IN DE
INDISCHE TUIN
Radio
BOLLAND
bungalows bijgebouwd. Tante Pien en
Oom Kees verhuisden toen naar één
van deze huisjes en kregen Fee en
Thea de beschikking over het hoofd
gebouw. Hier begon Fee toen 'n dans
school voor balletlessen. Wie herinnert
zich nog de door haar groep opge-
gevoerde operettes "Dodeintje" en
"Hansje in speelgoedstad"?
Helaas waren we 1933 naar Ban
dung verhuisd en heb ik nooit mee
kunnen doen met deze opvoeringen.
Wat leefde iedereen mee toen Fee
een studiebeurs kreeg voor een jaar
om naar Curt Jooss in Engeland te
gaan. Dit gebeurde kort voor de oorlog
in Europa.
Ettelijke keren heb ik nog bij Tante
Pien gelogeerd. De horde katten, de
troetels van Fee en Thea zal ik ook
nooit vergeten. Sommige totaal gede
genereerd met knobbel- of gespleten
staarten. Dood-eng! Ze hadden er wel
bij de dertig als ik me goed herinner.
Daarbij had zich een kampong kater
gevoegd. Deze was één oog kwijt en
liep daardoor steeds met scheve kop.
Toen wij er nog woonden was er
aan de wegkant een onbebouwd stuk
je terrein tussen de twee erven. Hier
had een Chinees een warong geopend
en kochten we er wel suikerballen of
kwatjie. Toen hier gebouwd zou wor
den moest deze warong weg. Bij de
afbraak van de warong was de Chi
nees er ook bij en werd er toen een
nest muizen gevonden. Waarschijnlijk
een of twee dagen oud. Deze werden
door de Chinees in kokend water ge
doopt, daarna in ketjap en zo opge
geten. Ik herinner het me vol afschuw.
Maar als je 4 - 5 jaar oud bent maakt
zoiets natuurlijk enorme indruk.
Wie weet er meer over Sukabumi te
vertellen? Of Salabintana? Of het
spookhuis op Boemi Ajoe? En over de
dorpstypen Si Bandung, Pihak en Nji
Kir (deze vrouw moest getrouwd ge
weest zijn met mijnheer Kühr). Of de
tyvee opvoeringen van Fee Wiebenga?
Óf de Sinterklaas "Braukman"? Deze
laatste exposeert nu wel eens schilde
rijen in Duitsland.
Ajo oud-Sukabumelaren! Er heeft
over deze plaats zo weinig in Tong
Tong gestaan en ongetwijfeld is er
veel over te vertellen. J.I.J.-N.
Stationsweg 143
tel. 0 70-60.17.03
Stationsweg 77
tel. 0 70-60.15.12
DEN HAAG
Laatste aanbieding:
GRONDIG RADIO-GRAMMOFOON
Model "Bergano" f 1048,voor f 825,
Model "Mandello" f 698,voor f 598,
Model "Como" f 638,voor f 538,
Stereo Meisters: diverse typen, kortingen
van f 100,tot f 150,gulden. Hierbij
speciale stereo grammofoonpl. aanbiedingll
o.a.: goedkope Westerns, Krontjong, James
Last, L.P.'s, etc., etc.
Van klein kind af heb ik al een grote
liefde gehad voor alles wat groeide en
bloeide. Ik voel me dan ook bevoor
recht in mijn jeugd in de tropen te
zijn geweest en dat ik de flora daar,
al was het gezien door kinderogen,
heb leren kennen.
Wat zou ik graag nog eens terug
gaan om deze flora beter te bestu
deren.
Onze tuin was voor mij een eldo
rado. De grote ronde vijver in de sier-
tuin, met er om heen een brede rand
van Vergeetmenietjes. In de vijver wa
terlelies en traté's (lotussen). Deze
laatste vond ik heel bijzonder. Het
grote blad, waar de waterdruppels als
zilver-kleurig paarlemoer op lagen. De
mooie bloemen met grote rose bloem
bladen, die je aan Andersen's "Duime-
lijntje" deden denken. En dan de vruch
ten! De zaaddragers hadden enigszins
een trechtervorm, waren sponsachtig.
Hierin vond je de zaden, eivormig en
wit-crème gekleurd en...heerlijk om te
eten.
In één hoek van de vijver stonden
hoog opgeschoten papyrusplanten met
groene pruikebossen. Voor ons waren
het pruiken! Hoeveel uurtjes hebben
we er niet kappertje mee gespeeld?
Dikwijls totdat alle pruiken in de vijver
op waren. Achter je oorlelletjes plakte
je als oorbellen de bloempjes van de
Plumbago, ook wel mannentrouw of
klevende liefde geheten.
In een andere hoek van de tuin ston
den de cactussen en vetplanten. De
schijf- en bladcactussen waren meer
dan mans hoog. Vol bewondering kon
je de grote bloemen bekijken en was
wat verdrietig dat deze bloei maar zo
kort duurde. Eén dag!
Ook de potlood vetplant was een
favorite van me. Deze had erg veel
getah en was daardoor prima te ge
bruiken om mee te schrijven. Waarop
je schreef? Gewoon, een gaaf blad
van de nangkaboom.
Ook was er een Convillea. Deze
houtige klimplant was zo uitgegroeid,
dat er een grote overdekte pergola
was gevormd. Eén van de houten liaan
takken hing in een boog omlaag en
was een heerlijke schommel. De oud-
rose bloempjes kon je als molentjes
in de wind laten zweven. Eerst draaien
en dan zo hoog mogelijk naar boven
gooien. In deze Convillea was het ook,
dat Moeder, bij het snoeien bijna een
boomslang doorknipte, zo leek deze
op een tak.
Over het slootje, waardoor het water
naar de vijver stroomde, was ook een
soort pergola om de markiza, die daar
groeide, te steunen. Iedere dag werd
hierheen de ronde gemaakt om de
bloemen te bevruchten. De natuurlijke
insecten om dit te doen waren er ken
nelijk niet. Hoe wonder mooi van kleur
en opbouw waren deze bloemen niet?
Ja, onze tuin had een enorme ver
scheidenheid aan bomen, struiken,
planten en kruiden. Als Moeder^ voor
een nierpatient kruiden nodig had,
zochten we wat meniran. De ketjibeling
en koemis koetjing werden gekweekt.
Bij ons groeiden vele kruiden om hun
habitus gewoon in de siertuin, hoewel
er ook nog een apart kruidentuintje
was. Nooit zal ik de ketepèng tjina
vergeten door z'n sierlijke groeiwijze,
de forse samengestelde bladeren en
de goudgele bloemen in de vorm van
een toorts. Het bladvocht was fantas
tisch tegen exceem.
Rechts van de oprit hadden wij een
groot grasveld, waarop prachtige min-
dibomen stonden. Zo sierlijk! Je kan
ze niet vergelijken met enige boom
hier in Holland. Misschien dat het ele
gante, wat een berk heeft, het iets kan
benaderen? Je rook de bloei altijd.
Maar het fijnste hier was, om te luis
teren, als de wind door het fijne blad
speelde.
ffir/ffötfftiv'Unifvlihfiin/iulmii
Natuurlijk hadden we orchideeën en
Bougainville op het erf. Van deze laat
ste zelfs de witte en oranje. Wel zes
of zeven verschillende kleuren hadden
we. En de boengoer. Weet U nog hoe
mooi die in bloei kon staan langs de
weg Sukabumi - Batavia, rose en lila-
kleurig? En de Flamboyant, die de
Priok-weg als het ware in brand deed
staan. Het verbaast me nu eigenlijk,
dat deze bomen dan geen blad had
den. Of viel dit in het niet bij de uit
bundige bloei?
Merkwaardig was het ook dat alle
duifjes orchideetjes tegelijk bloeiden,
ook maar één dag. De weg naar school
in Sukabumi leek dan versierd als voor
een bruiloft.
We hadden ook heel veel vrucht
bomen. Onze tuin was ook zo groot!
We hadden zelfs een doerian op het
erf, maar die kregen we nooit te eten
vanwege de lucht. Toch, toen Mr. Rid-
ler van Marshall's Tea Machinery Fac
tory uit England bij ons op bezoek
kwam, wilde hij van alles zien en proe
ven. Zo ook doerian. Zijn commentaar:
"delicious! It tast like onion and
cream."
Nangka aten we wel regelmatig uit
de tuin, evenals djeroek malang, djam-
boe bol,, djamboe ajer, ach laat me
hier niet te veel over uitweiden.
Toch rijzen er nu enkele vragen bij me
op en wie weet het antwoord? Waarom
groeiden bij de nam-nam, blimbing
woeloe en ik meen ook bij de tjermé
13
