„BANDJIR" NA 33 JAAR!
Om de beurt
19
«it»»;» Mui
Toko Kon in Soerabaia.
Wat een bandjir van herinneringen
hebt U bij mijn vrouw en mij opge
wekt met de afbeelding op pag. 15
van Toko "KON", vlak over de Sim-
pangbrug in Soerabaia.
Fantastisch dit zo ineens weer voor
je te zien en een gedachtensprong te
rug te maken van 33 jaren. Zo iets
overvalt je! Je bent er stil van.
Toko "KON" was de eerste langganan
waar we, net als onrijpe baroe's aan
gekomen in het najaar van 1936 met
banjak koerang gadji, onze eerste in
kopen deden in de vorm van een stri-
ka, kandji en saboen-tjoetji zonder
welke attributen naar onze baboe-
tjoetji ons duidelijk maakte zij haar
taak niet kon verrichten Het was ook
de langganan, waar we voor het eerst
iets op de bon kochten en deze aan
het eind van de maand niet konden
betalen. Al beweerde iedereen, dat dit
niet erg was en dat iedereen in dit
land was begonnen met schulden te
maken, lag ons dit toch zwaar op de
maag. Mijn geachte werkgevers waren
echter van de opinie, dat van het
schijntje salaris meteen ook maar een
aflossing op de voorgeschoten reis
kosten ingehouden moest worden. Tja,
vet waren die jaren niet, al denkt men
in dit land hierover heel anders.
Van Toko "KON" springen onze ge
dachten met genoegen en met wee
moed meteen over naar Mevrouw
Klopper en haar pension aan de Su-
matrastraat bij wie wij na onze aan
komst terechtkwamen en nog lang
bleven.
Hoe zorgeloos was die tijd, ondanks
alle zorgen waarin we leefden. Dit
klinkt paradoxaal, ik weet 't, maar het
was zo! Hoe gezellig was het allemaal
met al die in en uitlopende vrienden
en vriendinnen, hoe opgewekt en vro
lijk was de sfeer. In de loop der jaren
verloor je de meesten uit het oog, ook
al kwam je later enkelen van hen weer
tegen in een Jappenkamp of daarna.
Een raar, heerlijk en moeilijk leven
hebben wij achter ons: we hadden het
voor geen geld willen missen, ondanks
de donkerder tijden die ons niet voor
bij gingen maar het volle deel opeis
ten.
't Is gek, maar als totoks voelden wij
ons vanaf de eerste dag helemaal
thuis in Indië, 't was precies zoals we
't ons hadden voorgesteld. De grootste
rol daarin speelt wel de noodzakelijke
intéresse die je voor land en volk moet
hebben en die langzamerhand over
gaat in liefde. Heb je dat niet in je, dan
kon je maar beter weggaan.
Veel heeft Indië ons geleerd, vooral
heeft 't ons leren aanvaarden wat on
vermijdelijk is, verder veel mensenken
nis en gevoel voor de medemens, wie
deze dan ook moge zijn. Het heeft
ons geleerd andere opvattingen, ge
dachten en uitingen te respecteren en
te begrijpen, dingen anders dan zoals
je ze bij moeder thuis had geleerd
maar in wezen daaraan gelijk omdat
ieder mens zich nu eenmaal uit op een
wijze, zoals hij die van de wieg af aan
van thuis heeft geleerd en meegekre
gen, waar ter wereld ook.
Deze levensbeschouwing, die wij daar
leerden, is ons later en tot heden
steeds te pas gekomen, in Java, Zuid-
Celebes, Ceylon, Nederland.
Dingen, die je niet kent, zijn niet gèk,
ze zijn alleen maar anders, maar zeker
niet minder.
Zo zie je, hoe een simpele foto van
een simpele langganan oorzaak kan
zijn van een gedachtenwandeling, waar
je anders vrijwel niet toe komt.
Bedankt, TONG TONG! Ga voort, Uw
blad is telkens weer een verfrissing
en wordt ook bij ons thuis met begrip,
interesse en liefde gelezen.
M. Wvan Baarle en Echtgenote
"Wanneer ben ik weer eens aan de
beurt?"...vraagt een abonnee die re
gelmatig copy inzond, reeds enkele
malen wat geplaatst zag, en er nu naar
hunkert "weer aan de beurt te ko
men". Het verschijnsel doet zich vaker
voor dan U denkt. Maar U moet zich
rustig nog eens zetten aan het be
studeren van Tong Tong, een blad met
meer dan 6000 abonnees met de echt
genoten en andere familieleden, "gon-
tjengers" en meelezers zeker 20.000
lezers), die allemaal "potentiële copy-
leveranciers" zijn. Wat een groot ver
schil met welk ander blad ook, dat
praktisch geheel volgeschreven wordt
door een vaste redactiestaf en vaste
medewerkers, terwijl alleen een hand
vol lezers minimale plaatsruimte heeft
in de rubriek Ingezonden stukken.
Bij Tong Tong staat daarentegen
een kilometerslange queue van inzen
ders klaar, en ook al schrijft daarvan
maar een betrekkelijk klein percenta
ge, alleen als U zelf op ons kantoor
wilt komen kijken (en U bent altijd
welkom voor dit doel), en de stapels
mappen en ordners ziet met ingezon
den copy (torenhoge stapels!), beseft
U dat er van zoiets als "om de beurt
geplaatst worden" nooit sprake kan
zijn. Daarvoor is ons blad te klein en
verschijnt te weinig.
Van de grote berg Indische bloemen
maken wij telkens een klein ruikertje.
Er blijven maar steeds nieuwe bloe
men vallen op de berg. En soms keren
we de berg ondersteboven om inzen
ders van eerder nog een kans te ge
ven. Dit beeld is het precies. Beurten
geven? Het zou maken dat in een be
paalde rangorde sommige lezers te
veel zouden krijgen en anderen nóóit
iets. Het Lot leidt onze hand. En ons
hart
En heus, het is altijd wel min of
meer goed zo...
r
MOESSON
BOEKHANDEL TONG TONG
ƒ4,15 0,40 porto
