Preanger, in de aandacht van de Sul tan van Djocja. En kreeg zijn voor hem vererende functie. In de kraton voelde hij zich weldra thuis en werd er door de bewoners op handen gedragen. Ik heb Spies na die zeer interessante avond bij hem, weinig meer ontmoet. Wel is hij nog een paar maal bij mij op de fabriek geweest. Zijn moeder was toen al naar Duitsland terug. We zijn nog eens een paar malen bij avond naar Parang Tritis geweest, de bad plaats op het Zuiderstrand waar onze fabriek vlak bij lag. En heb ik hem toen nog eens verteld over het rijk naar Njai Loro Kidoel en de legende die om haar geweven werd. En dit tegen een ach tergrond van zwaarbegroeide rotsen met de tomeloze branding daarachter van de Indische Oceaan. Kort daarop is Walter naar Bali ge togen. Hij voelde zich niet helemaal „vrij" met z'n kratonbaan. In lange tijd hoorde ik niets meer van hem tot ik las van z'n leven onder de Balinezen hoe hij langzamerhand de kenner werd van het Balinese volksleven en van zijn cul tuur. Tenslotte werd hij er conservator van het door hem ingerichte Bali- museum. Vijftien jaren verbleef hij er en gaf zijn adviezen aan vele buiten landse kunstenaars, auteurs, filmers en anderen. O.a. was hij er bevriend ge raakt met het bekende echtpaar Covar- rubias de mexicaanse schilders en be schrijvers van de Balinese dans. Toen kwam de oorlog met Duitsland. Spies werd niet met rust gelaten he laas, ondanks het feit dat hij niets te maken had met politiek of het ontwa kend nationalisme. Men bracht hem naar Ngawi en vandaar naar het kamp Kota Tjané in Atjeh. Toen was de Jap op komst en men trachtte hem en zijn medegeïnterneerden naar Ceylon over te brengen. Onderweg werd het schip echter bij het eiland Nias gebombar deerd en Walter vond zijn einde in de golven. Jan van der Schalk. De TONG TONG-VERZAMELMAP Artistiek uitgevoerd, een sieraad voor Uw boekenkast f 5,95. ANECDOOTJE In het evangeliserend maandblad ,,'t Haventje" troffen we de volgende anecdote aan: Bijbelles vanwege de kerk op de la gere school. We beginnen met net zingen van een lied. Daarna de ver telling van het Bijbel-verhaal. Ten slotte - bidden. Op een schippersschool ziet men al tijd weer nieuwe qezichten èn ge zichtjes. Dit laatste was die bewuste morgen het geval. Een nieuw meis jesgezicht zat vooraan. Naast haar zat een jongen aan z'n tafeltje. We zijn aan het laatste toe - aan het bidden. Nauwelijks begonnen, roept het meisje: „meneer, hij zit te sla pen!" We veronderstellen m ons onderwijs wel eens te veel. Zo veronderstellen we ook vaak het gebed als een be kende zaak. Gesloten ogen zijn voor menig kind ogen van wie slaapt en niet meer. „Here, leer ons bidden!" In deze moderne tijd, waarin atheis- me een „normale" exponent is van het rationele denken, wekt zo'n anecdote over bidden vaak wrevel op, hebben wij gemerkt. Gelukkig zijn wij bij Tong- Tong in een Indische gemeenschap van grote tolerantie en nemen ook de athe- isten onder ons van dit berichtje zon der bezwaren kennis. Wat leren we eruit? Op de eerste plaats: een oude waar heid: zoals de ouden zongen, piepen de jongen. Onder ouderen geldt vaak als axioma dat wie bidt (gelovig is) zijn tijd maar verdoet A.h.w. slaapt. Is God niet het opium van de massa's? Wie in plaats daarvan hard werkt en goed verdient, is verstandig. (Is dan geld niet het opium van de massa's?) Het merkwaardige is dat dat school meisje „tegen het bidden, resp. slapen AANKEEK". Het niet kende. Zo ken nen massa's volwassenen het bidden alleen in zijn verschijningsvorm, name lijk als „zinloos gepreveld aanvraag formulier bij de hemel". Als massa's bidders het niet verder kunnen bren gen dan dat, dan is dat verdrietig, na tuurlijk. Want diep binnenin is het bidden het „vrijmaken van je universele geest", waarmee wij allemaal geboren zijn: een geest die zich niet alleen be zig houdt met meetbaarheden en be rekenbaarheden, maar ook met dat wat onmeetbaar is. En voor het verwijlen waarin de Javanen een curieus begrip hebben: lalidjiwo: het vergeten van de ziel. In het westen noemt men dat soms meditatie of contemplatie, maar het gaat veel dieper. Veel hoger, veel breder. Het is het zich kunnen losma ken van beperkte aardse gedachten om vrij als een vogel te zweven in hogere dimensies. Om van daar uit weer in vrede terug te kunnen keren naar de aardse problemen en onop losbaarheden. Het geeft werkelijk veel meer gemoedsrust dan regeringsga ranties T.R. STATISTISCH Elk jaar kopen maar een stuk of vijf lezers bij ons het Statistisch zakboek. Nu is weer verschenen het Statistisch Zakboek 1967. We hebben er vijf van afgenomen. Bestel maar! Ze kosten f 5,50. Statistische boekjes zijn saaie leesstof Het kost je wel enige tijd om ze dóór te krijgen. Maar ben je een maal zo ver, dan vertellen ze toch een massa van het land waarin je leeft. Ze geven je een duidelijk overzicht van de stand van de woningbouw, van de verkeersproblematiek. Ze vertellen dat het aantal miljonairs in Holland toe neemt, dat er in 1966 21.000 paarden zijn opgegeten en driekwart miljoen kalveren en dat er zonder dat je ooit een haan hoort kraaien of ergens een levende ajam ziet, toch maar eventjes 232 miljoen kilo eieren zijn geprodu ceerd. Dat de mensen in Drente gemiddeld 94 meter van elkaar af leven en in Zuid Holland maar 34. Dat hoewel Neder land één groot fabrieksland is, er toch nog voor 6V2 miljard gulden aan fabri katen werd ingevoerd. Dat er 2.196 sexuele misdrijven waren. Dat ziekten van de bloedsomlooporganen de groot ste „killer" zijn in Nederland, met z.g. nieuwvormingen (kanker, tumoren, etc.) als nummer twee. Dat de aankoop van personenauto's nog steeds in stijgen de lijn is Dat... Tot de „zure" kennisvorming van elk journalist behoort helaas ook het voortdurend opnemen van feitenmate riaal. De doorsnee burger volstaat met: „Ik geloof dat het steeds erger (meer) wordt." Of: „Ik geloof dat het minder wordt." En op dat geloof ba seert hij zijn heilige overtuiging. Maar wie leest statistieken? EEN ONOVER TROFFEN ARTIKEL VAN TONG TONG HET MEEST GEVRAAGD RANTANG f 11,f 1.50 verzendkosten Zoals U weet zijn onze rantangs afkom stig uit oorlogsproductie, dus perfect alumi- nium-alliage, solide model (je kan er in ko- kenl), keurige afwerking. Probeer zélf een vergelijking met elke andere rantangl Een nuttig ding dat tjoetjoek nog ge bruikt over een halve eeuw 17

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1967 | | pagina 17