BIJ DE VOORPLAAT
^g^ VAN HIER EN GUNDER
TONG
TONG
Het Balisch vorstentempeltje
"Navel der zee"
De pura "Puser tasik" of "navel der zee'-
tempeltje, dat bij de grote aardbeving van
1917, waarbij 2431 tempels op Bali in totaal
werden verwoest, ook werd vernield,
werd kort daarna in volle luister weer op
gebouwd. Op het erf van het Controleurs
huis te Tabanan, op voormalige paleisgrond
van het Tabananse vorstengeslacht, wer
den de resten van dit oude paleistempeltje
opgeruimd. En zo ontstonden uit rode bak
steen en grijze tufsteen (paras) een nieu
we tempelpoort en omwanding, waarbij ge
beeldhouwde mytische monsters als ver
sieringsmotief werden gebezigd, en met de
zwarte dakbedekking van arenpalmvezels,
een fraai geheel vormend van de bekende
Balische bouwkunst.
Achter de fraai gebeeldhouwde djatihouten
tempeldeur bouwde men op het daarachter
gelegen tempelerfje enige kleine goden
en offerhuisjes, terwijl de gehele tempel
werd omringd met klapper- en kapokbomen.
Links van de toegangspoort plantte men
twee heesters, andong of andjuang, de z.g.
Indische geestenboom, die met de kem-
bodja van de oud-Javaanse dodentempel
door de Islam verhuisde naar de begraaf
plaats (zie hiervoor ook Kerst-Nieuwjaar
nr. T.T. 1966-1967)
Volgens een oude Balische legende stond
deze tempel "Navel der zee' eens in ver
binding, onderaards, met de zee, de Indi
sche Oceaan. Dit oude verhaal vindt men
ook elders ter wereld vermeld, maar ook
"Navel der wereld of "Puser ing djagat
kent men op Bali als tempelnaam.
In de Griekse oudheid was Omphalus of
navel de Griekse naam van een cultus-
steen in de beroemde tempel van God
Apollo te Delphi, welke steen gold als
middelpunt of navel der aarde. Bekender
nog was echter het opschrift in deze Apol-
lo-tempel, toegeschreven aan de grote
wijsgeer Socrates, dat luidde: "Ken u zelf!
Dit wensen wij tenslotte ook toe aan alle
Tong Tong-lezers! Samudradatta
voert alle soorten
stencilwerk uit.
1 Keurige afwerking ook penteken-
I illustraties worden uitgevoerd lage
prijzen.
Informaties bij
Tong Tong,
Hr. W. Schaay,
Pr. Mauritslaan 36.
Tel. 54.55.00
Laat Uw stencilwerk door ons uit
voeren. U helpt er dit blad door
bestaan
milihitowwi.
DE BEBEK VAN KALI MAS
Beste Tajlie,
Terwijl in de kamer hiernaast de radio met
nadrukkelijke stem vertelt, in hoe 'n on-ont
warbare knoop de hele wereld is geraakt,
waait in déze kamer ergens vandaan de wind
van het paradijs
Ik lig op de bank en lees uit ''Het Meisje
uh Indi'è"of om precies te zijn, ik lag erin
te lezen, terwijl in de andere kamer de radio
schetterde, en nu moét ik je schrijven, hoe
blij ik ben met dit boekje en met alles wat je
de laatste 10, 15? jaar voor ons gedaan hebt
Tjalie.
Ik heb je vreselijk becritiseerd, dan hiér, dan
daar, ik vond, dat je de Indische mensen van
de Westerse cultuur ajhield (misschien deed
je dat ook and so what?)ik vond Tong Tong
te schreeuwerig en te opschepperig. En ik zag
over 't hoofd, wat het ALLERBELANGRIJK
STE was: n.l. dat je een stukje goede, warme
Indische aarde voor ons over de zee gedragen
hebt, een stukje grond, waar we de wind van
het Paradijs kunnen voelen. Ja, 't Paradijs van
onze kinderjaren, laten we nuchter zijn, want
ook al had dat op IJsland gelegen, dan was
't waarschijnlijk toch een paradijs geweest.
Maar je hebt 't dan toch maar gedaan, dat
soort tapijt met dl z'n zon en dl z'n geuren
en dl z'n herinneringen is dan toch maar naar
deze barre landen komen vliegen, en wij kun
nen er dan toch maar op gaan zitten en een
endje mee vliegen als we dat willen
Eu daarom dank ik je daarvoor, Tjalie, en
dat je je nooit iets hebt aangetrokken van al
't gemopper van eigenwijs steenbokje, dat ze
ker mopperen moest omdat ze een steenbokje
is en daar niets aan doen kan.
En voor 't sleuteltje dank ik jullie, dat in
m'n las ligt te wachten totdat 't misschien
éénmaal in het slot rond zal draaien van de
deur, waarachter het beloofde land ligt. Wie
weet?!
Met hartelijke groeten.
Non Jip
Er bestaat - al noemt zij zich Koningin
der Wereld - nergens een volmaakte en
smetteloze pers. Wie objectief een brede
spreiding van kranten en periodieken leest
(ik doe het als journalist al dertig jaar
actief), zal met de nuchtere vergelijking
tot de ontdekking komen dat er geen ge
brek of fout aan Tong Tong kleeft of 't kleeft
in vaak veel grotere mate andere bladen
aan. Wie op grond van welke fouten ook
Tong Tong zou moeten verwerpen, moet
automatisch nérgens abonnee van zijn.
Gaan we echter na wat Tong Tong doet
voor de preservering van onze Indische
historie en de ontdekking van specifiek In
disch talent, wat geen enkel ander blad ter
wereld doet, dan kan even nuchter worden
vastgesteld dat Tong Tong het enige blad
is ter wereld dat op deze punten uniek
werk doet van grote opbouwende waar
de. Dus zou elke Indischman met enige
intelligentie en met een eerlijk geweten
dit blad moeten steunen.
Nochtans is het juist de Indische groep
die vaak blatend en gedwee alle andere
tijdschriften leest, die zijn eigen blad neer
haalt of negeert! Ga maar eens na: van
een totale gemeenschap van ongeveer een
half millioen Indischgasten in Nederland
zijn maar een paar duizend abonnee van
Tong Tong! En er zijn er maar weinig als
"Non Jip", die eerlijk abonnee blijft en eer
lijk zegt: "Er is toch ook erg veel goeds
aan Tong Tong"
Het krenkt me werkelijk niet als U mij
of Tong Tong er af en toe van langs geeft,
maar verdedig het blad ook op zijn goede
punten en blijf abonnee. En wat alle "cri-
tiek" en geroddel betreft, leef als de eend
jes van de Kali Mas in Soerabaja, die "hoe
vies en klein en stink ook", de schoonheid
van de eendjes niet verstoren kon, die er
in rond zwommen, steeds de veren schud
dend en ijverig schoonmakend met hun
nebbetjes. Want wat er aan moois is in
Tong Tong dat kan alle vuil niet wegwis
sen... T
ONZE VROLIJKE BRIEVENBUS
Hiermede wil ik U in kennis stellen met
mijn voornemen om mijn lidmaatschap op
't enige Indische tijdschrift "Tong Tong"
te willen beëindigen. Als reden zal ik opge
ven: "Verandering van spijs doet eten"
A.G.
Alle dagen bruine booooooonen!
PESSIMISME?
"Gisteren zei Nannie opeens: "Eigenlijk
klinkt door heel de Tong Tong de moed der
wanhoopen dut trof me. Want inderdaad
is er geen Indischman ter wereld, die zo kop
pig vasthoudt aan een goede kans voor het
voortbestaan van onze cultuur en toch klinkt
voortdurend diep onderin een diep "tijdspes-
simisme" als ik het zo noemen mag
Edu
Nannie en jij hebben gelijk. Toch is het
woord "pessimisme" verkeerd omdat het
veronderstelt een zwartgallige levensbe
schouwing waar eigenlijk geen reden toe
is. Er is WEL reden toe. Er gaan in deze
wereld veel meer dingen verkeerd dan wij
beseffen. We hebben geen tijd om voldoen
de te onderzoeken en we "breken ons
Lees verder pag. 18
ONAFH. IND. TIJDSCHR. 12e JAARG. No. 3
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 -Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.v.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 15de en 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer f 0,85. Abt. Nederl.: kwart, 4,50;
halfj. f 9,— jaar f 18,—. Abt. Europa: jaar f 23,—.
Abt. buitenl. (p. jaar en p. luchtp.j: Australië en
Nw. Zeeland f 63,—; Indonesië f 58,—; Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 48,—; Canada en V.S. f 39,—;
Suriname en Antillen f 33,—; Abt. buitenl. (p. jaar
en p. zeepost); voor alle landen f 28,
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
2
