SUKABUMI
Jeugdherinneringen kunnen iets teers
en ontroerends hebben. Iets wat je
altijd weer blij maakt, waar je steeds
de warmte van het licht in voelt stra
len.
Zo zijn mijn herinneringen aan Su-
kabumi. En wel aan ons huis en erf
met de mooie mindie bomen, Bunut 20,
en het daarnaast gelegen Prana. Voor
ons gezin was dit één groot geheel.
Prana. Betekent dit woord niet "le
venskracht"? En hoevelen, ouderen en
jongeren hebben daar geen energie
opgedaan?
Prana was een bungalow complex
annex zwembad. De eigenaresse was
Tante Pien Wiebenga-Zeydel. Mijn her
inneringen beginnen ongeveer 1930.
De zoon was toen voor studie in Hol
land en Tante Pien bewoonde met Oom
Kees en twee dochters het hoofdge
bouw van 't bungalow complex. Rechts
van dit gebouw had je een paviljoen
waar nogal gewisseld werd van be
woners. In het paviljoen hierachter
woonde zo lang als ik me herinner
Zuster Meyerink. Voor ons was dit
Tante Dien. Kreeg zij niet regelmatig
Nora en Silvie Bernhard te logeren en
Rama Polderman?
Aan de linkerkant van het hoofge-
bouw had je een lange oprit, de toe
gangsweg naar het zwembad. Hieraan
lagen nog twee bungalows, "Huize
May" en "Het Kampeerhuis". Aan dit
kampeerhuis heb ik ook nog de ge
zelligste herinneringen.
Aan het einde van deze oprit kreeg
je de kaartjeskiosk voor het zwembad,
's Zondags zat hier vaak, met toestem
ming van Tante Pien, een oude blinde
man die op een citer speelde.
Bij de kiosk kon je de zwembaden
zien liggen in de diepte. Het was altijd
een run naar beneden, wie er het eer
ste was. Er waren n.l. twee eindeloze
trappen omlaag. Bij het naar huis gaan
waren deze trappen moordend.
De grote bak leek me als kind
enorm groot. Deze bleek later maar
25 m lang te zijn. Lag heerlijk in de
zon en er om heen lag een vrij brede
gecementeerde vloer, waar je lekker
lui kon liggen zonnebaden. Het was
wel verrassend onplezierig als een leu
kerd met de z.g. Buddha-sprong een
plens water op deze niets vermoeden
de zonnebaders deed neerkomen.
De ondiepe bak lag minder zonnig;
het water was ook altijd kouder. Mis
schien ook door de donkere vloer van
kalistenen en cement? Toch kon het
hier wel wild toegaan, vooral als de
grotere jongens een paar goedvisjes,
uit het vijvertje ernaast, in de bak
gegooid hadden, ledereen ging dan
zwemmend op vissen jacht.
Dan had je nog het ronde pierebakje
met een fontein in het midden. Dit
water was altijd vrij warm.
Hoe je zwemmen leerde? Wel, mijn
6 jaar oudere zusje gooide me.gewoon
in het water en met "hondjes slag"
zwom je naar de kant. Moeder kreeg
een lichte shoe (bijwijze1 van spreken)
toen ze me voor het eerst van de hoge
plank zag springen. Ik zal toen vier
jaar geweest zijn. Mijn zusje stond
achter me en zei: "Springen! Anders
moet ik je duwen!" Maar je was over
de angst heen. Uiteindelijk konden we
op jonge leeftijd zwemmen als de
beste. Prettige herinneringen heb ik
nog aan de weldoener die dubbeltjes
in het water gooide, die we dan op
doken a la Port Said.
De speeltuin met wip, draaimolen,
schommels, rekstok en ringen was zo
oersolide, dat het me niet zou ver
bazen als alles er nu nog staat.
Het water voor de zwembaden was
bronwater en werd meen ik elke week
of elke 2 weken helemaal ververst. Ja,
een hele week heb ik toen niet in de
grote bak durven zwemmen, want ik
had een man horen zeggen dat hij z'n
gebit in het water had verloren.
Achter de kleedhokjes klommen we
over de erfafscheiding in de tuin van
"het huis van de Chinees". Hier ston
den vrij lage palmen en aan de voet
hiervan groeven we ronde plakken
paarlemoer op, zo 4 tot 8 cm groot.
We voelden ons schatgravers!
De Salabintana waterval bij Sttkabiimi
De erven van ons huis en Prana
waren verbonden door een paadje.
Voor ons was alles echter één geheel.
Ook aan de achterkant van onze tuin
kon je over een smalle kali op het
Prana terrein komen. Dit was echter
een privé gedeelte.
We waren allemaal vreselijke tjo-
dots. Hoe kon het ook anders met zo
veel en zoveel soorten vruchtbomen
op het erf. In de oogsttijd werden bij
ons zoveel djeroek malang en djeroek
nipis geplukt, dat er manden vol naar
het ziekenhuis aan de Kliniekweg gin
gen.
De moerbeien kregen niet eens tijd
om te rijpen. Het was veel lekkerder
ze halfrijp op te peuzelen, uit een pa
pieren peperhuisje en de vruchten be
strooid met zout.
Tjilaka als Moeder je vroeg moerbei
en te plukken voor een puddingsausje.
Je wist immers dat ze er niet waren
en wilde je haar toch niet teleurstel
len. Soedah, dan maar op Prana pluk
ken. Je was dan zo ingespannen bezig,
dat je Oom Kees met z'n zilverwitte
kuif niet hoorde of zag aankomen. Zijn
"wat doe je daar" deed je eerst ver
stijven en daarna wegrennen, hoewel
hij het best goedgevonden zou hebben
als je alles verteld had. Het pannetje
was echter nog zo leeg, je kon een
voudig nog niet naar huis. Dus de
volgende boom moest je heen, dicht
bij de kali. Prana had voor ons geen
geheimen in de tuin.
We hadden veel soorten vruchten in
de tuin, maar palla's ontbraken. En dat
terwijl zoet-zuur van palla zo heel erg
lekker was. Dus wij op palla jacht,
zonder dat Moeder het wist. Over gal-
langans kwam je dan in een tuin waar
wel palla bomen stonden. Dit was een
spannend iets, want de eigenaar had
een windbuks klaar staan, geladen met
zoutkorrels van briketten zout. Sakkit-
loh!
Tante Pien was een wat kleine ge
zette vrouw met heldere blauwe ogen.
Ze was theosofe. Had eerbied voor
alles wat leefde, had een diep inzicht
en ware levenswijsheid. Ze was dol op
tuinieren en iedere dag zag je haar
bezig in de beeldige tuin, de kebons
orders gevend.
De oude Marzuki had zo'n beetje
de leiding, ledereen kon steeds bij
haar aankloppen voor hulp. Ze straal
de beslist iets uit en was het prettigst
bij haar te zijn. Daarbij kon ze nog
ngeplèk. Een tijdje heeft ze er nog
een bloemisterij bij gehad. Het was
heerlijk, als ze bezig was, bij haar op
de achtergalerij rond te hangen. De
kebons plukten hele manden vol met
het wollige blad van de "Mary Gold"
de paggerplant met de goudgele bloe
men. Deze bladeren gingen verticaal
als basis voor het bloemwerk in zin
ken bakken, die weer in manden kwa
men. Met zoveel liefde kon ze dit werk
doen!
Later werden er tussen het hoofd
gebouw en het zwembad nog enkele
12
