III ORCHIDEEËN
Het kweken van tropische planten
Ook al als herinnering aan het oude Indië zullen sommigen van U er wel eens
over gedacht hebben, hier in Holland zélf orchideeën te kweken. Weliswaar ont
breekt hier de Kaki lima, de overdekte gang naar de bijgebouwen die "als van
nature" de aangewezen plaats was voor een rijtje anggrek boelans of larats,
terwijl we het hier evenmin kunnen doen met een "lattenserre waarin de meer
gevorderde orchideeënenthousiasten onder U meestal met wonderbaarlijk suc
ces vele soorten Vanda's, Dendrobiums en andere epyphitische orchideeën in
bloei kweekten.
Maar tochik heb U in mijn eerste
artikeltje immers al gewaarschuwd voor de
hevig virulente en hoogst besmettelijke or-
chidecitis?Wie eenm'aal met iets meer dan
voorbijgaande aandacht zelf eens een paar
orchideeënplanten op een varenblokje ge
bonden in bloei heeft zien komen, blijft deze
gewaarwording van dankbare bewondering
meestal wel bij. En als dan een Bapak Ang
grek U komt vertellen, dat zelfs hier in
Holland, desnoods alléén met een huiska
merraam tot Uw beschikking, de mogelijk
heid bestaat om orchideeën met succes
wondermooie bloemen te laten produceren?
Gaat dan bij de oude orchidecitis, die U al
te boven dacht te zijn, U wéér zo geniepig
kriebelen?
Vanzelfsprekend kunt U van dit blaadje
van scherts en ernst, van leed en luim,
niet verwachten dat er een handleidinkje,
hoe sumier dan ook, in verschijnt om or
chideeën te leren kweken. Ik wil dan ook
slechts een schuchtere poging wagen om U
een heel klein beetje de weg te wijzen, als
U erover zoudt willen denken deze hobby
ter hand te nemen.
In de eerste plaats dan: ik zei al, dat er
dus wel degelijk ook mogelijkheden zijn om
orchideeën thuis te kweken in de huis
kamer. U voelt zelf wel, dat dat natuurlijk
lang niet alle willekeurige soorten zijn!
Geen zinnig mens zal verwachten, ooit in de
kamer bloemen te kweken aan een stek van
een meterslange schorpioenorchidee, of aan
een Miss Joachim, om maar eens wat te
noemen. Ook zal het heel moeilijk zijn (hoe
wel niet onmogelijk) om een anggrek boe-
lan in de huiskamer te kweken. Ondanks
het feit, dat de meesten van ons Indische
mensen steen en been klagen over het
slechte weer hier, met véél regen (of "bu
ien" zou De Bilt zeggen!) en éls maar
vocht (ik hoef U niet aan te sporen in dit
verband te denken aan rheumatiek, want als
U er last van hebt denkt U nauwelijks meer
aan Iets anders!); ondanks al die nattigheid
dus is het een feit, dat de luchtvochtigheid
in onze huiskamers hier in Holland beslist
véél te laag is om met enig succes vele
van de tropische orchideeën in leven te
houden. Wilt U dat tóch doen, dan moet
U dus speciale maatregelen nemen om bij
het raam waar U de orchideeën wilt kweken,
plaatselijk dus, in elk geval de luchtvochtig
heid te verhogen. Ik vertelde U al van het
middel van het eilandje in een schaal met
water. Dat middel kunt U dus met succes
toepassen voor orchideeën.
Maar behalve een hoge luchtvochtigheid
zullen vele van de U van vroeger békende
orchideeën ook een hogere temperatuur
wensen dan normaal voorkomt bij het raam,
In een Hollandse huiskamer. Er zijn natuur
lijk uitzonderingen: kamers met centrale
verwarmingsradiatoren direct bij het raam.
Maar "normaal" is toch wel een "gewone"
(gas-)kachel, en dan moet er voor orchi-
deeëncultuur bij het raam meestal wel (tij
delijk) een plaatselijke, kleine bijverwarming
komen.
In het kort is dus ons probleem terug te
brengen tot verhoging van de luchtvochtig
heid en temperatuur, terwijl ook de licht
intensiteit een factor is, waarmee we reke
ning moeten houden. Wat het laatste be
treft: elk normaal raam, mits niet recht op
het Zuiden (dan zoudt U overdag, om ver
branding te voorkomen, zwaar moeten
schermen) of recht op het Noorden (dan
krijgen de planten in de winter te weinig
licht) geeft voldoende mogelijkheden om
met succes orchideeën te kweken op on
geveer een '/2 meter afstand van het glas.
Moet ik U soorten opnoemen, die U kunt
kweken? Laat ik het niet doen: als U er
interesse in hebt, zult U zich tóch tot een
kweker moeten wenden om van hem planten
te kopen. Elke kweker zal U met genoegen
betrouwbare inlichtingen willen geven, wel
ke planten U het beste nemen kunt. Ik wil
dan ook volstaan met U één "kamerorchi
dee" bij uitnemendheid te noemen: de
Odontoglossum grande, die meestal in het
najaar bloeit met wonderbaarlijk mooie, gro
te, geel- met bruine bloemen. Bloeibare
planten ervan zullen U op 20,tot ƒ30,
komen te staan, afhankelijk van de grootte.
Deze Odontoglossum wil bij vele enthou
siaste amateurs, in de huiskamer, dikwijls
beter en rijker bloeien dan bij kundige
kwekers! Maar er zijn talloze andere soor
ten, die het met een goede verzorging en
met best uitvoerbare speciale voorzienin
gen, uitstekend in de huiskamer doen.
Een van de zéér speciale voorzieningen
waar ik het zojuist over had, kan bijvoor
beeld zijn een soort glazen kast, mét of
zonder ingebouwde kleine electrische ver
warming; mét of zonder speciale bijverlich
ting. Zo'n glazen kast wordt in Amerika
vrij veel gebruikt ("Wardian Case") en
vormt dus een overgang tussen de kweek
in de huiskamer en de kweek in speciale
broeikassen. Ik zal er hier niet verder
op ingaan, doch heb U slechts op deze
mogelijkheid willen wijzen. Mocht U er voor
voelen, dan kunt U zelf wel een model
ervan uitdenken, terwijl ik natuurlijk met
genoegen zal willen trachten, U met goede
raad bij te staan als U behoefte daaraan
zoudt hebben. Maar één ding: vóór U zich
op de orchideeën gaat storten, koopt U in
elk geval éérst een paar eenvoudige boek
jes op difgebied. U Tcunt ze (in het Neder
lands) voor weinig geld bij Tong Tong be
stellen.
En zo zijn we dan beland bij het slot
van dit praatje over het kweken van tro
pische planten. Mij rest alleen nog maar
te vermelden, dat voor een enkeling van
de lezerskring van Tong Tong de mogelijk
heid zal bestaan, zelf een broeikastje te
bouwen of te laten bouwen, of (als bouw
pakket) te bestellen. Eigenlijk valt het bui
ten het bestek van Tong Tong, om hierover
veel te schrijven; ik wil U alléén nog ver-
(Lees verder volg. pagina
foto van een pasar in Wonosobo bijna een halve eeuw geleden, een pasar zoals wij er zoveel
gekend hebben in ons leven daar. Arm volk men spreekt zo graag van "het grauw" en
toch viel IEDERE marktganger op door zijn beleefdheid en zijn goede manieren. Er werd
nooit gedouwd en ge-"tjarst". Vooral de wijze waarop vrouwen ingetogen en kies door de
drukste mensenkluwens wisten te glippen, schiet ons vaak in de gedachten als wij op een
weekend in b.v. V D door de massds heengehotst worden.
20
