MANIEREN
Radio
BOLLAND
1001
avonturen
met de
soetil
Lalappen surogaat
Waar zijn onze manieren?
Hierop kan zeer kort geantwoord wor
den: nergens!
Bij sommige mensen, of groepen men
sen, zijn inderdaad nog manieren in
de dagelijkse omgang te bespeuren,
maar het percentage wordt steeds
kleiner en kleiner.
Een gunstige uitzondering vormen dan
de Indische mensen. Let u maar eens
op!
Een tijd geleden werd ik in nog geen
half uur tijds, over twee winkels ver
deeld, geconfronteerd met twee staal
tjes van een dermate onbeschoftheid,
dat ik ziedend van nijd en sprakeloos
van verbijstering als vastgenageld
bleef staan.
Ineens begon een dame naast mij
zachtjes te lachen en zei: "U bent te
ladylike. "Nu vrees ik dat ik tè verbijs
terd was om iets anders te zijn dan
ladylike, maar die dame was een Indi
sche dame. En als ik zeg dame dan
bedoel ik een dame, met uitsluiting van
alles wat men tegenwoordig dame
pleegt te noemen en het bepaald niet
is. Het is te begrijpen, er zijn ook niet
meer zo veel echte dames, zodat ik
me best voor kan stellen dat vooral
jonge auteurs moeite hebben met dit
begrip, maar die kunnen het ook niet
helpen omdat zij nu eenmaal nooit in
de gelegenheid zijn geweest om een
dame te ontmoeten. Hun misvattingen
op dit gebied zijn dus beg rijpe Mjk.
De voorvallen in die winkels werden
in ieder geval veroorzaakt door vrou
wen en één man, die misschien heel
vroeger wel eens van beleefdheid en
manieren of zo iets gehoord hadden
maar er allang niets meer aan deden,
want wat koop je ervoor? Flauwe non
sens immers?
Door de opmerkingen van de Indi
sche dame begonnen de onbeschofte-
lingen zich ongemakkelijk te voelen en
het vreemde nu was dat zij zich niet
goed raad wisten. Hadden zij manieren
gehad, dan zouden zij zich veront
schuldigd hebben of zo iets, maar die
hadden ze dus niet en toen deed zich
het vreemde geval voor dat zij, in
plaats van excuses te maken, aan el
kaar gingen staan vertellen dat "men
dan maar niet zo stom moest zijn".
Gelukkig waren zij het roerend met el
kaar eens en wierpen kwade blikken
over hun schouder. Dergelijke voor
vallen kan je dagelijks meemaken, in
het gunstigste geval grijnzen ze wat
dom, maar geen woord om zich te ver
ontschuldigen. Dergelijke gevallen
moeten dan de jonge generatie op
voeden!
Nu zijn Nederlanders in het alge
meen niet overdreven beleefd, om het
zacht te zeggen, verre van zelfs. Ge
woon ONbeleefd, maar goed, je went
aan alles en zolang het niet al te gek
wordt valt het je niet eens meer op.
Een tijd geleden kwam ik in contact
met een buitenlandse die pas sinds
kort in Holland woonde en het duurde
niet lang of ze vertelde me dat het
volk hier toch wel bijzonder onhebbe
lijk was. In haar land ging men zich nu
niet bepaald aan hoffelijkheid te buiten,
maar men mompelde toch nog wel een
woord van dank in voorkomende ge
vallen. Toen zij hier pas was kwam het
geregeld voor dat zij soms uren lang
deuren stond open te houden, van wa
renhuizen en stations vooral, waar dan
drommen mensen met fietsen en kof
fers doorheen persten, zonder ook
maar één woord van dank of zo iets.
Nu is zij wel wijzer geworden.
Komt men in het buitenland dan valt
je inderdaad op dat het ene volk be
leefder is dan het andere, soms zelf
overdreven beleefd in onze ogen.
Vriendelijkheid, humor en beleefdheid
schijnen samen te gaan, want ook dat
kom je hier niet meer zo dikwijls tegen.
Tegenwoordig kan je in allerlei bla
den en blaadjes stukjes lezen over
"weerzien met Indonesië" en in al die
verhalen valt steeds op dat de mensen
onder de indruk zijn van en dankbaar
voor de vriendelijkheid, de hoffelijk
heid waarmee men hen tegemoet
treedt ondanks de moeilijke omstan
digheden waaronder men leeft. Het
doet de bezoekers bepaald goed weer
vriendelijke mensen te ontmoeten.
Oosterse beleefdheid is een begrip,
van Westerse beleefdheid heb ik nog
nooit gehoord. Wij welvarende Wes
terlingen doen niet meer aan beleefd
heid, zijn niet meer vriendelijk, we
hebben er geen tijd meer voor.
Een gunstige uitzondering vormen
de Indische mensen. Zouden we het
zo kunnen houden en aan onze kin
deren doorgeven, of assimileren we
ook in dat opzicht? RINI
Mocht iemand aanstoot nemen: schrijf
ster is zelf Hollands.
Stationsweg 143
tel. 070 - 60.17.03
Stationsweg 77
tel. 070-60.15.12
DEN HAAG
Herenstraat 157
tel. 070 - 86.32.01
VOORBURG
De gróótste sortering krontjong, gamelan
en Indische muziek.
Eigen import country western uit Ame
rika. Tophits het snelst leverbaar.
GRUNDIG STEREO APPARATUUR o a.
Radio Grammofooncombinaties door eigen
import f 100,tot f 280,goedkoperl
Televisie reparaties deze maand met 10%
korting. Eigen uitgebreide reparatie werk
plaatsen.
Hoe de "lalap" in ons Indische menu
geleefd heeft en nog leeft, bewijzen
aardige brieven" die we over dit onder
werp kregen. Mevrouw v.d. Ster-Brou
wer, uw vitamine-rijke vervolg op het
eerste lalap artikel plaatsten we heel
graag de volgende keer, deze maal
laten we graag mevrouw Ottenhof aan
het woord over groenten en kruiden
die onze onvergetelijke rauwkost van
daar, hier zouden kunnen vervangen;
zij schrijft:
Ook ik houd van lalap en evenals
een Hollandse onderwijzersvrouw in
Djokja haar gasten kip met appelmoes
van kedongdong gaf, evenzo eet ik hier
kembang toerie van Brussels lof.
Petjel djantoeng pisang van de moo
iere stronkjes en goelee pakis van de
jonge toppen van boerekool. 't Wat
oudere blad koeloep voor oerappen
en 't heel oude blad in vredesnaam
dan maar voor boerekool met worst.
Veldsla rauw gemengd met taugé is
heerlijk voor oerap. Als Oost-Javaan-
se eet ik dit ook inplaats van seman-
gie. U weet wel dat eetbare klavertje
van vier, waar de vijver achter Wendit
(Malang) vol mee was.
Een pracht "instant" voor kemangie
vond ik in salie. Dit is een Hollands
tuinkruid, dat de Hollanders 's winters
in de melk doen en drinken tegen
darmstoornissen.
Rauw gebruikt in oerappan, kom
kommer sla, sambal plètèt timpeh ba-
kar en lemper menado verhoogt salie
de smaak aanmerkelijk. Trouwens bij
alle visgerechten.
Rauwe bloemkool in roosjes geplukt
is heerlijk met sambel katjang en hebt
U ooit roedjak gobet van rauwe zuur
kool gegeten, die witte die je uit el
kaar moet halen? Nét pentjit. Roedjak
woenie van aalbes of roedjak tjermee
van kruisbes. Hemmmm!
Maak eens gandaria asin van die
zure Italiaanse groene druifjes en sawi
asin van kasandijvie, die lange groene
struiken.
Probeer eens knolselderie als re-
boeng in de tjaptjay en eet het blad
rauw met sambal tjoekah of sambel
djeroek. Koolraap is als laboe koening
in de sajoer lekker, of in reepjes ge
sneden in de sambel goreng.
Wie in de buurt van weiland woont,
ga eens op zoek naar zuring. De Hol
landers maken er soep van, zoals wij
sajor bobor van bajem. In de boeboer
menado is 't ook lekker, niet te veel
want zoals de naam het zegt: 't is
zuur.
U kent toch boeboer menado, allerlei
Lees verder pag. li, 2e kolom
12
