HET NIROM STUDIO ORKEST
DELICADO
het er bij ons moeilijk in dat deze Pe-
kantjilan een kanaal is, want dit lijkt
ons een ontzaglijk duur werk toe. Ge
kanaliseerd zou misschien nog kunnen,
maar de rivierbedding lijkt ons té na
tuurlijk vanaf de Rode Brug zelf (denk
maar aan de ijsfabriek verderop enz.
enz.) om gegraven te kunnen zijn. Ik
zelf heb als knaapje en zelfs als vol
wassene later nog ettelijke malen in
deze kali gezwommen en er met "tjang-
kiloeng" in gehengeld (bamboelarven;
vissen hiermee is een heel typische
Bogorse bijzonderheid!), dus ken ik de
rivier werkelijk "als mijn handschoen".
Echter zijn wij dankbaar voor diverse
correcties en inlichtingen, Tong Tong
moet betrouwbaar zijn en blijven tot
vér voorbij onze tijd!
4) Zowel het woordje "Ülèn" als "lilèr"
is in geen enkel woordenboek te vin
den. Wel natuurlijk het woord "sam-
ber" straal. Wij vragen ons alleen
af of deze naam misschien uit een of
ander sprookje of legende afkomstig
zou kunnen zijn.
Dr. Sunier zond ons (als gewoonlijk)
volledige informaties:
Chrysochroa fulminans F., Prachtkever
fam. Buprestidae) algemeen op de
grote Soenda-eilanden, Malakka en de
Philippijnen. De larven komen alge
meen voor in Albizzia (moluccana Miq.
Soendanees: Djeungdjing laoet),
ook wel in cacao en djeroek.
Wij missen overigens Tuan Doktor
Sunier heel erg in Tong Tong. Zou hij
niet iets aardigs kunnen schrijven over
de vele kleine zoetwatervisjes die ron
dom Bogor, Soekaboemi en Tjiandjoer
gekweekt worden en vaak, per risje
van tien aan een grashalm verkocht,
de rijstmaaltijd van de kleine man zo
rijk maken?
Slot-notitie: wij kregen van verschil
lende personen schetsmatige platte-
grondjes van Bogor en zijn rivieren,
maar helaas alle min of meer onzuiver.
We zouden ons werkelijk rijk voelen
als iemand ons een doortrekje zou
sturen van b.v. een topografische kaart.
Ook mag U, als U over Bogor schrijft,
best wel namen noemen van promi
nente Bogorianen die U gekend hebt,
zoals b.v. "Ouweheer Bürer". Het zijn
in zeer belangrijke mate de mensen
geweest die het karakter van een stad
m zijn tijd tekenden!
Met vreugde las ik Bert Garhoff's
herinneringen over het Nirom Studio
Orkest, waarbij mij enige bekende na
men troffen (salah wessel), zoals Ro
zenberg en Julien Foorman, want dan
gaat er een stroom van herinneringen
door mij. Dan zie ik weer hoe we be
gonnen zijn in het kamp tegenover sta
tion Bandoeng te musiceren, waarbij ik
in mijn zang van diverse Italiaanse lie
deren begeleid werd door een paar
ukulele's, gemaakt van klapperdoppen.
Toen Setet en zijn strijkje bij ons ge
ïnterneerd werd, hadden we geregeld
een uitvoering en had ik het genoegen
met hen te zingen. Fighting Mick met
zijn geweldige knuisten en toch een
zacht gevoel in zich, moest ik dikwijls
tevreden stellen met een paar songs.
Toen werd ons kamp overgeplaatst
naar het treinkampement (militiekamp),
waar de 2 graven waren van de beide
doodgeschoten militairen. Ook daar
hadden we ons wekelijks terrasuurtje,
waar ik met genoegen aan heb mee
gedaan, zo ook het toeren langs di
verse barakken, totdat mijn ogen het
begaven en ik geen muziek meer kon
lezen. Gelukkig door een gistkuur van
een half jaar weer hersteld. (Obatje
van een van de hospitaaldokters; zelf
in elkaar gedraaid.) Wat was ik hem
dankbaar. Ook O. en O. gaf wat af
wisseling en de Zondagse gezongen
mis.
Ik herinner mij dat in 't kamp tegen
over het station Bandoeng dominee...
(de naam is mij helaas ontgaan, waar
schijnlijk door te veel atjie-eten) met
het verzoek, of ik voor hun dienst wil
de zingen. Ik heb toen voorgesteld om
in contact te komen met de geeste
lijken van iedere gezindheid en een
gezamenlijke dienst te houden, zodat
wij allen erbij betrokken zouden wor
den, hetgeen gebeurde. Dit zal ik niet
gauw vergeten, want wij waren een
grote eenheid. Daarna naar het 15e
Bat. in Bandoeng en mochten we ge
nieten van het orkest onder George
Pikler, waarbij ik de eer had te mogen
zingen als een amateur. Namen als
George Pikler, Robert Pikler, Molino
en Rino, Julien Foorman, Rosenberg,
die mij in het toeren langs de barakken
in het 15e Bat. begeleidde op zijn
harmonica. Wat een zee van herinne
ringen. En als sluitingsstuk het zingen
van de laatste mis buiten in de open
ruimte even voor dat ik het kamp ver
liet.
Als erkentelijkheid mochten wij ieder
een smoking uitzoeken, die er in het
kamp waren. Na het kamp Radio Nirom
met Boebie Lachek als begeleider, P.
My en Nirom bij het raceterrein Tega-
lega.
Julien Foorman speelde enige maan
den geleden in Las Vegas.
Daarom houd ik van ons blad, want
het geeft onze heerlijke tijd in het Pa
radijs terug, ondanks 3 jaar Jappen
kamp. Jan Ruyg,
California
En als je dan al die bioscoop-pagi
na's leest in de kranten. En je ziet al
die tijdschrift-kiosken. En je ziet zo
menig TV-programma, tjokvol geladen
met vrouwelijk sex, brutaal, "ke-te-veel-
en", en altijd koerang adjar.en je
denkt aan die GEWELDIGE "Dolle Mi-
na's"...
...dan denk je aan zo'n simpele uit
spraak van Shakespeare:
"Frailty, thy name is woman!"
En je denkt aan het woord en begrip
"delicado"...
En je weet: al die andere enorme
zaken mogen er desnoods bij, maar als
het fijnere, delicate, tedere ontbreekt
in de vrouw, dan is de rest opeens
niet eens vrouw meer!
15
