fon§ foLnf
MIRBAN
BIJ DE VOORPLAAT
Hij zit aan tafel in de brede zelf
bewustheid van een sultan. Of de
hoofdadministrateur van een grote
koffie-onderneming. De tafel is dood
gewoon van hem! Het doet er eigenlijk
ook minder toe of hij eigenlijk wel wat
laat aan tafel zit (net als de heren
sultan en hoofdadministrateur voor
noemd). Het is ook niet erg dat Pa
en Ma intussen al afgegeten zijn en
hem verder zijn gang laten gaan. le
dereen weet dat hij enkele gewichtige
bezigheden eerst heeft moeten afdoen,
voor hij aan tafel kon gaan. Gewichtige
bezigheden als het afmaken van het
laatste knikkerspel of het uit een boom
halen van een kostbare lajangan poe-
toes. Veel ouders hebben de merk
waardige gewoonte neer te kijken op
de gewichtigheden van jongelui terwijl
nota bene alle doeningen van grote
mensen door dezelfde motieven ge
dreven worden en alleen in orde van
grootte soms wat verschillen (wacht
maar tot IK groot ben, dan zal ik ook
es een nummertje laten zien!).
Hoe dan ook Mirban (zo heet hij)
laat zich nu met brede toewijding be
dienen (hand van Ma voorgrond, hand
van gendoek achtergrond). Het is als
het ware of het eten om hem heen
geschaard staat om de belangrijkheid
van zijn persoon en zijn smaak te die
nen. Europeanen zullen misschien met
verbazing constateren dat hij met zijn
vingers eet, terwijl over de hele tafel
vorken en lepels liggen, en zich afvra
gen of de jongeman misschien nog te
klein is om met tafelgerei om te gaan
om dat hij zijn manieren niet kent. Nóg
verbaasder zullen zij dan zijn als zij
vernemen dat Mirban's ouders en
voorouders al goede manieren kenden
vóórdat (volgens het geschiedenis
boek) Bonifacius bij Dokkum door de
Friezen werd doodgeknuppeld.
En dat "zelfs" voor gendoek (zie
arm rechts boven) die een dienende
rol vervult, het eten met de vingers
een deugd, een gratie en een stijl is.
Let s.v.p. op het zeer licht graduele
verschil tussen eten met de vingers
en eten met de handen. Eten met de
vingers is namelijk ook betoel-betoel
eten met de vingers sadja, wat een
kunst blijkt te zijn zodra men het pro
beert. Want geen millimeter van de
handpalm raakt bij die eet-kunst door
voedsel beroerd, terwijl wij leken in
deze kunst (van hoe hoge huize ook
en hoe hoge opleiding) hebben zien
eten met de handen tot niet alleen
de handpalmen vol voedsel zaten,
maar ook de rug van de hand en soms
zelfs de arm tot de ellebogen toe. Aha,
mijnheer, eten met de vingers is in
derdaad een Kunst. Die Mirban tot in
de fijnste vezels van zijn slanke vin
geren beheerst.
Wat elke Indischman direct zien kan.
Die ziet dat met een bepaalde en gra
cieuze techniek elke hap inderdaad
met de vingers en duim bijeen wordt
gebracht en licht aangedrukt, waarna
het hapje van bord naar mond ge
bracht wordt op de drie laatste vingers
van de hand( dus wijsvinger vrij),
waarna het hapje met de duim voort-
geschoven wordt aan de licht geopen
de mond. Ja, licht geopend, want voor
een keurig eter hoeft de mond nooit
wijd opengesperd te worden; de wijs
vinger komt er gewoon niet aan te
pas! Misschien ook om een andere
reden. Bij het samenstellen van elk
hapje doet de wijsvinger vaak dienst
om diverse bijspijzen, b.v. vlammende
sambalans, aan te raken en te betas
ten op de ideale graad van vastheid,
kleverigheid, korreligheid, enz. enz.,
waarbij deze wijsvinger wel eens al te
rijk "getooid" kan raken, waardoor de
perfectie van het hapje wordt ver
stoord. Evenals bij Mirban, die zijn
wijsvinger nogal "aanstiel" vrij houdt,
wordt op deze wijze de wijsvinger/
tastemaster "hors concours" gehou
den. Tehnik istimewa, watjenoemt!
Vele lezers zullen zich misschien al
direct watertandend afvragen wat Mir
ban alzo eet. Wie precies onderschei
den kan wat er op de schotels ligt,
ontdekt al gauw dat het "hoofdthema"
van deze maaltijd SAJOER ASEM is.
Het gerecht dat helemaal boven bij
Mirban's linkerhand staat. Tussen twee
haakjes: dit verraadt ook Mirban's
voorkeur: wat hij het lekkerst vindt,
zet hij het dichtste bij! Die twee gekke
dingen vlak voor hem, die wel gebla
kerd lijken, dat zijn petéh-peulen. And
right you are! Ze zijn geblakerd. Dat
blakeren is overigens een kwestie van
voorkeur. Sommige mensen "beuken"
die stinkbonen rauw; anderen willen
ze even geblakerd hebben, héél even
maar. Zei U stink-bonen? Ja nir, stink
bonen, lekker stink!
De weelderige en viriele tropische
cuisine (afspiegeling van de tropi
sche natuur) heeft namelijk altijd lief
derijk alle denkbare smaken in zich
verenigd: zuur en zoet, wrang en gis
tend, geurig en stinkend, bitter en zout,
ALLE smaken. Pas wie dat goed weet,
begrijpt de enorme waarde van met
de vingers eten, waarbij niet alleen
elke maaltijd een gevarieerde rijstta
fel is, maar ELK HAPJE!
Goed. Verder op tafel: natuurlijk die
oude, gebutste, (gewoonweg antieke!)
stenen tjobèk, waarin voor deze maal
tijd sambal trasie is ge-oelekt. Alleen
al over die sambel en deze tjobèk zou
een verhandeling geschreven kunnen
worden, nietwaar lezers? Maar we
moeten verder: die tjobèk wordt ge
flankeerd rechts door een klein kom
metje met, U raadt het natuurlijk pre
cies: bij sajoer asem hoort EMPAL.
Links van de tjobèk een (alweer goed
geraden!): peda. Die laatste hoort er
niet altijd bij, maar 9 van de 10 In-
dischgasten nemen 'm als ze sajoer
asem tot hoofdthema hebben. Geheel
rechts het desert: blimbing (de ster
retjes ontstaan gewoon door het dwars
doorsnijden van de vrucht) met (daar
naast) sambel goela djawa.
Weinig mensen zullen zich intussen
realiseren, na deze inleiding over Mir
ban en over eten, dat de plaat eigen
lijk een stukje Natuur is en een stukje
Eeuwigheids-symboliek. De wijze waar
op deze knaap zonder enige bekom
merdheid om tafelgewoonten of pro
tocol, zonder veeleisendheid of kies
keurigheid, en met de simpele aan
dacht en ernst van een hert eet (wij
dineren of lunchen of ontbijten, maar
hij eet!); de simpelheid van zijn voed
sel ook en de volmaakte natuurlijkheid
waarmee hij zonder "instrumenten"
met zijn vingers eet, dit alles is haast
roerend paradijsachtig: terugkerend
naar de onbesmette (door "cultuur")
Dageraad der Mensheid.
En ook: zij die dit voedsel voor hem
verschaften (zijn ouders) zijn al weg.
Lees verder volg. pag.
ONAFH. IND. TIJDSCHR. 14e JAARGANG No. 7
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 15de en 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer f 1,Abt. Nederl.: kwart, f 5,
halfj. f 10.—jaar f 20,—. Abt. Europa: jaar ƒ25
Buiten Europa: jaar f 30,
Abt. (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw Zeeland f 65,—; Indonesië f 60,—; Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 50,—; Canada en Ver. Staten
41,—; Suriname en Antillen f 35,—.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN
2
