Radio
BOLLAND
WOORDEN
DE INDISCHE MINSTREEL
Een van de herinneringen die ik aan
mijn vader heb is, dat hij een zeer on
derhoudend prater was en dat hij de
eenvoudigste gebeurtenissen zo sma
kelijk en sierlijk kon vertellen dat alles
belangrijk leek. Ik heb hem ook nooit
een keer betrapt op een grof woord
of een uitdrukking die „minder geschikt
was voor damesoren".
Zo werden we opgevoed door Paatje
en Maatje, zonder grove woorden. „Als
je je even inspant, kun je alles zeggen
zonder lelijke woorden", zei mijn va
der.
„Als ik nou boos ben?"
„Ook als je boos bent."
Wat was 40 jaar geleden nu een le
lijk woord? Ik kon er wel zo een ris
opnoemen: liegen, beroerd, zuipen, ver
zuipen, vreten, meid, jatten, bedonderd,
beduvelen. Dat waren dan de ergste.
Maar zelfs „leuk" en „lekker" mochten
we alleen gebruiken in het juiste ver
band.
„Wat is nu „lekker" fietsen?" vroeg
Pa, „is dat hetzelfde als prettiq fiet
sen?"
Behalve op woorden, leerde ik ook
letten op de keuze van onderwerpen
in een gesprek. Met je moeder, tantes
of zusjes kon je over bepaalde dingen
praten, waren oom, broer of een an
dere man erbij dan deed je het in
stinctief niet. Waarom? Niemand had
verteld waarom en toch deed ie het
niet.
Er was vroeger zoveel verborgen,
behoed, bewaard, zoveel intiemers. Ge
dachten en gevoelens waren aloes en
werden aloes behandeld. Zo maakte
ik het tenminste bij mij thuis mee. En
ik voelde me geborgen en gelukkig
met veel geheimen en raadsels waar ik
's avonds in bed aan kon denken en
puzzlen. Heerlijk, ik ben ik, jij bent jij.
Niemand kent dat stukje van mij en
mijn gedachten.
En nu, 40 jaar later hoor ik dat mijn
ouders een stelletje hypocrieten zijn
geweest. Ze zijn schromelijk tekort ge
schoten met de sexuele voorlichting.
Ze hebben er doodeenvoudig niet aan
gedacht en gemeend in hun onnozele
onschuld, dat liefde, sex, huwelijk per
soonlijk heilig goed waren, dat ieder
voor zich aanvoelde, uitleefde en han
teerde naar eigen instinct.
Natuurlijk is dat helemaal fout, dom,
hypocritisch volgens de moderne psy
chologie en ons verlichte voorlichters.
Want zie eens aan hoe frank, eerlijk en
recht door zee we tegenwoordig dur
ven leven. Eindelijk bevrijd uit het
keurslijf van burgerlijk fatsoen aan de
hand geleid door Boudewijn de Groot.
Nu mogen we niet alleen vrijelijk aan
vieze woorden en dingen denken, we
mogen ze uitspreken en doen.
Bent U nog wat ongeoefend in het
bedenken van vieze dingen dan hoef
je maar even het knopje van de TV in
te drukken op een goed Nederlands
TV-spel. Of een of ander vertaald werk
van een reeds lang gedegenereerde
buitenlandse schrijver die ze speciaal
voor U uit de goot hebben gevist.
En als U het nog niet begrijpt of
waardeert dan zijn daar de urenlange
discussies (met forums) over homofile
en sexuele problemen. Eigenlijk is niets
meer een probleem, iets is alleen een
probleem als het geen geld opbrengt.
Ingetogenheid, fatsoen, bescheiden
heid, wat een krankzinnig ouderwetse
dingen, wat koop je daar nou voor?
U stopt er toch uw kinderen niet
mee vol hoop ik? Niet doen, want zo
dra ze gaan menen dat het leven zin
kan hebben, dat een mens normaal kan
denken en doen en gelukkig kan zijn
en toch netjes, dan genieten ze niet
meer van onze geliefde TV-clown. Die
50 jaar geleden debiel en immoreel
was beschouwd, maar die nu de grond
legger van onze moraal heet te zijn.
Daarna kunnen we de kindjes over
leveren aan Gouden Annie die voor
elke letter die ze op papier zet be
kroond wordt. Wat, vindt U haar boek
jes stomvervelend, haar liedjes saai
en banaal? Ik hoop dat U goed be
grijpt dat er niets anders is mevrouw.
Slik het nou maar, valt best mee.
Zo kieskeurig met uw woorden hoeft
U ook niet meer te zijn, het hoeft een
voudig niet meer. Als een burgemees
ter een woord in het openbaar mag
bezigen waar mijn broer als jongen een
fier op zijn mond voor zou hebben
gekregen, als in liedjes door de radio
en op de TV alles aan vuiligheid en
goors de lucht in mag, dan heeft uw
preutsheid geen enkele zin meer.
Mensen zijn veranderd, de beteke
nis van woorden ook. Neem zo'n voor
beeld als het woord „beeldschoon".
Dat gebruikte je vroeger voor iets
buitengewoon fraais.
Kijk nu eens naar een modern beeld,
elk modern beeld. Je zal daar toch
eens mee vergeleken worden!
Koninklijk, wat betekent dat tegen
woordig nog? In mijn tijd associeerde
ik dat woord met opgeheven kin, trotse
persoonlijkheid, gracie, fierheid. Fout,
helemaal fout, ouderwets fout. Want
kortgeleden zag ik een plaatje van een
paar „koninklijke creaties" van Max
Heymans. Daar stonden dan de konin
ginnen van de Mode met hun vorste
lijke japonnen van kant en brokaat.
Wijdbeens, de handen op heup, de
buik vooruit, met doorgeknakte knieën.
Waar lachten we vroeger in Indië
eigenlijk om als we niet eens een vies
mopje of smerig woord mochten ge
bruiken, ik snap het gewoon niet Als
mijnheer Sonneklaar de beroemde ca
baretier, 3 minuten lang geen vuil mop
je heeft uitgekraamd, begint iedereen
in de zaal en voor de tv zich ongemak
kelijk te voelen. De kinderen ook, die
zijn allang uit het keurslijf getrokken
door de moderne beschaving en hun
oortjes zijn vereeld.
Ja, ik weet ineens dat ik oud ben,
de Nederlandse taal van nu ligt me
niet meer. Ik hou van Carmiggelt en
Bomans die nog ouderwets praten en
voel een schrijnende pijn van herken
ning aan de taal die mijn ouders me
geleerd hebben. „Als je je inspant kun
je alles zeggen zonder lelijke woor
den". Het hoeft niet meer.
Als ik mijn oren openzet, een mo
dern boek opensla voel ik me onge
lukkig. En RAZEND! Want dat is een
woord dat mijn ouders me nooit ver
boden hebben.
Lilian.
HET I.E.V.-LIED
Naar aanleiding van „Vragen staat
vrij" in T.T. van 30 sept. j.l„ waarin
de heer Leidelmeyer vroeg naar de
tekst van het I.E.V.-lied, werden ver
schillende versies van dit lid door le
zers ingezonden. De meest voorko
mende en waarschijnlijkste luidt als
volgt:
Waar de bergen machtig tronen
Over het altijd lachend strand
Waar de velden zich vertonen
Met een eeuwig groene rand
Dat zonnig deel van Nederland
Dat is ons dierbaar vaderland
Waar wij het levenslicht aanschouwden
Daar werken wij nu voort
Aan hetgeen onz'vad'ren bouwden
Geve God ons onverstoord
Tot heil van groter Nederland
Voor ons geliefd vaderland
Wij zijn vereend nu in het I.E.V.
En strijden zij aan zij
Voor het welzijn van ons Indië
Voor het land een maatschappij
Met Nederland in hechten band
Voor ons geliefd vaderland.
Stationsweg 143
tel. 0 70-60.17.03
Stationsweg 77
tel. 0 70 - 60.15.12
DEN HAAG
UW SPECIALE AANDACHT voor de HEL
MAN brothers, nieuwe single: little bird
nieuwe L.P. geweldig I
Speciale verrassing voor St. Nicolaas:
Aristona transistor radio's met sjaal of
das cadeau f 59,50.
Gründig radio gramofoon model Mandello
van 698,voor f 598,
Model Como van f 628,voor f 528,
14