f foiTjf
BIJ DE VOORPLAAT
BRONBEEK
een hesoeh waard!
CUeertjeó en J^teentjee
HET DOET MIJ PLEZIER
DAT...
rectificatie
Zoals wij in het vorige nummer al
aankondigden, zal het vertrouwde
"voorplaat-verhaal" van TR enige tijd
moeten ontbreken, maar de plaat ZELF
blijft natuurlijk gehandhaafd, net zo
lang tot Tjalie weer "de oude" is.
Intussen dus nuchter deze prachtige
foto, door dr. R. L. Mellema gemaakt
ergens in Midden Java tijdens zijn be
zoek aan Indonesië vorig jaar. Op een
heel eigen wijze is ook deze foto ma
gistraal voor hen die het zien kunnen,
maar is ook als gezellig plaatje sadja
gezellig rameh!
Onopvallend maar toch navrant zijn
op deze foto ook de jeugd en de ou
derdom vastgelegd: links de kinderen
die bezig zijn met wat élk spel is alle
tijden door: experimenteren met le
venswaarden. Met alle toewijding en
ernst. Ook al is het hier maar een
spelletje als "ngkong" (of zou het wat
anders zijn? Wie weet het?). Zij zullen
nochtans later de karrevoerders, hout
hakkers en "potje-kokers" van de vol
wassenheid zijn.
Rechts: daar heb je voorwaar de on
sterfelijke andong nog, die elke Mid
den Javaan uit ervaring kent, en ALTIJD
oud! Zó oud dat je tóen al dacht: deze
andong overleeft niets! En kijk, hoe hij
nog bestaat. Jaja: krakende wagens
duren betoel het langst. De andongs
die in 1920 en 1930 al kraakten, leven
in 1970 nóg, terwijl banjak dure auto's
al "amblas" zijn watjenoemt (wie weet
waar dit woord vandaan komt?). Voor
al de oudjes zullen, terugblikkend op
hun fiere, schone, sterke leven, hierbij
misschien hoofdschuddend natellen
hoeveel jeugdige heerlijkheden in de
loop der jaren "amblas" zijn geraakt,
zodat menigeen een andong geworden
is en meer niet.
Maar ze duren het langst, nio! Ze
duren het langst!
Hidoep! Hidoep teroes! T.R.
Er is een lezeres die mij geen woord
schrijft. Toch zegt ze me elke keer
weer erg veel. Dan plakt ze op een
kaartje een aantal veren die ze buiten
gevonden heeft. Van een duif of een
meeuw of wat voor veren ook. Verder
geen letter!
In al deze zwijgende eenvoud is elke
"brief" van haar nochtans een groet
uit ons Indische leven, dat een natuur-
iijk leven was. Onze menselijkheid was
natuurlijk; niet zoals in het beschaafde
westen vaak: een sociaal-economische
structuur, punt.
Het is dat soort menselijkheid, waar
van ook de uitspraak getuigt, die we
wel vaker in ons blad citeerden: "La
foule urbaine qui ne touche pas terre
n'est pas plus d'homme qu'un tas de
fagot n'est un arbre" (de massa's van
de stad, die nooit aarde aanraken, zijn
evenmin mens als een takkenbos een
boom is). Het is in diepste zin niet de
Indische afkomst die ons bindt, maar
onze verbondenheid met de natuur.
U heeft er geen idee van hoe merk
waardig eigenlijk de correspondentie
van onze lezers is: zelden of nooit de
geijkte informaties, mededelingen,
plichtplegingen, sociale of culturele ge
dachten (min of meer cliché of forma
lisme geworden), maar "klanken van
hart tot hart". Net alsof je ergens in de
oedik van Bantam bent, zonder men
sen, en je alleen maar vogels hoort.
Die je direct en zuiver herkent aan
hun stem: dat is de katjer, dat de
doetdoet, de manjar, de kapodang, de
srigoenting, de priendjak... Wat ze te
vertellen hebben doet er niets toe
vaak. Ook niet of het mooi of minder
mooi is, nobel of gewoon, alles is eer
lijk. Sometimes I feel very rich...
En de "aardigheden en attenties"
van mijn lezers zijn eigenlijk net zo
...dat oude en zelfs antiquarische boe
ken bij Tong Tong goed blijven gaan,
hoe duur ze soms ook zijn. Er is voort
durend aanbod, maar ook zóveel "gul
zige vraag" dat we nooit blijven zitten
met onverkoopbare boeken. Zo wisse
len deze boeken dus wél van Indische
eigenaar, maar blijven voor de groep
behouden. Hormat!
...dat heel eenvoudige, pretentieloze
schilderijen van Indonesische land
schappen, ongeacht de eventuele repu
tatie van de schilder, blijven verkopen.
Zoals over de hele wereld is ook bij
ons het snobisme voorbij. Men koopt
een eenvoudig en echt tafereeltje, zo
als men het gekend heeft en zoals het
nog steeds leeft. Dat is goed. Dat is
eerlijk. Hormat!
...dat onder andere een grote zending
stagèns in onze toko heel goed ver
kocht heeft. Het bewijs dus, dat er nog
erg veel Indische dames een stagèn
dragen, dus een mooie en beschaafde
traditie in ere houden, siert deze da
mes in dubbel opzicht. Hormat!
pril en simpel, maar "seratoes persèn"
als de attenties van mensen van een
heel kleine desa, waar de mensen niets
hebben en allemaal ongeleerd zijn. Dan
geven ze mekaar een wonderlijk ge
kleurd veertje, een in het gras gevon
den vleugeltje van een glanskever, een
gestreept steentje of een steentje met
een gat, een wonderlijk blad-nervatuur,
een bloemblad als een molentje of een
fluit uit een stroohalm.
Geloof me, er zijn veel begerens
waardigheden in het leven, maar wie
ze nagestreefd heeft met min of meer
succes, en tóch terugkeert naar de
simpelheden, hierboven genoemd, die
behoort tot de "inner circle" van Tong
Tong.
Ik groet U, ik groet U! T.R.
Op pag. 3 in T.T. van 15 januari 1970
is boven het geboortebericht van de
jongste Oranjetelg de kop weggeval
len, die luidde:
BERNHARD LUCAS EMANUEL.
Nog te weinig bekend is het Museum
van het Koninklijk Militair Tehuis Bron
beek, Velperweg 147, Arnhem.
Het museum geeft U een volledig over
zicht van Indië's militaire geschiedenis
en bevat o.a. uitgebreide collecties op
natuurhistorisch gebied. Breng eens
een bezoek aan Bronbeek!
MOEILIJKHEDEN
BIJ BEZORGING TONG TONG
Naar ons gebleken is, komt het in de
winter vaker dan anders het geval is,
voor dat Tong Tongs bij bestelling zoek
raken.
Wilt U, in het geval U Uw Tong Tong
niet binnen 5 dagen na de verschij
ningsdatum hebt ontvangen, de abon
nementenadministratie waarschuwen?
U krijgt dan alsnog Uw exemplaar toe
gezonden.
ONAFH. IND. TUDSCHR. 14e JAARG. No. 14
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 1ste en 15de van iedere maand.
Prijs per nummer 1,Abt. Nederl.: kwart, f 6,
halfj. f 12.—; jaar f 24,—. Abt. Europa: jaar f 29,—.
Buiten Europa: jaar f 34,—.
Abt (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland f 69,—; Indonesië f 64,—; Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 54,—; Canada en Ver. Staten
f 44Maleisië en India f 51,Suriname en
Antillen f 44,
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen dl*
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN
2
