VOETSTAPPEN IN 'N ANDERE WERELD P.I.P. en de N.I.B
IJ
NINI TOWOH
Wie geeft
INLICHTINGEN?
Als kind van bijna 8 jaar heb ik eens
een gedeeltelijke vertoning gezien van
een pop, die de naam kreeg van Nini
Towoh (grootmoeder Towoh). Ik woon
de toen (in 1915) in het plaatsje Ngawi
bij Madioen. Voor het maken van de
pop, die een oude vrouw moest voor
stellen, gebruikte men een siwoer (wa
terschepper) bestaande uit een grote
klapper-(kokos)dop aan een houten of
bamboesteel van wel 50 cm lang. Wilde
de opvoering van Nini Towoh vlot ver
lopen, dan moest de siwoer op een
bepaalde dag tegen de tijd van volle
maan naar een Javaanse begraafplaats
worden gebracht en aldaar op een graf
gelegd gedurende één nacht of lange
re tijd. Die bepaalde dag is Selasa/
kliwon of wel nggoro kasèh. Voor de
Javaan is er geen slechtere dag dan
genoemde dag om iets te ondernemen.
Op de dag van de volle maan werd
de siwoer teruggehaald. Nu werd er
hard gewerkt om van de siwoer een
pop te maken. Aan de steel vlak bij
de dop werd een dwarslat bevestigd.
Aan deze lat, die de armen moest
voorstellen, werd een kebaja gehan
gen. Verder werd de steel gehuld in
een sarong. Op de dop werd lang
vrouwenhaar aangebracht, dat opge
maakt werd in een koendé (haar
wrong). Daarna werd er op de dop
het gezicht van een oude vrouw ge
tekend. Als laatste handeling werd dit
gezicht bepoederd. De pop kreeg nu
de naam van Nini Towoh (grootmoeder
Towoh).
's-Avonds bij het opkomen van de
volle maan bracht men Nini Towoh
naar een veld, alwaar reeds heel veel
mensen aanwezig waren om het
schouwspel bij te wonen. Om Ninih
Towoh rechtop te houden werd haar
middel vastgebonden met een slen
dang, waarvan elk uiteinde stevig door
een vrouw werd vastgehouden. Vlak
bij Ninih Towoh werd wierook (men
jan) gebrand. Tevens werd zij met bloe
men bestrooid Beide vrouwen, die de
slendang vasthielden, scholden haar
uit. Zij zongen ook het volgende liedje.
"Ninih Towoh, Nini Towoh djipono
blimbing
Agoeng agoeng gawe Nini Towoh".
"Nini Towoh, Nini Towoh, pluk
blimbing voor mij.
Grote, grote, wat Nini Towoh zo
graag doet".
Een doekoen, die de opvoering leid
de, prevelde onverstaanbare woorden,
waarna hij allen verzocht om gedurig
en luid te roepen "Nini Towoh, Nini
Towoh!" Daarbij werd er flink in de
handen geklapt.
Zodra Nini Towoh bezeten was (soe-
dah dimasoeki setan), begon zij heftig
te slingeren en te rukken aan de slen
dang om los te komen. Oud en jong
raakten dan hoe langer hoe meer in
extase en riepen al luider en luider
"Nini Towoh, Nini Towoh".
Wat er verder gebeurde, kan ik U
helaas niet vertellen, daar ik haar niet
meer kon zien vanwege de opdringen
de menigte. Toen ging ik maar naar
huis terug, waar mijn moeder reeds
lang op mij wachtte en mij enkele flin
ke tikken op mijn billen gaf.
De volgende dag vertelde iemand
mij, dat Nini Towoh zich toch kon los
rukken van de vastgehouden slendang
en dat zij al zwevende en wel in recht
opstaande houding zich voortbewoog
en een der toeschouwers achterna zet
te.
Op latere leeftijd vond ik het toch
erg jammer, dat ik toen die gehele
vertoning van Ninih Towoh niet zelf
had meegemaakt.
C. J. Haarnack
Zij, die werkelijk liefhebben, worden
nooit oud; zij sterven tenslotte van
ouderdom, maar zij sterven jong.
Het is veel beter dat je vergeet en
glimlacht, dan dat je herinnert en treurt.
Het leven kan niet voortgaan zonder
veel te vergeten.
Mensen zijn eenzaam, omdat ze muren
om zich heen bouwen i.pl.v. bruggen
te slaan.
K.M.G.
Dit is geen grapje van Tjalie, maar
een afkorting voor "Particulier Indisch
Pensioen" en de "Nederl. Inkomsten
belasting".
Voor degenen, die (hier in Holland)
een particulier pensioen genieten we
gens volbrachte diensttijd in Indo
nesië, kwam medio 1969 een belang
rijke beslissing af, welke genomen
werd door de meervoudige Belasting
kamer van het Gerechtshof te Amster
dam. (29-5-1969 no. 769/67).
Voortaan zullen deze particuliere
pensioenen niet meer aan de heffing
van de Ned. Ink. Bel. onderworpen zijn.
Verschillende maatschappijen heb
ben hun ex-employes al van dat arrest
op de hoogte gebracht en aanwijzingen
gegeven hoe te handelen om eventueel
nog belasting van de vorige jaren te
rug te krijgen.
Is dit bij u niet het geval geweest,
gaat u dan maar eens praten met de
Inspecteur der Inkomstenbelasting in
uw woonplaats In Nederland. Djangr
loepa, neem uw belastingpaperassen
mee. De inspecteurs zijn meestal zeer
welwillend. Van der Linden
Van Dr. Robert Hausman in Amerika,
die bezig is een levensbeschrijving sa
men te stellen van Prof. Dr. Hendrik
Muller (voor zijn naturalisatie Heinrich
Müller, afkomstig uit Oostenrijk), de
vader van de gerechtelijke geneeskun
de in Indonesië, ontvingen wij het vol
gende verzoek.
Wie van de lezers kan hem hierbij
helpen door herinneringen, anecdoten,
persoonlijke ontmoetingen of andere
gegevens over deze arts op schrift te
stellen?
Prof. Muller was leraar aan de NIAS
van 1923-1942, vervolgens krijgsgevan
gene te Bandoeng tot 1945, keerde
toen terug naar Soerabaja tot 1947,
was van 1948-1954 professor in de
gerechtelijke geneeskunde aan de juri
dische faculteit van de Universiteit van
Indonesië te Djakarta, repatrieerde
daarna.
Dr. Hausman heeft vooral over de
kampjaren gegevens nodig.
Uw hulp wordt door hem op hoge
prijs gesteld.
Zijn adres is: Dr. Robert Hausman,
154-06 27 Ave., Flushing, N.Y. 11354,
U.S.A., brieven kunnen ook gericht
worden aan de Heer Benson Hausman,
Poste Restante, Amsterdam-C.
18
