HOY!
Vrienden en Politiek
LEVEN IN FLATS
„Mijn dochter die als kind hier kwam,
beseft niet zo goed als ik wat haar kinde
ren tekort komen vierhoog in een flatwo
ning. Ik ben zelf opgegroeid met wijde
voor- en achter-erven, met klimmen in
djamboe- en djeroekbomen. Mijn kleinkin
deren zitten aan zes kanten tussen beton.
Zoet zijn voor de buren. Niet bij het open
raam komen. Netjes aan tafel zitten met
een legspelletje. Mijn hart loopt over. Maar
zoals gezegd: mijn dochter weet al niet
meer hoe het anders kan. Groeien mijn
kleinkinderen op met „flat-neurose"? Ik
kan er nooit lang genoeg diep over den
ken en als je erover praat, krijg je meestal
alleen maar ruzie. Want men zegt terecht:
„Het is toch eenmaal zo?" Waarom hebben
flats wel parkeerruimte en geen speelruim
te? Op de grasvelden is het verboden te
spelenMevr. Muilen.
(brief bekort).
INDISCHE KIJK OP VIET NAM
Waarom schiet de oorlog in Viet Nam
maar niet op? Dat ontzaglijke Amerikaanse
leger dat de Tweede Wereldoorlog op twee
fronten won, zit daar in dat putje van Viet
Nam met maar eventjes ruim een half
miljoen soldaten, de modernste superso
nische vliegtuigen, het modernste geschut,
de nieuwste tanks, radar, computers, slag
schepen en 75 miljoen per dag, vech
tend tegen een ongrijpbare troep „bloot-
voetige kerels in zwarte pyjama's" en wint
na zoveel jaren de oorlog maar niet.
Viet Nam, waar ook de geweldige Fran
se generaal De Lattre de Tassigny met
zijn onverslaanbare Legionnaires in de
eindstrijd van Dien Bien Phu in de pan
gehakt is.
Hoe kan het bestaan?
Het bekende weekblad „Time" wijdde
er in het nummer van 25 augustus een
apart essay aan en komt er niet uit.
x
In dat essay staat onopgemerkt wegge
scholen in breedvoerige opsommingen 'n
zinnetje dat een sleutel geeft. Wat één van
de zorgen van de intendance van 't Ame
rikaanse leger is, is nl. „de regelmatige
verkrijgbaarheid van verse eieren voor de
artilleristen". Ik hoor ouwe ijzervreters van
het KNIL al mopperen: „Ja, als de 'heren
per sé hun zachtgekookt eitje moeten heb
ben bij het ontbijt!..." Wie bij tijd en wijle
leest wat er allemaal voor de voeding van
het Amerikaanse leger ingekocht moet
worden, staat stomverbaasd: de steaks and
salades and ice-creams! Daarnaast de
„Welfare" met films, tijdschrfiten, TV,
front-oabaret-gezelschappen met beauty-
queens, enz. enz.
De Amerikanen zien het ook wel in,
vooral de cracks uit de wereldoorlog, maar
ook zij weten dat de moderne Amerikaanse
burger een maag en een stofwisseling be
zit, die helaas té zeer ingesteld zijn ge
raakt op „pork-chops, candy and mayon
naise". Zonder die voeding storten ze in.
En aan de andere kant weer maakt juist
al deze weelderige voeding de soldaten
minder hard en taai. De Nederlandse mili
tairen, die tijdens de politionele acties in
Indonesië vochten, hadden het „aanmer
kelijk beroerder" en moesten al heel gauw
overschakelen op rijst en sajoer boentjies,
maar ze waren daarom ook beter inge
schoten op de toestanden van het ge
vechtsterrein, het klimaat en de habitus
van het volk. En toch hadden ook deze
soldaten een „heer-lijk" leven vergeleken
bij de ouwe fuseliers van het KNIL in de
90'er jaren. En vee! beter dan de gerilja's
en pelopors van de Indonesische strijd
krachten.
Voeding/hardheid speelt een grote zo
niet de grootste rol in elke oorlog,
i x
Indische jagers en KNIL-militairen van
de buitengewesten weten verder ook wel
uit lijflijke ervaring wat het betekent om
te moeten leven en vechten in rawa's. Wie
b.v. Borneo of de laagvlakte van Sumatra
kent, hoeft maar één keer terug te blik
ken om zich ten volle te realiseren hoe
krankzinnig moeilijk de zwaar-gevoede,
zwaar uitgeruste tóch al zwaar gebouwde
amerikaanse soldaten het in Viet Nam
hebben. Veel zwaarder dan de lichtvoetige
licht bepakte Viet Cong-soldaten, die even
licht en snel en geruisloos door de zwaar
ste oetan dringen als nog steeds de Koe-
boe's in Zuid Sumatra.
x
En hier wordt een essentieel verschil in
oorlogvoering duidelijk waar ettelijke knap
pe studies over geschreven zijn: de bot
sing tussen legers die zijn gevormd in de
strategische filosofie van Von Clausewitz
en die gevormd zijn in de moderne strate
gische filosofie van Mao Tse Tung. Het
voert te vér om hier dieper op in te gaan,
maar een beeld kan het duidelijk maken:
„Wie wint, de reus Joe Louis of de kleine
Een van de merkwaardigste karakteris
tieken van de Indische samenleving in Hol
land (Totok en Indo) is, dat zij zo weinig
(tot geheel niet) „verpolitiekt" is. Zelfs de
ijverigste enkelingen die zich voor het een
of andere politieke ideaal inspannen, zijn
in vergelijking met de doorsnee Hollandse
burger, maar amateurs te noemen.
Ook t.a.v. de politiek in Indonesië heeft
de Indischman geen solide politiek stand
punt en is op zijn hoogst sprake van een
slecht gefundeerd „politiek sentiment". We
zijn altijd verbaasd als we Indonesiërs se
rieus over bepaalde Indischgasten horen
oordelen over hun politiek standpunt. Op
zijn sterkst is er sprake van een soort
partijdigheid voor de belangen van een
Indonesiër of een Indonesische groep uit
solidariteitsoverwegingen. Waar dus privé-
genegenheid of verbondenheid aan ten
gronde ligt.
Wij weten niet wat er in de laatste tien
jaren in Indonesië heeft plaatsgehad. Daar
voor ook is het conglomeraat van politieke
verwikkelingen in Indonesië té complex en
eist te veel historische kennis (waar het
de Indischgast in grote mate aan ont
breekt).
Hij kent alleen Hasan of Saleh of Didi
persoonlijk heel goed en zal deze school
vriend tot aan zijn dood toe verdedigen.
Hij weet niet dat Hasan communist gewor
den is of Didi een contra-revolutionair of
tengere poekoelanspeler Gandam van Ke-
majoran?" En dan moet je weer iets afwe
ten van poekoelan, dan razend beweeglijke
snelle spel met bliksemende uitvallen en
terugsprongen, met nooit één zware, lange
slag, maar altijd van die korte, lichte kap-
slagen die nochtans zó hard kunnen aan
komen dat bakstenen erdoor gehalveerd
worden. Met de blote hand, mind you!
Ik heb eenmaal in Soekaboemi een de
monstratie gezien van de technieken in
een ontmoeting tusen Zwart Masker (wie
herinnert zich hem nog, oudgardisten?!)
en Zonder (siapa loepa?) en dat gevecht
vergeet ik nooit. Verder: alle Indo's die
een beetje afweten van pentjak, poekoelan
en sikoe-sikoe, begrijpen welk tragisch ge
vecht zich daar afspeelt in Viet Nam.
x
Een gevecht dat NU al verloren is. Want
zélfs al staakt Viet Cong de strfjd, geen
Aziaat zal ooit vergeten dat zo'n klein
„pyjama-leger" het toch maar jaren lang
volgehouden heeft tegen de gepantserde
Grizzly van Noord-Amerika. En dan weet
iedereen natuurlijk toch wel dat Rusland
en China achter de Viet Cong gestaan
hebben, maar staat niet de andere helft
van de wereld achter Amerika?
Welke impact deze morele overwinning
zal maken op de oorlogsvoering van Mor
gen, weten wij niet. Het jaar 2000 zal ech
ter ongetwijfeld menige verbazingwekken
de omwenteling brengen. Op elk gebied.
Wat intussen ook veel toeschouwers
ontgaat is dit: langzamerhand raken we
gewend aan de totale oorlog, waarin vrou
wen, kinderen en ouden van dagen even
kansloos vallen als jonge frontsoldaten.
De Tijden der Barbaren komen terug. Voet
je voor voetjeT.R.
Saleh op een andere wijze geraakt is in
een onpopulaire oppositiegroep. Daarom
laat hij zich vaak ook argeloos erg sym
pathiek voor deze vriend uit (en vereen
zelvigt met hem het hele Indonesische
volk!). En dat maakt dat hij zonder het
te weten óók in een verdacht blaadje komt
te staan.
Louter en alleen om zijn goede mense
lijke eigenschappen moet elke Indischman
die naar Indonesië gaat, erg oppassen met
het maken van vrienden. Want via een uit
de gratie liggende Hasan maakt hij snel
kennis met vrienden van Hasan die in het
zelfde politieke schuitje varen (wat de In
dischman niet wéét!) en naar buiten toe
maakt dat de indruk dat hij behoort tot een
bepaalde politieke partij...
Dit moet men de Indonesiërs niet kwa
lijk nemen. Het is een politiek zeer woe
lige en latent gevaarlijke tijd in Indonesië.
In Holland zijn politieke gevaren gemoe
delijke stormen in een 'glas water; in In
donesië zouden ze je hachje kunnen kos
ten. Toch, de Indischman kennend, weet
ik dat hij zich daaraan niet storen wil. Hij
zoekt alleen „ouwe sobats" op, tien, twin
tig, dertig, en ze kunnen nét allemaal
verkeerd liggen
Juist ter wille van alle vriendschappen,
mijn waarden, wees in uw persoonlijke en
schriftelijke contacten bedaard en ingeto
gen. Maar verzaak een vriendschap NOOIT.
T.R.
4
