tweemaal kain batik
De voordelen van
een koloniale
opvoeding
Er zijn nog altijd vrouwen die het
zonde vinden om de schaar in een stuk
batik te zetten, maar sarong-kabaja
dragen vinden ze toch ook uit de tijd.
Dit niet, dat ook niet.
Even heerlijk als het moet zijn om
met een dure batik in sakaba te lopen,
moet het prettig zijn uit een goedkope
kain een japonnetje te kunnen maken.
Je draagt als Indisch meisje toch altijd
twee verlangens met je mee: Westers
te zijn en tegelijk trots op de cultuur
van je geboorteland. Of niet?
Natuurlijk is Didi Orth-Eysma een In
disch meisje. Zo liep ze op de show in
Alkmaar. In een vlotte shift (recht-toe-
recht-aan jurkje voor de. zomer) met
bijbehorende tas, beiden uit een kain
geknipt.
Rechts Didi in gala. In een beeld
schone kain Soenda, hardroze parang
roesak met goudbruin. Kabaja in wit
voile met fijn roze borduursel en pas
sende kabajaspeldjes.
Lilian Ducelle
Oh lala, een titel met een vies woord
er in en dan nog voordelen zien ook?
Hoebestatut!
En toch, als je durft dit na te gaan,
komen er ontegenzeggelijk punten
naar voren die beslist een voordeel
aantonen.
Om te beginnen leverde die opvoe
ding op, dat mensen uit Indië geen
rassendiscriminerende gevoelens heb
ben. Zij zijn opgegroeid te midden van
verschillende rassen en volksgroepen,
religies, gebruiken, zeden en gewoon
ten. Je speelde met kinderen van di
verse pluimage, je ging met ze naar
school, je kwam bij elkaar aan huis.
Daar thuis was het dan soms anders
dan in je eigen huis, je keek, obser
veerde, accepteerde en vond het ge
woon.
In het ene huis werd de bijbel ge
lezen en in het andere de koran en in
nog een ander hing een kruis aan de
muur en het was gewoon. Als kind
denk je daar niet over na, het is zo en
het is goed.
De ene mens werd in een zwarte
auto naar de begraafplaats gere
den, de ander in een kelkvormige
kist met veel geklaag en vuurwerk,
door tientallen koelies getorst naar zijn
laatste rustplaats en weer een ander
werd in een plechtige optocht op de
schouders van dragers ten grave ge
dragen.
Later, overgeplant in Europa als een
kleumend tropisch stekje, ga je pas
verwondering voelen, want gewone
dingen schijnen hier niet zo gewoon
te zijn. De mensen hier moeten nog
leren, via de krant, discussies en infor
matieve programma's en zelfs door
wetten, dat b.v. een bosjesman "ook
een gewoon mens is zoals u en ik".
En nu doet zich het vreemde feit voor
dat de doorsnee Westerling zich dan
alleen maar een mens voor kan stelen
zoals hijzelf is: pakje aan, hoedje op,
dasje om, een manneke dat dagelijks
naar kantoor gaat b.v. Dat nu die bos
jesman niet zo gekleed is vindt die
meneer zielig, maar gelukkig, daar
wordt aan gewerkt en over geruime
tijd zal die bosjesman ook een geluk
kig mens worden met net zo een pakje
aan, dasje, hoedje, jasje en dus moet
alles in orde zijn. Dat die bosjesman,
met totaal niets aan zijn lijf, misschien
een waardevoller, wijzer en hoogstaan
der mens is dan die man in dat pak,
komt bij niemand op.
De koloniale opvoeding heeft er ook
toe bijgedragen dat mensen uit Indië
niet neerzien op andere godsdiensten
en die eenvoudig weg met "heidens"
afdoen, zonder er ook maar iets vanaf
te weten. Toch zijn er in deze verlichte
tijd nog mensen die het gepresteerd
hebben middeleeuws onderwijs geno
ten te hebben en die kwade stukken
in de krant schrijven als er geld inge
zameld wordt voor een aardbevings
ramp in Perzië. Van hem geen geld,
stel je voor, het gaat allemaal naar
mensen die vijanden zijn van het Chris
tendom! En voor je koloniale geestes
oog zie je dan de bediende, die dja-
gade toen je nog klein was en je ou
ders niet thuis waren. Je ziet hem de
voot en vol aandacht de koran lezen,
een vroom en goed mens, op het matje
op de voorgalerij, dat je niet storen
moet.
Of er komt een vrindje van mijn
zonen, eindexamencandidaat toen, hij
heeft een film over Bali gezien. Com
mentaar: "Nou, die dansen die hele
nacht, half naakt, hoe ze die ooit be
schaafd willen maken!"
En terwijl ik nog sprakeloos zit te
staren, valt één van de zonen fel uit:
"Neen, dan jij met je dasje! Danst ook
de hele nacht, en ooo zo beschaafd
op beatmuziek!"
Hiermee is inderdaad alles gezegd
en rest mij alleen een daverende lach.
Ik geloof dat dit een moeilijk onder
werp is, waarover je uren door zou
kunnen gaan. Daar is echter geen
plaats voor, maar misschien is er ie
mand die het duidelijker en beter zeg
gen kan, nog meer facetten naar voren
kan brengen. RINI
DE VLUGSTE MANIER
van bestellen bij Tong Tong: be
stelling op de giro schrijven, giro
zenden naar Tong Tong, Prins
Mauritslaan 36, Den Haag. Dus
NIET in de girobus doen, duurt
soms 4 dagen voor wij de giro
ontvangen
Wij verzenden uw bestelling
direct na ontvangst van uw giro,
incasseren komt later. Op deze
manier kunt u de barang binnen
3 dagen thuis hebben
12
