De Sekolah Boender
Het artikel over de Militaire School te Meester Cornelis in ons nummer van
30 september heeft tot onze vreugde veel bijval gehad en talloze brieven binnen
gebracht, waarvan vooral die van Mevr. Kits van Heyningen me zeer getroffen
heeft. De heer Hoedt bracht in herinnering dat in vroeger jaren deze Militaire
School in de volksmond "Sekolah Boender" werd genoemd, naar de half-cirkel-
vormig gebouwde voorgevel. Vele namen zijn in andere brieven genoemd die
een wijde en eervolle reputatie hadden in de eerste helft van deze eeuw.
De Sekolah Boender mag dan een
eenvoudig schooltje genoemd worden,
het heeft vele mannen van groot for
maat ontdekt en opgeleid, die het mili
taire en maatschappelijke leven in In-
dië een apart en respectvol cachet ge
geven hebben. Wat ons bij het lezen
van al die namen het diepst treft: het
waren "gentlemen", ongeacht of ze
Totok, Indo of Indonesiër waren en
ongeacht of ze uit de "lower ranks"
van het koloniale leger voortkwamen
of "ineens" van goeden huize waren.
Het is jammer dat wij geen namen
lijst van alle cadetten van deze mili
taire school hebben kunnen opsporen.
Het zou een brokje Indische historie
op zichzelf zijn. En een subliem brokje!
Tot slot alleen nog dit kleine terug
blikje van een Sekolah Boenderiaan in
Australië:
Het complex bestond uit een hoofdge
bouw met marmeren vloeren, waarin
het kantoor van de Directeur, de les
lokalen, de uitgebreide bibliotheek en
de danszaal met pianola bar. Door een
ruim stuk erf met manggabomen van
het hoofdgebouw gescheiden, lagen
daaromheen in een U-vorm de aaneen-
grenzende kamers der leerlingen, voor
iedere leerling een kamer, die proper
en sober gehouden werd.
Het oorspronkelijke doel van de
M.S. was om onderofficieren die ver
boven de middelmaat uitstaken, in de
gelegenheid te stellen de officiersrang
te behalen. Na een tweejarige oplei
ding aan de M.S. volgde dan een even
lange opleiding aan de Hoofdcursus
(H.C.) in Kampen. Met het ingewikkel
der worden van de oorlogvoering en
wat daaraan vastzit, werd ook het leer
programma opgevoerd. In 1920 werden
de z.g. Voorklassen ingevoerd, waar
van de leerlingen, behalve een elemen
taire mil. opleiding ook de gewone
HBS opleiding kregen.
Vóór de eerste Wereldoorlog is aan
de M.S. ook een cursus verbonden ge
weest, waar Indonesiërs een volledige
Officiersopleiding ontvingen. De latere
Majoors Walangitang, Kol. R. M. Soe-
gondo, R. M. Holland Soemodilogo e.a.
zijn van die opleiding afkomstig. Voor
zover mij bekend, is het bij één afkeu
ring gebleven.
De latere Indonesische officieren
zijn aan de K.M.A. afgestudeerd. Ook
is in 1919 een volledig opgeleide ploeg
van 4 Nederlandse Officieren door de
M.S. afgeleverd, omdat de Hoofdcur
sus in Holland tijdens de 1e Wereld
oorlog gesloten was.
Hoe was nu het leven op de M.S.
Om 5.30 uur reveille, 6.30 uur aan tafel
voor ontbijt, daarna van 7.30- 12.00 uur
lessen. Daarna aan tafel voor lunch,
daarna rust tot 3.30 uur n.m. Dan weer
les tot 5.00 uur n.m., waarna avond
eten. Gelegenheid tot sport tot 7.00
uur n.m., waarna verplichte studie tot
9.00 uur n.m. Om 10.00 uur n.m. lich
ten uit. Zaterdagmiddag geen les en
uitgaansvergunning tot 12.00 uur 's-
nachts. Zondag rust, tennissen, jagen
enz.
Toen ik in 1919 op de M.S. kwam,
bestond mijn jaar uit 4 en het oudste
jaar uit 6 leerlingen, dus totaal 10 leer
lingen. Elk van deze jongelui was zeer
wel bekend in een vrij wijde omgeving.
Uithalen van flauwe kul was er dus
niet bij. Je manieren werden tot en met
gepolijst en op de kleding werd bij
zonder gelet. Er was een goede ten
nisbaan, waar natuurlijk ook de nodige
vriendinnetjes genodigd werden, hier
onder ook te rekenen de vrouw waar
ik nu 45 jaar mee getrouwd ben. Eens
per week dansles: hengstenbal.
En nou vraag je je af of we allemaal
zoete jongens waren. Heus niet. De in
een keursrok gebundelde energie uitte
zich wel eens in kattekwaad. Het min
ste hiervan was wel het schieten met
een flobertgeweer op mangga's op 't
erf. Ook was er een oude put waarvan
de rand werd gedrapeerd met kaarsen
of flessen. Met stenen werd getracht
de kaarsen uit te gooien, waarbij na
tuurlijk meestal de flessen 't moesten
ontgelden. Eens, Tjalie, was er 'n reuze
bak, maar daar was ik echt niet bij.
Hoewel het aan Onderofficieren was
toegestaan "in burger" te lopen, was
dit voor ons verboden. Toch lukte het
een stelletje in een jas-toetoep de weg
over te steken naar het UNI Park, waar
ze in de voorste rij van de Stamboel
hadden plaats genomen en de grootste
lol hadden. Jammer genoeg duurde het
maar kort door de komst van de Of
ficier van de Dag die het stel naar
huis marcheerde. Gevolg: zes dagen
verzwaard arrest (Kamerarrest).
We gaven ook een jaarboekje*) uit,
waarin, behalve goed proza, ook leuke
Greet Gaudreau stuurde ons uit Canada deze
foto van Tempo Doeloe, waar sommige lezers
misschien nog wel oude bekenden op kunnen
ontdekken. De foto werd gemaakt in "Pasang-
grdhan Senang" in Trawas in het Soerabaja'se,
in 1931.
Eerste rij v.l.n.r.: Karei Snetlage, jongste meis
je lken, Tilly lken, Hr. Iken;
tweede rij: Greet van Alphen de Veer (Greet
Gaudreau)Mevr. Iken, Judy Iken;
laatste rij: Tilly v. Alphen de Veer-Mauren-
brecher, Tjen v. A. de V. (ouders van Greet),
Boet v. A. de Veer.
SANATURN-REKSTOK
versterkt de buik- en rugspieren.
Bestrijdt rugklachten en trage spijsverte-
ring. Verbetert het figuur.
Overal toe te passen.
Prijs f 42,50 Vraag folder bij
MEDICOR - Den Haag A2 o
v. Hoeylaan 28 - Tel. 070-850093
Wij ruimen op
Astrologische
Ver jaarskalenders
1,(incl. porto)
(de laatsten, weest er vlug bij!)
Kerst- en
Nieuwjaarskaarten
6 verschillende Aziatische motie
ven met envelop.
Onherroepelijk het laatste jaar
dat U ze kunt kopen.
6 stuks f 1,75 inclusief porto
12 stuks 2,75 inclusief porto
gebeurtenissen van het afgelopen jaar
werden gememoreerd. Eens per jaar
was het feest: muziek, toneel en dan
sen na. Dan waren we op z'n best,
net jonge hanen. Balboekjes waren
toen nog gebruikelijk, en er waren
geen open plaatsen in, geloof dat
maar.
Zaterdagavond was onze uitgangs
avond en ieder van ons had wel een
adres waar hij aan huis kwam.
Jan Ohl
Wie weet waar wij deze jaarboekjes
kunnen terugvinden?
8
