OLEH-OLEH VAN OVERAL
al wordt je in Nederland elke discussie
de mond gesnoerd met "Als Amerika
ons niet geholpen had..." Terwijl men
toch moeten weten dat elke Ameri
kaanse hulp alleen een politiek-econo-
mische transactie is waarin geld en
goed in ruil komen voor een anti-com
munistische en pro-westerse houding.
For now and for ever.
Ach, laat me dit afscheid aan de
Olifant niet eindigen met een politiek
rekensommetje. Er is zoveel menselijks
en overgetelijks aan deze Olifant, die
misschien de laatste decennia teveel
kunstjes heeft geleerd.
Laat me voor altijd herinneren het bij
Europa vergeleken verrukkelijke kli
maat van California. De gastvrijheid, de
ruimte, het licht van winkels, gebou
wen, straten en het land daarbuiten. De
bloemen, de tuinen, de schitterende
wegen en de grandioze lichtfestijnen
van stadjes en steden in de avond.
Laat me ook niet vergeten de manier
van leven die me ontzettend meer ligt
dan deze Hollandse bedoening. Hoewel
ik wel meteen voor stapelgek verklaard
zal worden: ik miste de Hollandse ge
zelligheid niet, omdat ik die hier niet
heb kunnen vinden. Amerika vond ik
gezellig omdat ruim bewegen voor mij
gezellig is.
Als Tong Tong niet belangrijker was
geweest, zat ik misschien nóg in mijn
gerieflijke en dierbare huisje in Whit-
tier. Met de geraniums en de bougain
ville, de zelfgebouwde visvijver en
pergola. Met de onvergetelijke uren
van slenteren door de kostelijke shop
ping-centers, het urenlange autorijden
naar nieuwere, mooiere streken.
Op een dag zal ik ze weer ontmoe
ten: de Steevensz's, de Klinkerts, de
Creutzburgs, de Monods, de Dopperts,
de van Lommels, de Oens, de Schenk-
huizens, de van Ligtens, de Hartevelts
en die honderden andere vrienden en
families die gebleven zijn om stug door
te blijven zoeken naar een goede toe
komst. Zij hebben hun huis en hun ver
trouwen in de toekomst gebouwd aan
de overkant en zij maken 't een Home
voor de kinderen. Naar eer en gewe
ten. LILIAN DUCELLE
Laten ouders hun kinderen geen rijk
dom nalaten, maar het besef van eerbied
Plato
fS
16
Wat hebben we gesmuld van de
oleh-oleh van de Heer Maas. En natuur
lijk, 't kón niet uitblijven, we sloegen
gewoon aan 't mijmeren over die goe
de oude tijd, toen er zo maar opeens
een oom of tante, een oma of goede
kennissen kwamen logeren en de tra
ditionele oleh-oleh bij zich hadden.
Wat een sympathieke goede Indi
sche gewoonte was dat toch!
En wat 'n oleh-oleh
Zo is de herinnering aan tante Titi
uit Djokja voor ons onafscheidelijk ver
bonden aan „koewéh kokis" en „kra-
sih-an".
En als oom Jo uit Madioen kwam
mampirren had hij steevast de op-de-
tong-smeltende ,,saté boentel" uit Po-
norogo bij zich, of zalige zuurzoete
„santok Magetan" of „djeroek Nam-
bangan".
Kennissen uit datzelfde onvolprezen
Madioen hadden de enige gewoonte
om een grote tennong mee te torsen
als ze kwamen en wat daar al niet uit
te voorschijn kwam! Ik herinner me als
de dag van gisteren de smaak van de
„nasi petjel Madioen", de „poetoe
boemboeng" en de „roti ketjik". Daar
ruil ik met genoegen „Haagse hopjes"
of „Zeeuwse babbelaartjes" voor.
„Zeg weet je nog, als Pap van toer-
née thuiskwam met „gempol plèrèt" of
„rondo royal" of „madoe mongso"? zei
m'n zus. „Nergens zo lekker als in de
Vorstenlanden!" dongèngde mijn moe
der verder, „vergeet de „siwalan" uit
Madoera en de „semar mendem" uit
Magelang niet!"
En toen kwam die goede oude babah
Setoe uit Solo op de proppen met z'n
beroemde „roti ponggéh". En dan die
schat van een baboe Troeno, die ons
verblijf in 't extremistenkamp heel wat
lichter maakte door zeker eens in de
maand met allerlei heerlijkheden langs
te komen als „semanggi met sambal
widjèn Salatiga", „limpang limpoeng"
of „kwee loempoer", waar vandaan
weet ik niet meer.
Zo kwamen onze mijmeringen van
zelf op Makassar, waar we na de eva
cuatie uit het kamp terecht waren ge
komen en kennis maakten met nieuwe
culinaire oleh-oleh als „kepala boetoe
een zaligheid bestaande uit stukjes
agar-agarpudding met vruchtencompo
te en dikke zoete melk en ijs-pasrah;
met de frisse limoen tjina (een djeroek
soort) en de overheerlijke markiessa
uit Malino, boven Makassar.
Om de hartige „bakéah" uit Tondano
niet te vergeten.
Tot opeens de bel overgingolie
man!!"... en wij weer midden in de
Haaqse werkelijkheid zaten.
F. A. REMY
Net of het zo moest kreeg ik dezer
dagen een Indische atlas- atlas In
donesia moet ik zeggen in handen.
Het is dezelfde atlas die ik gedurende
vele jaren op de lagere school in mijn
canvas-tas propte. Elke kaart nog pre
cies zo, het groen van de laagvlakte,
het geel-bruin van de vulkanen, het
blauw van de Java zee en de Indische
oceaan. Weet u nog waar Martapoera
ligt en Ende en Bukitasem en waar de
goenoeg Kerintji? Neen, niet raden me
vrouw, precies aanwijzen.
Ja, alles ligt er nog precies op de
zelfde plaats volgens deze nieuwe at
las. De wereld kan dan wel op zijn
kop staan, de mensen half gek en he
lemaal gek van de nieuwe cultuur, on
ze kalies en goenoengs en plaatsjes
trekken zich daar niets van aan. Alleen
zijn alle oe's in u's veranderd want
deze atlas is herdrukt door de Indone
sische regering: oleh Soekarno c.s.
Mocht u om die naam al meteen heftig
protesteren, het is niet president Soe
karno maar een Soekarno want die
naam is in Indonesië evenveel voorko
mend als hier de naam Hendriks.
Toen ik dat „oleh" zag, wat alleen
„door" betekent natuurlijk, moest ik
toch denken aan onze oleh-oleh ru
briek. Bij elke oleh-oleh inzending kan
ik nu de plaatsen opzoeken en voor
zover ze er niet allemaal op staan bij
tekenen.
Wegduiken in Fort de Koek, Pasoe-
roean, Tebingtinggi en Madioen en al
snoepend van de verrukkelijke oleh-
oleh die u mij toegezonden heeft. Dank
u schrijvers en schrijfsters, dank u uit
gever van deze mooie atlas, dank u
zeer
LILIAN
OOK NODIG
De mijne heb ik nu al 33 jaar. Van
mijn moeder gekregen, echt zilver, dat
glanzend wit blijft door geregeld ge
bruik. Voor geen goud zou ik dit zil
veren staafje willen missen. Niet omdat
het een tanda mata is alleen, maar om
dat het een van de onmisbare attribu
ten is in een Indisch gezin: de sendok
koeping. Ook de kinderen zijn er zo
aan gewend dat ze niets anders wil
len gebruiken.
Via een kennis kon ik een klein aan
tal uit Indonesië krijgen. Heb er direct
meer besteld, hoop dat ze er tegen de
Pasar Malam zullen zijn. Voor wie er
nu al eentje wil, ze kosten 4,per
stuk. Niet van massief zilver, maar
verzilverd. Klein, handig vertrouwd.
L. D.
