AMSTEL
PILS
PRACHTPILS
BEGRIP
NIEUWE
IN DECEMBER
Abonne
mentstarieven
M.i.v. 1 JANUARI 1969
In het "Goois Nieuwsblad" van 5
juni jl. lazen wij in "In de hoek" van
de hand van Jodocus (de dichter en
journalist Willem Brandt; ex Medan)
het volgende:
"...als je luistert naar de stem der be
geerte, eisen om een nog) beter bestaan,
of je neemt kennis van de holheid en
hopeloosheid van ons geestelijk leven, de
neerslag ervan in literatuur en filosofie,
dan heb ik toch nog vaak het gevoel dat
wij arm zijn. Arm aan warmte en inner
lijke vreugde, arm aan dankbaarheid.
Hoe het komt weet ik niet, maar toeval
lig viel mijn oog dezer dagen op een
jeugdherinnering van de "Indische" schrij
ver Tjalie Robinson (auteur van o.a. de
novellenbundel "Tjies", die met een Am
sterdamse literatuurprijs bekroond werd).
Tjalie Robinson is de bezielde redakteur
van een merkwaardig in Den Haag ver
schijnend tijdschrift: "Tong Tong", "het
enige Indische blad ter wereld", stikvol
heimwee en mooie herinneringen, maar
ook met een bijzonder soort humor en
wijsheid.
Misschien ligt in de volgende verzuch
ting van zijn hand, die ik uit het laatst
verschenen nummer van "Tong Tong"
knip, een antwoord op mijn vraag verbor
gen. Ik weet het niet. Tjalie schrijft als-
volgt, hardop dromend van zijn geliefde
Java:
Vaak gaan mijn gedachten terug
naar mijn verste jeugd toen wij perio
diek "erg arm" waren. Mijn vader was
in zijn jonge jaren nogal avontuurlijk en
we scharrelden vaak van de ene plaats
naar de andere, altijd in goedkope hui
zen aan doodlopende gangen. Diep
achterin, waar het eigenlijk kampong
huizen waren. Van bilik en zo. Maar
met royale "Inlandse erven" met veel
vruchtbomen. Altijd hadden wij buren
op wier erven vruchtbomen stonden
die wijd vertakt waren tot voorbij de
afscheidings-paggers. Die het hele jaar
door bloesems en vruchten afschud
den ook op ons erf. Zo maar gratis en
cadeau voor ons! Ook zullen onze er
ven wel bomen gehad hebben, die on
ze buren "tracteerden", al herinner ik
mij dat nauwelijks. Hoe dan ook: juist
in die arme tijd was er weelde van en
naar alle kanten. Toen we later rijker
en deftiger werden, woonden we in
betere buurten met kleinere erven en
hogere scheidingsmuren en geen
vruchtbomen. Of, als ze er stonden,
zó geplant of gesnoeid dat de buren
"er geen last van hadden", leder voor
zich en God voor ons allen, ja? En
juist: hoe arm werd ons leven toen!
Zou het niet kunnen zijn dat wij, met
onze welvaart, en onze hang naar een sta-
tus-positie, de muren te hoog hebben op
getrokken, in onze tijd? De geestelijke
muren, met koele en zeer kille binnen
plaatsen, en weinig echte liefde tot de
naaste, al doen wij per postgiro dan ook
zo nu en dan onze plicht?
Nogmaals: ik weet het niet. Maar de
mijmering van Tjalie leek mij wel iets
om even over na te denken.
Door die vruchtbomen, die zich van
erven niets aantrokken, lijkt iets te fluis
teren van menselijkheid en broederschap.
Slordige erven, er is niets precies ge
regeld, zoals in een moderne maatschappij
het geval behoort te zijn. Misschien ligt
in die muren en die preciesheid een stuk
oorzaak van veel jeugdig onbehagen en
drang naar wat men met een duur woord
wel "participatie" noemt."
Dat Jodocus anders zien kan, komt
eigenlijk alleen omdat hij ook zijn leven
lang in Indië geleefd heeft. Het schijnt
dat veel wat echt oosters (of algemeen
menselijk of natuurlijk) is, ten enen
male aan westers verstand ontgaat. In
het algemeen: veel hoop hoeven we
dus niet te hebben op een wérkelijk
begrip van de "ontwikkelings-gebie-
den".
De kloof tussen Oost en West wordt
niet veroorzaakt door diverse "achter
lijkheden" bij het Oosten, maar door
het volslagen gebrek aan begrip bij
het Westen.
Dat van het Oosten alleen de spe
cerijen, de koffie en de rubber kent,
en een paar voorbeelden van Oosterse
onbetrouwbaarheid en achterlijkheid
EN VERDER NIETS. Erger dan dat, die
de geestelijke ruimte missen om al dat
andere en betere te omvatten. Pas als
je ook in je eigen Indische maatschap
pij dezelfde vooroordelen en tekorten
vindt, hoewel velen er hun leven lang
"met de neus bovenop" geleefd heb
ben, kan je je wel eens ontzaglijk ge
ïsoleerd en verlaten voelen. Indisch
man, écht Indischman, kan je alleen
maar zijn in een kring van vijf, zes...
Tsk-tsk-tsk-tsk, wat weinig!
4
f 41,-
f 65,-
f 50-
f 35,-
50,-
Nederland: jaar f 20,-
halfjaar 10,-
kwartaal 5,-
Overig Europa: jaar f 25,-
Buiten Europa: (zeepost): f 30,-
LUCHTPOST
Canada en Ver. Staten: jaar
Australië en Nw. Zeeland:
Zuid-Amerika:
Suriname Antillen:
Zuid-Afrika:
Indonesië: f 60,
Losse nummers: f 1,
Evenals in vorige jaren verschijnt in
de komende decembermaand slechts
één nummer, het Kerstnummer, waarin
de nummers 11 en 12 (van resp. 15
dec. en 30 dec.) zijn samengevat, en
dat dus in elk geval wél dikker is dan
normale nummers. Dit nummer ver
schijnt dan ongev. de 20ste december.
Voor onze nieuwe lezers voeren wij
nog even de motiveringen aan, die ons
reeds lang geleden noopten tot deze
maatregel. 1. De decembermaand
brengt voor alle drukkerijen altijd een
record hoeveelheid drukorders, zodat
men met de afwerking van normaal
werk al "kedjepit" komt te zitten. 2.
De post heeft tegen Kerstmis óók zó
veel bergen extra bezorgwerk te ver
richten dat al lang tevoren aangedron
gen wordt op vervroeging van post
bezorging. 3. Het verlies aan werktijd
door de feestdagen is dit jaar extra
groot, omdat de kerstdagen (25 en 26
dec.) vallen op woensdag en donder
dag en velen de vrijdag in één moeite
door er ook nog bij nemen als snipper
dag, dus staan drukkerijen (en aanver
wante bedrijven) vijf dagen stil, een
"oninloopbare" achterstand veroorza
kend.
Droeve ervaringen in de eerste be
staansjaren van Tong Tong, waarbij al
les in de war liep, veel te late be
zorgingen ontstonden, enz. enz., heb
ben er ons uiteindelijk toe gebracht
één nummer in de decembermaand te
laten vallen, en uit te komen met één
gecombineerd nummer 11/12. Daarna
volgt dus gewoon weer nummer 13 op
de vijftiende januari. Enz.
Verder is evenals in vorige jaren ons
kantoor vanaf Kerstmis tot 2 januari
gesloten, om ons personeel in staat te
stellen rustig diverse boeken af te
sluiten, stockopnames te verrichten,
enz. enz. Wij werken dus gewoon door,
maar hopen dat U eventuele informa
ties en andere contacten liever laat
wachten tot 2 januari van het nieuwe
jaar. In elk geval is de TOKO de laat
ste week van dec. betoel gesloten.
4
