toiiff toni
BIJ DE VOORPLAAT
VAN HIER EN GUNDER
DE NIEUWE TEMPO DOELOE
Bij de redactie hebben we al vaak
moeten aanhoren:
"Waarom zoveel foto's in Tong Tong
van mensengroepen van omstreeks
1900 en niet uit de 20'er en 30'er
jaren?"
Zij die dit vroegen, weten het antwoord
zelf ook wel:
"Omdat ze er praktisch niet zijn!"
Dat was wéér één van die grote ver
schillen tussen de generatie van 1900
en die van 1925 of nóg later. In Tempo
Doeloe had men er aandacht en geld
voor over om het huiselijke of gemeen
schapsleven vast te leggen op een
grote, kostbare foto, zelfs al stond men
er "maar" op in slaapbroek of sarong
en kebaja, zo maar thuis...
In de 20'er jaren deed de snapshot
met de boxcamera zijn intrede en werd
er slordiger gefotografeerd of plicht
matig. Alleen maar "egoistische" per
sonen of groepjes werden gekiekt,
zonder oog voor omgeving, milieu of
sfeer. De "toekang potrèk" met zijn
indrukwekkende kiekkast kwam niet
meer aan huis. dus verdween 't huis!
En DUS hebben we haast geen foto's
uit die tijd. Wie ze nog wél heeft, kan
ze aan ons kwijt!
Overigens ervaren we toch wel een
schok als we deze kinderfoto bekijken.
Van de eerste klas Struiswijkschool
1934. We leven nu in 1968; dus al deze
kinderen zijn nu 34 jaren ouder (en
hoeveel ervan zijn intussen ook niet
overleden?) en ook al veertigers ge
worden. Ook voor hen is "het leven
van vandaag" Tempo Doeloe gewor
den! En ook voor hen wordt "tempo
doeloe" zo zoetjes aan Tempo Koeno!
Ook voor hen komt misschien nog een
tijd dat ze eens een Tong Tong zouden
willen maken. Om vast te leggen dat
er toch ook in hün tijd mooie en leer
rijke ervaringen waren, die niet ver
geten kunnen worden.
Of is alles voor hen al voorbij en
vergeten? Wie van deze "ladies and
gentlemen" kan zich b.v. nog alle klas
genootjes herinneren?
Wij wachten op antwoord. T.R.
(De foto is van W. Allirol)
VRAAG VOOR KERSTNUMMERS
Onze "stock" van kerstnummers van
het afgelopen jaar is sneller uitgeput
geraakt dan wij dachten. Nieuwe abon
nees zouden dat nummer alsnog graag
willen hebben. Wie doet met zijn oude
kerstnummer tóch niets meer en wil
het aan ons kwijt? We kunnen er een
nieuwe adik een groot plezier mee
doen.
Hebt U niet vergeten het abon
nement voor het nieuwe jaar te
vernieuwen?
Maak gauw even het giro'tje in
orde! Adm.
BEGRIP
"...Doordat je me geregeld de Tong
Tong stuurt, blijf ik mij aldoor van
die verruiming van mijn horizon be
wust. Ik begrijp heel goed dat de
strijd die je voert, haast op je een
tje, gigantisch is, ook al lijkt het
velen dan wellicht een soort don
quichotterie... Hoe speel je het klaar
om zo'n kerstnummer nog zo'n fleu
rig en kostbaar jasje mee te geven.
De meesten nemen het wellicht zon
der meer voor lief, maar ik wéét wat
zo'n mooi gekleurd bloempje extra
kost..." Hans Warren
Hans Warren is de letterkundige die
destijds zo'n begripsvolle critiek over
"Het Meisje uit Indië" schreef. Hoewel
hij zelf nooit in Indië was, vond hij in
deze bundel enorm veel meer dan vele
echte Indischgasten begrijpen konden!
Nu weer is het Hans Warren die be
grijpt hoeveel inspanning en opoffering
zo'n kerstnummer als het onze heeft
gevergd. We weten het al lang: in ver
gelijking met de honderden prachtig
uitgevoerde tijdschriften die we regel
matig zien, maakt het kerstnummer van
Tong Tong nauwlijks enige indruk. Het
zijn ervaringen als deze die duidelijk
aantonen hoe kansloos de sederhana
Indischman en al zijn produkten in dit
in weelde badende Europa blijven...
EXTRA SIGARETTEN
"U doet zo'n beroep op ons om U
uit Uw moeilijkheden met Tong Tong
te halen dat ik me erg schuldig begin
te voelen, 't Is niet dat ik niet wil
helpen, maar ik kén 't eenvoudig
niet. In deze welvaartsstaat Neder
land zijn veel Indische mensen, die
geen deel hebben hieraan...
...De kankeraars klimmen nu een
maal sneller in de pen dan de te
vreden mensen, óf ze moeten de
schuld voor hun gedrag op Tong
Tong schuiven, zichzelf vrijpleiten;
qui s'excuse, s'accuse. Gooi alle
kankerbrieven in de prullemand.
A. Bruyn-Heyl
Wij allemaal herinneren ons van on
ze treinreizen in Indië dat de trein af
en toe langzaam reed langs plaatsen
waar de baan hersteld werd of een
zware helling in een bocht besteeg.
En dat daar dan altijd baanpersoneel
of botja-angons langs de baan stonden
met hun hoed opgeheven. En botja an-
gons konden uitgelaten mee draven,
roepend: "Rokóóók!" Wat fijn als je
dan een pakje met krètèks in je zak
had om te kunnen tracteren! Als ik op
reis ging had ik altijd extra sigaretten
bij me. En als ik met vrienden op reis
ging, herinnerde ik ze eraan dat ze het
ook zouden kunnen doen. Ze hebben
er nooit spijt van gehad!
Een deftige, weldenkende vriend ver
oordeelde dat: "Je werkt bedelen in de
hand!" Hij gaf al een jaarlijkse vaste
bijdrage aan het Leger des Heils.
Bij Tong Tong zeggen ook sommige
toeschouwers: "Niet bedelen of bede
len in de hand werken!" Ze begrijpen
't niet. De rijken hebben vaak geen tijd
om aan arme adiks te denken. Ik help
ze daarbij. En ze zijn me er dankbaar
voor. Bij Tong Tong zijn veel "arme
adiks". Zij kunnen vaak niet buiten
Tong Tong. Maar ons blad heeft dus
hulp nodig van de welvarender lezers
om de uitgave van dit blad nog lang
mogelijk te maken. Ik vraag de "arme
adiks" NIETS. Want ze GEVEN vaak al
zoveel, b.v. leuke of leerzame stukjes,
waar de rijken mee van genieten. Deze
"rijken" beseffen dat en zijn er dank
baar voor. Dus geven ze graag. En
zijn me dankbaar dat ik hun herinner
aan wat ze haast vergeten waren! En
zó leeft Tong Tong.
Op broederschap.
Verder: onder broeders wordt nooit
gebedeld of pressie uitgeoefend. Daar
is alleen af en toe een vrijmoedige her
innering. Net zoals in de Bijbel ook de
boeken zijn van Zacharia, Habakuk en
Zefanja. Om ons WAAKZAAM te ma
ken.
Het strooien van sigaretten (of soms
klein geld) uit de trein behoort tot mijn
gelukkigste herinneringen aan Indië. Zó
maar valt "uit de hemel" een kans om
voor medemensen wat uit de hemel te
laten vallen, om "Godje te spelen".
Als je dan soms terugkeek uit de trein
en je zag zo'n baanwerker zijn krètèk
opsteken om een diepe sedot te ne
men, dan straalde hij gewoon geluk
uit. En diep binnenin dacht je dan: God
zorgt voor ze in hun Tekort. Hij stuurt
een idiote HBS-er in de trein lanps
met een pakje krètèks! Ik hoop dat ik
nog veel krètèks verdienen maq in
MIJN ZELF ALS GESCHENK VAN BO
VEN GEKREGEN WELVAART.
Want een welvaartsstaat bestaat
NIET.
En kankeraars? Geef ze af en toe
een kolom waar ze hun ergernis kwijt
kunnen.
ONAFH. IND. TIJDSCHR. 12e JAARG. No. 15
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 15de en 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer 0,90. Abt. Nederl.: kwart, 4,50,
halfj. f 9,jaar f 18,Abt. Europa: jaar 23,
Abt. buitenl. (p. jaar en p. luchtp.): Australië en
Nw. Zeeland f 63,Indonesië f 58,Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 48,Canada en V.S. f 39,
Suriname en Antillen f 33,Abt. buitenl. (p. jaar
en p. zeepost): voor alle landen f 28,
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
2
