foijlfoill
BIJ DE VOORPLAAT
S^lacli-^ÏB lacleren
hotel .ardjoena' j
„TIJGERBALSEM"
Kijk, van zulke plaatjes gaat je hart
toch altijd direct weer open naar Indië.
Al was het alleen maar om zijn evidente
"anders-dan-anders-heid" in een wes
terse wereld waar alle mensen groot
zijn en alle blaadjes klein. Vanuit Euro
pa gezien is deze foto "volstrekt ridi
cuul" en gelooft men gauw aan een
truc-foto. Of direct komen vage asso
ciaties op met "de mysterieuze oer
wouden van Brazilië", "het hartje van
Afrika" of een etaleur die in zijn vrije
tijd een stunt uithaalt.
Misschien vindt U het gek dat ik
zulke vreemde veronderstellingen maak
maar wie twintig jaar in Holland zit,
weet dat men hier de wonderlijkste
dingen ergens anders in de wereld grif
gelooft omdat ze immers te vangen zijn
onder dat droomwoordje "exotisch",
maar precies dezelfde ongewone zaken
(en soms wonderlijker nog) NIET ge
looft als ze uit Indië komen.
Indië namelijk heeft de doorsnee
burger hier "in zijn zak", dat wil
zeggen men heeft er een theore
tische (vaak politiek mis-kleurde) voor
stelling van en, die is verder genoeg.
Eén van deze valse voorstellingen is
dat "Indische mensen ongelooflijke
snoevers zijn". Dit ondervond ik al heel
vroeg in Holland toen ik in Den Haag
op de tram stapte met een sapoe lidi.
Als "baroe in Holland" vond ik het
toch wel een beetje raar met een sa-
poe lidi op de tram te stappen, want
zoiets deed je in Indië immers nooit?
Maar soedah, ik was zó gelukkig met
deze "vondst" dat ik er toch maar
de straat mee op ging, al verborg ik
'm in de tram toch maar liever achter
me.
Maar een meneer vlak bij had het
gezien en vroeg nieuwsgierig wat het
was. Een bezem. Wat een eigenaardige
takjes; waar was dat ding gemaakt en
waarvan? In Indonesië van bladnerven
van de cocospalm. Bladeren?! Ja, bla
deren. Want wat U hier ziet zijn alleen
de ZIJ-nerven in het cocospalmblad. De
hoofdnerf is dikker dan een arm en
zo lang als deze tram-wagon...
Ik wou nog verder uitwijden, maar
het hoefde al niet meer. De uitdrukking
op het gezicht van mijn toehoorder was
opeens veranderd en via ongelovig
boos, en toen minachtend geworden.
Hij draaide zich schuins van me af en
bij de volgende halte moest hij geluk
kig uitstappen; anders had hij me mis
schien een pak slaag gegeven. Ik her
kende gelukkig het "boosheids-pa
troon" direct omdat ik het wel eens
elders had meegemaakt; de typische
boosheid van iemand die opeens dóór
krijgt dat hij in het ootje genomen
wordt. En hier dus: met weer zo'n ty
pisch schaamteloos opsnij-verhaal van
zo'n Indischman, die alles in het leven
altijd groter, mooier, gevaarlijker, rijker,
verschrikkelijker, zaliger heeft meege
maakt dan gewone mensen... Een blad,
langer dan de tram I
Toen ik in een Hollands gezelschap
eens vertelde over bladeren groter dan
een tafelblad, wist een meneer te ver
tellen dat in Engeland een tuinder een
komkommer gekweekt had zo groot
als een boei, en een ander wist van
een ketel in Manchester zo groot als
een keuken om die komkommer als
een boei in te koken. We lachten alle
maal, maar ik dacht toch wel met een
beetje verdriet aan mijn geliefde kladi-
bladeren, voor wie reusachtig zijn GE
WOON was! En aan ALLE Indischgas-
ten voor wie het hele reusachtige le
ven in Indië GEWOON was. En juist
daarom kunnen we er met niemand hier
over praten.
Want vaak voel je je als Alice in
Wonderland, als Ole Dromeman of als
Sven Hedin de kleine Bung en zijn
stille vrouwtje uit de buitenbezittingen
vaak meer dan Indische stadsdames en
heren. Je kan uren en uren, ja dagen
lang, praten over dingen die in Holland
niet bestaan, of dingen die in Holland
ook wél bestaan, maar in Indische gro
teske afmetingen. Toen we pas hier wa
ren wilden we nochtans wel graag: over
Indië praten. Maar nu we al zo lang
hier zitten en ook Tong Tong al zo
oud (en vaak ontgoocheld en verlaten)
is, zijn we met onze zwijgende, stille
mijmeringen meer dan tevreden. Want
we zijn vaak alleen maar verbaasd dat
óns geluk (het wonder) ten deel ge
vallen is te hebben mogen leven mid
denin dat wonder, dat Indië heette...
Ja, want die luitjes in die kladi-bla-
deren dat zijn gewoon mensen zoals
U en ik. We hebben ze misschien per
soonlijk gekend: Els Thieme, Carla
Jeanty, Benny van Haastert en Linie
Filet. En de kladi-struiken (ook wel
genoemd Caladi; ook wel Tales) ston
den zo maar aan de kant van de weg
bij Soember Waringin, boven Bondo-
woso in Oost Java.
Je kan het gewoon opspeuren op de
kaart dus het is GEEN droom, het
is GEEN wonder! Luistert U, meneer
de Europeaan, verreweg de meeste on
gelooflijke dingen die wij meemaakten,
zijn géén wonderen, maar echt, meneer
.meneer..meneer.
,||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||i||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||lllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllll%
Logeren in Den Haag? j
I dan natuurlijk bij
1 Moderne kamers, prima service, prettige
1 sfeer. Iedere kamer EIGEN douche-cel. In
iedere kamer warm en koud stromend water.
Vanaf f 20,per persoon per nacht.
I Gr. Hertoginnel. 205, tel. 070/39 03 24 f
Siinnnoiiaiinonnnauiinufiiiiiuiiiiiiniiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii'.iiiiiiiiiiiiaiiiiniiniiniiiiiiiiiiiiiiiiuniiiiiii
Met verwijzing naar de advertentie
die U geregeld in ons blad zult tegen
komen, willen we toch nog extra de
aandacht vestigen op het ondervolgen-
de:
Sedert 1950 wordt door de pharma-
ceutische handelsonderneming "Poly
com" het artikel "Tijgerbalsem" op de
markt gebracht. Als erkend geneesmid
del (gelijkwaardig aan de bekende
Obat Matjan) wordt Tijgerbalsem ge
leverd aan apotheken, drogisterijen en
detaillisten met beperkte vergunning.
Ofschoon het artikel "vrij" is, d.w.z.
Polycom gerechtigd is dit preparaat
overal te doen verhandelen, zijn zij
toch van mening dat een geneesmiddel
(ook al is het een populair preparaat)
uitsluitend via deze groepen aan het
publiek mag worden afgeleverd.
Ofschoon voor de ons zo bekende
"Obat Matjan" (uit Singapore afkom
stig) ook een erkenning was aange
vraagd bij het college ter beoordeling
van verpakte geneesmiddelen, is deze
erkenning NIET verleend en geweigerd
omdat de fabrikant niet kon voldcen
aan de gevraagde eisen.
Obat Matjan mag daarom nergens ir
Nederland worden verkocht, verhan
deld of in voorraad gehouden en ook
niet worden geimporteerd. Overtreding
van dit verbod betekent procesverbaal
van de Inspectie Volksgezondheid en
in beslagname van de voorraad.
"Tijgerbalsem" schijnt een waardig
eauivalent voor obat matjan te zijn.
Waarom dus een procesverbaal te ris
keren?
Meneer, hij luister niet si...!
T.R.
SS*
ONAFH. IND. TIJDSCHR. 14e JAARG. No. 18
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel MIJ Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 1ste en 15de van iedere maand
Prijs per nummer f 1,Abt. Nederl.: kwart, f 6,
halfj. f 12,—; jaar f 24,—. Abt. Europa: jaar f 29,—.
Buiten Europa: jaar f 34.
Abt. (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland f 69,—; Indonesië f 64,—; Z.-Afrika
en Z.-Amerika 54,Canada en Ver. Staten
f 44Maleisië en India f 51,Suriname en
Antillen 44,
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVAR1N
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tonq Tong als abonnee te weigeren of at te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN
2
