^MSTE^
PRACHTPILS
Sic TransitLinggadjati!
Exotische struikgewassen die door Nederlandse huisvrouwen geplant werden,
bloeien boven de ruines van bungalows in het bergplaatsje Langgadjati, waar
21 jaar geleden Nederland de eerste overeenkomst sloot met een onafhankelijke
Indonesische regering.
In de schaduw van een majestueuze vulkaan staat nog steeds het hotel waar
deze historische overeenkomst werd opgesteld.
De bijgebouwen zijn ingestort, het hoofdgebouw wordt gebruikt als godsdienst
school en iemand houdt konijnen in wat eens een luxueuze badkamer was,
aldus schrijft Peter Job in de "Straits Times".
Straks weer in Houtrust
EEN TROPISCHE TUIN
Weer net als toen vroeger "oog
en neus" strelend!
Het oog: door de vele prachtige
grote en kleine planten en o.a.
een echte pantjoran!
De neus: door de vele bekende
geuren van de vertrouwde bloe
men!
Oog en neus: door, nèt als vorig
jaar, een grote orchideëen expo
sitie van de Afdeling Groot Den
Haag van de Ned. Orchideëen
Vereniging!
Werkelijk DE lusthof van deze
TIENDE PASAR MALAM
26 t/m 29 juni 1968
Houtrust Den Haag
De ongeveer 80 Nederlandse villa's,
die hier stonden, zijn ontdaan van hun
dakpannen, hout en glas, en een kleine
welvarend Soendanees dorp omzoomd
door groentetuinen is alles wat rest
van het eenmaal zo rijke vacantieoord.
De nabijgelegen badplaatsen met war
me bronnen waar de Nederlanders
eenmaal baadden, zijn vervallen als de
ruines van een antieke cultuur.
Op 25 maart 1947 erkenden de Neder
landers het de facto gezag van een
onafhankelijke regering over een deel
van de Archipel, die nu Indonesia heet.
Krachtens het compromis, dat toen
werd gesloten, was het de bedoeling
om te komen tot een Verenigde Staten
van Indonesië met de Nederlandse
Koningin aan het hoofd.
Maar beide partijen werden het spoe
dig oneens over de uitleg van de over
eenkomst en nogmaals brak een ge
wapend conflict uit.
Sedert die tijd heeft de geschiedenis
de wegen van vele vooraanstaande
Indonesiërs die toen samenwerkten ter
verkrijging van de onafhankelijkheid,
uiteen doen gaan.
Sukarno, de President van de nieuwe
republiek, werd langzamerhand een
dictator en leeft nu vrijwel vergeten in
ballingschap in zijn zomerpaleis bij
Djakarta.
De socialistische partijleider Sutan
Sjahrir, toen premier, werd spoedig
nadat de Linggadjati overeenkomst
mislukte en hij beschuldigd werd van
compromitteren met de Nederlanders,
ten val gebracht.
Amir Sjarifuddin, de latere eerste mi
nister, stierf op geweldadige wijze na
de communistische opstand in Madiun
in 1948.
Anderen traden af na meningsverschil
len met Sukarno, zoals de voormalige
Vice-President Mohammed Hatta, die
nu een teruggetrokken leven leidt in
zijn woning te Djakarta.
Weer anderen kwamen in opstand, zo
als de vroegere premier Mohammed
Natsir en Sjafruddin Prawinagara die
aan het hoofd stonden van de Suma-
traanse opstand in 1957 en die uit de
gevangenis werden bevrijd door waar
nemend President Suharto.
Alleen één figuur heeft, gesteund door
zijn vorstelijk aureool, alle stormen
overleefd en kwam weer als minister
tevoorschijn, zoals hij reeds in 1947
was.
Dit is Sultan Hamengku Buwono van
Jogjakarta, de man die aan generaal
Suharto's regering zijn prestige ver
leende en die thans minister van Eco
nomische Zaken en Industrie is.
Intussen symboliseert een lege ten
toonstellingshal in Djakarta de uit
komst van Sukarno's strijd met som
mige van zijn medestanders uit de pe
riode van Langgadjati, met name Sutan
Sjahrir.
Dit gebouw staat op de plek waar de
Indonesische onafhankelijkheid in 1945
werd geproclameerd, een gebeurtenis
die later in herinnering werd gebracht
door 'n kleine zuil die bekend werd als
"Het Linggadjati Monument".
Gedurende zijn campagne in de late
vijftiger jaren om de Indonesische re
volutie nieuw leven in te blazen en
zijn eigen rol daarin als vrijheidsstrij
der die van geen compromis wilde
weten te vergroten, liet Sukarno het
Linggadjati Monument neerhalen.
Hij liet een "Nationale Plannen Hal"
bouwen op dit terrein waar hij maquet
tes van buitenissige projecten tentoon
stelde, die merendeels door het nieu
we Indonesische regime zijn vergeten.
Sutan Sjahrir, de architect van het
Linggadjati pact, werd op last van Su
karno gearresteerd en strief in april
1966 in Zwitserland na vier jaar ge
vangenis. Door een ironische speling
van de historie werd zijn begrafenis,
die door duizenden werd bijgewoond,
door het leger benut als propaganda-
wapen om Sukarno's val, een jaar la
ter te verhaasten.
Intussen is, door een andere wending
van de geschiedenis, Sjahrir's Socialis
tische partij die door Sukarno was ver
boden nadat zij de Sumatraanse re
bellie steun verleend had, weer res
pectabel geworden en vele van de
leidende figuren ervan adviseren nu
het huidige bewind.
Voor de Lurah van Linggadjati, de 29-
jarige Eno Usnadi, die vrijwilliger van
de burgerlijke verdediging is geweest,
betekenen de eindeloze politieke twis
ten van de jaren na het verkrijgen van
de onafhankelijkheid weinig.
Hij herinnert zich nauwlijks de aan
wezigheid van de Nederlanders in de
plaats en, met uitzondering van Su
karno heeft het lot van de leiders die
een rol speelden in het drama van de
onafhankelijkheidsstrijd, weinig bete
kenis voor hem.
De directe macht berust voor hem bij
de elite Siliwangi Divisie van West
Java, waarvan de troepen hun verlof
I
I
doorbrengen in de oude Nederlandse
bungalows.
Hij weet dat het leger naar de voor
grond is getreden, een leger dat ge
hard is door de revolutie en dat door
het mislukken van de Linggadjati-over-
eenkomst met de Nederlanders in een
vooraanstaande plaats in de politiek
terecht gekomen is.
8
