeten worden. Of uit
gegooid op een stuk grond -buiten zonder
veiligheid van wieg tot graf. En daar zou
misschien 90 procent omkomen. En tien
procent zou tonnen nieuwe erwten voort
brengen. Maar ja, waarvoor!...
Intussen - buiten de eeuwige vragen van
Tijd en Ruimte, buiten, "Is God er wél of
niet!" observeren we het verschijnsel van
de schoktherapie aandachtig. En analiseren
het dieper en dieper en dieper. En als bij
de ontleding van de stof vinden we na het
molecule het atoom en daarna de lambda
en de sigma en de pion en de kaon en de
qark en... en... en... er komt nooit een eind
aan. En de erwten blijven de erwten. Dood
T.R.
