KLEINE BOENGS
Heb altijd aandacht en begrip voor
Kleine Boengs, hoe weinig ook, hoe
voorbijgaand ook. Alle mensen zijn
cirkels. Er zijn kleine en grote cirkels,
maar in hun zuiverheid kunnen kleine
cirkels volmaakter zijn dan de groot
ste. Zij hebben bovendien door hun
"overzichtelijkheid" (omdat ze kleiner
zijn) de macht om sneller en juister
begrepen te kunnen worden. Zuiver
heid van kleine cirkels kan ons in
staat stellen onzuiverheden in grote
cirkels "bij te corrigeren". M.a.w. ook
kleine cirkels hebben ons wat te zeg
gen en te leren, wat grote cirkels vaak
niet kunnen.
Jammer is vaak dat Kleine Boengs
zich moeilijk uitdrukken kunnen. Niet
omdat ze "slecht Nederlands" spreken,
maar omdat ze zich vaak in onze ON-
zuiverheid niet verstaanbaar kunnen
maken. De fout ligt vaak dus bij ons.
In vele gesprekken met eenvoudige
Indo's hoor ik dus, als een gedachte
niet precies kan worden geformuleerd,
de opmerking: "U begrijpt me wel, ja
meneer Tjalie!" En ik begrijp.
Voorbeeld: in een lange discussie
over God (het is ongelooflijk hoeveel
Indischgasten knap én eenvoudig
piekeren over "het Godsgeheim"
en de juiste openbaring ervan) zei een
eenvoudig lezer (iemand in elk geval
die nooit theologische studiën gevolgd
had) me eens: "Ik snap niet dat men
sen toch altijd willen bewijzen waarom
God bestaat. Je kan toch ook jezelf
niet bewijzen? Ja of nee, meneer Tjalie!
U begrijpt me wel, ja?"
Grappig is natuurlijk dat theologen
(en amateur-theologen) eventueel wel
zouden willen dat deze Indischman een
bewijsvoering op zou leveren, waarom
géén bewijs opgeleverd zou kunnen
worden! In feite zijn massa's imposan
te studiën in onze moderne beschaving
nogal idiote in-kringetjes-draverijen.
Maar pas de eenvoudige (en ook
pientere) lezer, die deze nogal dwaas
klinkende uitspraak zou onderzoeken,
zou ontdekken dat inderdaad "de
mens zichzelf niet kan bewijzen", ook
al vindt hij "de aanwezigheid van zijn
persoon" al een levensgroot tastbaar
bewijs.
Men kan een zekere identiteit en
relatie van "ikke" aantonen door een
systeem van onderling afgesproken en
min of meer wettig verklaarde regels
(geboorte-acten, paspoorten, identi
teitsbewijzen, enz), maar dat hele stel
zg. "bewijzen" valt als een kaarten
huis ineen als men b.v. plotseling
wordt neergezet in Koerdistan of Vuur
land of Tsjeng Tau.
Men bestaat eigenlijk alleen door
zichtbaar en voelbaar dóódsimpel aan
wezig te zijn. Wie alleen al in de
kamer hiernaast verdwijnt, bestaat in
déze kamer niet meer. Toen in de ber-
siaptijd vele archieven van de burger
lijke stand verbrandden, hielden auto
matisch massa's "boengs" op te be
staan! Vooral (zoals altijd) de kleine!
Dat was wel handig zo voor regerin
gen die Indische Nederlanders kwijt
wilden zijn! Aan de andere kant: er
bestaan vele "niet-bestaande" mensen
Een heerlijk zorgeloze en onbevangen foto, die dezer dagen werd "geschoten" bij het douane
kantoor van Pasoeroean. Wat een enorm verschil met b.v. de wekelijkse aankondigingen van
nieuwe films in de kranten (en met b.v. menig "cultureel" TV-programma)Hier perversiteit;
daar zuivere natuurlijkheid. Pas als je zulke foto's ziet en bedenkt dat wij "toen froeher
zulke tafreeltjes zó gewoon vonden dat we er nauwlijks naar omkeken, vormen we ons een
idee van de ontzaglijke kloof tussen Beschaving en Natuur. En weet U, het zijn juist de meest
dynamisch geleefd hebbende "boengs", die dit ook gedaan hebben, die hier in Europa met
de hoogst culturele TV niet te verzoenen zijnFoto: M. Soetjahjo
doodeenvoudig door het beschikken
over een vals paspoort!
Zo denken vele mensen dat God
niet meer bestaat als je de bijbel maar
vernietigt (of de koran of welke reli
gieuze "grondwet" ook). En andere
mensen denken dat er een nieuwe
God ontstaat, als je kapitalist of com
munist bent. Evenals paspoorten niets
te maken hebben met de ware mens,
hebben geloofsomschrijvingen niets te
maken met God!
Nietwaar? Men kan een mens over
laden met dossiers "bestaansbewij
zen", politierapporten, doktersverkla
ringen en getuigenissen van vrienden
en kennissen en nóg is de échte Tjoh
Pieters onbekend en onbewijsbaar.
Wie kent mij zoals ik ben? Wie kent
U zoals U werkelijk bent (dus ook
in de diepst verborgen gedachten)?
Méér nog: Uw betekenis in de Tijd,
dus zoals U geleid (voorbestemd) bent
als fragment in het universeel (godde
lijk) patroon van Het Leven?
Met zijn simpele vraag (constate
ring) had mijn gesprekspartner kalm
afgerekend met een onmetelijke last
van drogredenen, waarmee nog steeds
millioenen onzer vergeefs worstelen.
Ik hoop, dat hij "op de andere weg"
héél ver gekomen is. T.R.
EEN HANDJEVOL...
Er is maar een handjevol lezers van
Tong Tong die Indië (Indonesië) nooit
gezien hebben. Enkele van hen ken ik
persoonlijk of uit langere brieven vrij
goed. Telkens weer sta ik verbaasd
hoe deze mensen ons blad, ons In
dische verleden en onze Indische ge
aardheid helderder en zuiverder door
zien dan duizenden en nog eens dui
zenden Indischgasten.
Vooral als men beseft dat de mil
lioenen aanknopingspunten in geogra
fische en ethnologische woorden en
begrippen aan dit handjevol mensen
volkomen móeten voorbijgaan, en ze
tóch ineens door kunnen dringen tot
de essentie van de dingen, sta ik per
plex.
En vaak heb ik doodgewoon "kas
sian" met ze. Want vaak proberen ze
bij Indische kennissen dezelfde dingen
te vernemen, die ze in Tong Tong vin
den. En komen leeg, bedrogen of zelfs
geschokt daarvan terug. Denk maar
aan Uw eigen contacten, lezers, met
niet-Tong Tongers!
Vaak heb ik ze gevraagd: wélke
essenties zien jullie of voel je op z'n
minst aan? Nooit kreeg ik een ant
woord. Ze staan alleen maar verbaasd
dat een ander het ook niet ziet of
voelt. Wat voor hén zo klaar is als
een klontje! Waarom blijft dit klontje
voor de meesten toch zo troebel, ja?...
15
