EINDELIJK
de hoofdadministrateur, die wij uiteen
zetten, waar het om ging, vergunning,
onze ondernemingen langer dan een
dag te verlaten. Ons werd zelfs een
auto van de maatschaopij ter beschik
king gesteld om ons naar Medan te
begeven.
In het Medan-hotel, waar de verga
dering plaats had, belichtte ik de situ
atie en de consequenties van een soli-
dairverklaring van onze bond met de
D.S.M.-stakers met gevolg, dat ik grote
aanhang vond bij de medeleden en
een motie werd aangenomen, waarin
het beleid van hoofdbestuur werd ge
desavoueerd. Het hoofdbestuur trad en
bloc af, behalve de secretaris-penning-
meester, maardie had dan ook
f 800,salaris per maand.
Ik moet hier als bijzonderheid ver
melden, dat de afgetreden voorzitter
mij na afloop van de vergadering uit
nodigde, met hem en enkele andere
bestuursleden op de Witte Sociëteit
te dineren. - Een echt, karakteristiek
bewijs van goede Delische kameraad
schap.
Bij het uitbreken van de eerste we
reldoorlog (juli 19141 was men in In-
die overgegaan tot het oprichten van
regionale vrijwilligerskorpsen, waar
onder het Vrijwilligerskorps Sumatra's
Oostkust. Als leden meldden zich alle
strijdbare Europeanen: ondernemings-
personeel, employé's van handelshui
zen, van de Deli Spoorweg Maatschap
pij enz. De technische leiding had de
Plaatselijke Militaire Commandant te
Medan. Onze commandant van het ge
heel was de administrateur van de
D.S.M. met de rang van majoor. Hij
was oud-genieofficier. Het korps was
ingedeeld in brigades, waarover het
commando door kapiteins en luitenants
(al naar gelang de sterkte of naar een
evt. door hen beklede rang als reser
ve-officier). De brigades lagen dus
over het hele cultuurgebied verspreid.
Zo was ik (van 1914-'18) lid van de
z.g. Boven-Serdangbrigade, waarvan
leden waren de planters van een acht
tal ondernemingen. De totale sterkte
van onze brigade was 25 a 30 man.
We hielden, gekleed en bewapend
met leger-uitrusting, exercitie op het
voetbalveld bij de sociëteit en schiet
oefeningen op een der naburige on
dernemingen, waar een schietbaan
was. Na afloop waren er steeds bijeen
komsten op de soos.
Eens per jaar - omtrent Koninginne
dag (dat was toen nog 31 augustus)
- was er algemene reünie te Medan.
Het gehele vrijwilligerskorps was on
geveer 500 man sterk. Er werd dan,
tezamen met het garnizoen parade ge
houden op de Esplanade, nadat we in
alle vroegte schietwedstrijden hadden
gehad. Na afloop van het militair-
technische gedeelte begaven we ons
naar hotel De Boer, waar de z.g.
schuttersmaaltijd, het toppunt van plan-
tprsgezelligheid en kameraadschap,
plaats had.
Ook bij de ,,buiten"-brigades ging
het gezellig toe. Zo herinner ik me,
dat ik, een der eerste weken, dat ik
op Deli was, logeerde bij de admini
strateur van een kleine rubberonder
neming in het Batu Barasche (Asahan),
de toentertijd op Deli zeer populaire
Jan Ydo.
Op de ochtend van een z.g. Hari
Besar (de halfmaandelijkse vrije dag)
werd ik in alle vroegte gewekt, daar
mijn gastheer, die (als reserve eerste
luitenant) commandant van de Batu
Bara-brigade was, bezig was met de
voorbereidselen op die dag in deze
militaire kwaliteit. Ik hoorde in mijn
logeerkamer een gerinkel. Het bleek
de sabel van mijn gastheer te zijn,
waar hij bijzonder trots op was. Hij
riep me toe: „Zeg, Kortman, nou moet
je horen! - Wat 'n geluid!" - En hij
liep, met zijn sabel „lang aan de ket
ting", dus rinkelend slepend, de trap
van de voorgalerij op en af, in de gang
en langs de trap van de achtergalerij.
We zouden een exercitie vanuit de
Batu-Bara-club gaan meemaken.
's Morgens om half zes reden we
weg: hij op een Australiër en ik in een
sulky (tweewielig, licht rijtuigje) met
een Batak-pony ervoor. We reden
langs de Gouvernementsweg en door
uitgestrekte alang-alangvelden naar
het punt van samenkomst, de soos. Na
twee uur arriveerden we daar, uiter
aard met een ontzaglijke dorst en orn
die te lessen namen we het eerste
biertje van die dag. Na schietoefe
ningen en exercitie werd om 10 uur
„rust" gecommandeerd en dat bete
kende wéér een biertje, want er waren
heel wat druppeltjes zweet gevallen
en dus moest het vochtgehalte worden
aangevuld.
Om 12 uur werd er gerijsttafeld vooi
de liefhebbers, doch er waren er ook,
die Tieleman en Dros prefereerden in
de vorm van „erwtensoep met varkens-
kluif" of „hutspot met klapstuk". Ook
„boerekool met worst" was een geliefd
gerecht. Na de maaltijd ging men ten
nissen en om 3 uur werd er steevast
gevoetbald tot het donker werd (half
6 a 6 uur). Daarna hadden we natuur
lijk weer een enorme dorst. Dat be
tekende het zoveelste biertje. De
avond werd verder in gepaste vrolijk
heid doorgebracht met biljart, kaartje
leggen of Jan, mijn gastheer, speelde
piano of er was er een, die een voor
dracht ten beste gaf. Dat ging alle
maal niet op een droogje.
Om 11 uur werd het tijd huiswaarts
te gaan, want we moesten twee uur
rijden en de volgende morgen om 5
uur was het weer opstaan en „aan het
werk'. - Ter vergemakkelijking van
Jan's vertrek (hij was niet zo vast ter
been meer na al die vochtige geneug
ten) werd de Australiër, na gezadeld
te zijn in de biljartkamer binnenge
bracht en naast het biljart geplaatst.
Jan werd erop geholpen en steeg van
daaruit „in den zadel". Daarna trok
hij martiaal zijn sabel, reed driemaal
om het biljart heen en door de por-
tières van een van de buitendeuren
aanvaardde hij de tocht huiswaarts, ge
volgd door mij in mijn sulky. Het was
heldere maan en lekker afgekoeld -
We reden en reden. - Twee uur is een
hele trek, vooral wanneer men slape
rig begint te worden na een uitbundig
genoten dag. Op zeker ogenblik viel
het me op, dat Jan alsmaar naar be
neden zat te kijken, zijn ongenoegen
door een voor mij onverstaanbaar ge
mompel uitend. - Ik riep hem aan: „Jan,
wat heb je?" Antwoord: „Er trekt tel
kens iemand aan m'n rechterpoot!"
„Hoe kan dat nou!" zei ik, „Wat een
onzin!" - Maar Jan bleef mompelend
zijn misnoegen uiten, telkens naar be
neden kijkend.
Ik haalde hem in en, wat bleek nu
het geval? - Zijn rechter puttee (been
windsel) was losgeraakt en sleepte
over de weg en als zijn paard er dan
op trapte, begreep Jan niet „wie er aan
zijn poot trok".
wordt vervolgd)
zijn ze uit, de gastdoeken! Ze kosten
f 3,per stuk. Het stel bad- gast-
doek f 8,
Wie reeds besteld en betaald heeft
krijgt zijn bestelling z.s.m. toegestuurd.
Wie doet er méér mee??
MOOI KWALITEIT ORIGINEEL
19
