"SpfS"
PASAR MALAM PIEKERANS
ojofo
Bij het Tweede Lustrum van de Pasar Malam waren twee hallen van de Hout-
rust afgehuurd. Er waren tweemaal zoveel bezoekers als gewoonlijk (totaal
45.000) en wat dit jaar voor het eerst na tien jaren Pasar Malam-historie op
vallend was: er waren duizenden en nog eens duizenden Hollanders op bezoek,
die Indonesië nooit zagen en dól waren op deze leuke jaarbeurs.
Dat betekent dat er volgend jaar chitect. Kan dat niet, dan zal elke Pa-
nóg meer bezoekers verwacht kunnen
worden. DUS vlaggen uit en miljoenair
worden? Gek dat vele Indischgasten
alleen maar dat in hun hoofd hebben,
en er maar heel weinigen in staat zijn
om aandachtig toeschouwend ook de
toenemende gevaren en risico's goed
te beoordelen.
Vooral op zaterdag, toen er op een
warme dag (de drie eerste dagen wa
ren koel) niet minder dan 20.000 be
zoekers waren, vielen ettelijke moei
lijkheden op, die te denken geven voor
de toekomst.
1. De ventilatie was (mede door de
vele keukentjes van de restaurants) on
voldoende. Hier MOET door de Hout-
rusthallen grondig verbeterd worden,
wil men geen goede klant aan onze
Pasar Malam verliezen.
2. De parkeergelegenheid was
schromelijk onvoldoende en móet het
volgend jaar worden uitgebreid. Men
zal overigens toch wel (evenals bij
andere jaarbeurzen en bezoekrijke
evenementen) verderaf van de Hout-
rusthallen moeten parkeren en er een
wandelingetje voor over hebben.
3. Het aantal toiletten moet voor
zulk een enorme massa bezoekers per
sé uitgebreid worden.
4. De afvoer van afvaj was onvol-
dende. Als de lezer nagaat dat niet
minder dan 23 vuilniswagens nodig
waren om alle "papieren pintjoeks" en
plastic bekertjes af te voeren, begrijpt
men wat zo'n aan "de open lucht ge
wende" Pasar Malam in de Hollandse
beslotenheden verwerken moet- Daar
wordt het volgend jaar hard aan ge
werkt.
5. Ook de AANvoer liet (vooral op
de spitsuren) veel te wensen over. De
samengepakte drommen mensen en
transportmiddelen maakten dat vele
standhouders en restaurants vaak al
leen maar met de grootste moeite bin
nen konden komen.
Dat zijn maar vijf punten. Maar ook
andere problemen hebben de organi
satoren in behandeling. Waarover mis
schien later.
Duidelijk worden twee dingen:
A. In vergelijking met de jaarbeur
zen van Amsterdam, Rotterdam en
Utrecht is de accomodatie van Den
Haag schrikbarend bij de tijd ten ach
ter gebleven. Den Haag moet dit beter
aanpakken! Als het kan...
B. Een Pasar Malam heeft een heel
eigen soort "huisvesting" nodig, waar
voor die van een gewone Europese
beurzen zich eigenlijk niet goed leent.
De problemen van een Pasar Malam
moeten worden opgelost door een ar-
sar Malam zich binnen een groot aan
tal begrenzingen moeten ontplooien en
pas over nóg een jaar of tien zal blij
ken of de organisatoren daarin bevre
digend zullen slagen.
Eigenlijk is 't met de Pasar Malam in
Den Haag als met de ficus in de Hol
landse huiskamer. Ook de ficus blijft
maar een beperkte groei beschoren.
Men zal er altijd aan moeten snoeien.
Want "onze" waringin-achtige karet
boom kan hier niet bestaan. Een over
dekte aloon-aloon zou té duur zijn!
Wij hebben in de jonge jaren van
Tong Tong wel eens gezegd dat ELKE
echt Indische onderneming eigenlijk te
groot zou zijn voor Holland. En men
heeft me daarvoor "snoeverij" verwe
ten. De Pasar Malam toont het echter
al aan. Meer dan ooit komt het aan
op durf en vindingrijkheid of we onze
Pasar Malam de groei kunnen geven,
die het door zijn aard toekomt.
Eén ding is ook duidelijker gewor
den. De Pasar Malam zal zich meer en
meer van Tong Tong (het blad) moeten
losmaken. Ons kleine blad kan het
enorme werk niet opbrengen, noch de
(financiële) verantwoordelijkheden dra
gen, die deze groeiende onderneming
opeisen. Méérdere gespecialiseerde
mensen zullen een volle jaartaak moe
ten opbrengen om de Pasar Malam op
gang te brengen. Deze specialisten
zullen gezocht moeten worden onder
de jongeren. De ouderen onder ons
missen de dynamiek, het organisatie
talent en de kennis van het moderne
publiek om een zich modern ontwik
kelende Pasar Malam elk jaar weer op
te bouwen. Ook al omdat het contact
tussen de oudere Indischgasten en de
jongere meer en meer verdwijnt.
Dat betekent automatisch dat de In
dische karakteristiek van de Pasar Ma
lam meer en meer zal verdwijnen. Ty
pische symptomen: onze geliefde, ge
zellige, dikke Toetoe Pam (Pim Eysin-
ger) kon dit jaar maar twee liedjes ten
gehore brengen, omdat ze doodeen
voudig het muziekgezelschap van ou
deren mist die haar begeleiden kunnen.
Anneke Grönloh was geblondeerd en
niet in sarong-kebaja; ze zong hoofd
zakelijk Amerikaanse songs. Het hele
amusement "vermoderniseert" snel, en
zonder ook maar iets af te doen aan
de kwaliteit van dit moderne amuse
ment, Indonesisch of Indisch is het
niet meer, en dat betekent in belang
rijke mate "cachet-verlies".
Kortom: met de geslaagde assimi
latie" van de volgende generatie dreigt
de Pasar Malam een oorspronkelijk
cachet te verliezen. We pinken geen
tranen weg. Maar we hopen dat op
de een of andere manier toch voldoen
de originaliteit kan worden ontwikkeld
om de Pasar Malam apart en daardoor
aantrekkelijk te houden.
Zullen in de komende jaren de orga
nisatoren in staat blijken om het Oos
ters cachet op een andere wijze te be
houden? En op welke wijze gebeurt
dat? Het probleem is groter dan de
toeschouwer wel denkt. Wie b.v. uit
Indonesische kranten een indruk krijgt
van de Djakarta Fair, die onlangs in
Indonesië's hoofdstad werd gehouden,
zal merken dat ook daar het cachet
van de oude Pasar Gambir en de oude
Pasar Malams meer en meer verdwijnt.
En dat de allure van de Amerikaanse
World Fair, Coney Island en Disney
land de oude gemoedelijkheid en schil
derachtigheid meer en meer "opeet"
en vervangt door tempo en neon. Ook
in Indonesië gaat de Pasar Malam
"ber-a-Go-Go", zoals de krantenbe
richten bij herhaling vaststellen, en de
foto's onmiskenbaar aantonen.
En nóg wijder rondgekeken: in de
ontwikkeling van de Pasar Malam (zo
wel de Haagse als de Djakarta Fair)
vinden we de modernisering van de
"achtergebleven gebieden" terug en
de Amerikanisering van Europa.
Ach, we moeten niet te ver kijken.
Meegaande met de tijd zullen wij ook
met de Pasar Malam een eigen rythme
moeten vinden. Eén ding is zeker: de
branie en de "dash" zijn er.
Dus: POEKOEL TEROES
MALAYSISCHE SPREEKWOORDEN
Tiada beban, batu di-galas.
Als hij niets te dragen heeft, zal hij
stenen sjouwen.
Nodeloos moeilijkheden zoeken. Zelfs
zorgen hebben als er geen moeilijk
heden zijn. Nooit "vrij als een vogeltje
in de lucht" kunnen zijn.
Tidak hujan, lagi bechak; ini 'kan pula hujan.
Toen het niet regende, was het mod
derig, en nu regent het weer.
Een leven van eindeloze moeilijkheden.
lauiiiiniiinuiiinauiiiiiiiiiiuiiiimiiinuiiniiiiiiiiiiuuuMuamniiRmiiiiiiiiiimniiiiiiiiiuHnHnNiiiii^
TOEZICHT op HUISWERK en
BIJWERKEN
door bevoegd lerares op alle vakken j
voor leerl. MULO - H.B.S. - GYMN.
Tarieven billijk.
Mevr. A. v. Eljsbergen
Querldostr. 82, Voorburg, Tel. 862581 j
