De familie
Hamar de la Brethonière
van Salatiga
Vervolg van: "Toekomst"
heer Partijbons wérkelijk geïnteres
seerd zouden zijn geweest in wat in
Indonesië DAG IN DAG UIT gebouwd
wordt, zouden foto's als op het omslag
(en véél meer nog) regelmatiger in de
pers verschenen zijn. Terwijl de grote
pers in Nederland nog steeds alleen
de sensationele kant wil zien. Is er
geen oorlog of onderdrukking, dan luxe
en sex! Dus de chique "dollar"-hotels
en b.v. de meisjes van Bali. Waarbij
nogal afgunstig wordt waargenomen,
dat de buitenlandse touristen Indonesië
al véél ruimer bezoeken dan Neder
landse, zodat een reporter van een
groot Nederlands blad een Indonesi
sche kolonel in de mond geeft: "We
moesten ze er allemaal uitknikkeren
(de buitenlanders red.) hier en voor
taan alleen nog maar Nederlanders
binnenlaten. Dat zijn tenminste jongens
van de gestampte pot: die voelen ook
nog een keer wat er rondwaart in onze
ziel."...een gedachte die inderdaad in
alle opzichten de absurditeit van de
eeuw kan heten, maar "verkocht" kan
worden opdat de massa inderdaad in
deze stamppot-termen denkt!
We gunnen Indonesia graag zijn paar
dure dollar-hotels, omdat een land in
opbouw hard keiharde dollars nodig
heeft, en hier evenmin iets op aan te
merken kan zijn als b.v. het jagen op
Amerikaanse en Duitse touristen in
Holland, omdat Holland er (ondanks
alle gescheld op deze buitenlanders)
toch vele miljoenen buitenlandse valu
ta mee verdient, ja toch?, maar het
land met zijn cultuur en historie ver
eenzelvigen met het hotelleven, dat is
toch al te goedkoop.
Vooral omdat wij weten dat daar
buiten, vér in de doesoens en hoetans
en aan onbekende stranden hetzelfde
geweldige pionierswerk verricht wordt,
dat vele decennia geleden ook door
vele Indischgasten werd gedaan: on
dernemingen aanleggen, wegen en
bruggen en havenwerken aanleggen.
DAT GEBEURT NU NOG STEEDS!
En de foto op het omslag vertelt er
van: dit zijn nieuwe irrigatiewerken in
de Progo-vlakte (die ook menig In
dischman uit het Djokjase al zijn leven
lang gewenst heeft!). Zij worden uit
gevoerd door Ir. Martodipradja, en ge
beuren practisch ongemerkt en "erg
sloom", want veel geld is er niet, maar
wel veel "man-arbeid" en het grootste
deel gebeurt dus met patjols en peng-
kie's, zoals in alle vorige beschavingen.
Maar wie Indonesië's rijkdom aan agra
rische producten kent, weet dat het
altijd GOED gedaan is, ook al gebeur
de het langzaam. En wat de hoofdzaak
is: het GEBEURT tenminste! En NU!
Met voldoening wenst Tong Tong: "Se-
lamat djalan, saudara's!"
Met een variant op een bekende
spreekwijze kan hier gezegd worden:
"Een volk dat aan zijn irrigatiedammen
bouwt, bouwt aan zijn toekomst!" Wel,
dat zal dan een GOEDE toekomst zijn!
Ir. Martodipradja en zijn staf slaan de vorde
ringen van de werkzaamheden gade.
Nog even: deze foto werd door de
heer Mellema gemaakt met een bijzon
dere groothoek lens. Het valt niet mee,
werken van een grote oppervlakte
duidelijk op de lens te krijgen. Want
"men ziet eigenlijk niets..." behalve
wat aarden walletjes en wat metsel
werk. Maar voor wie van 't land houdt,
en die dus oog heeft voor 't lieflijk slin
geren van een riviertje door een vredig
dal, blijft ook zó'n foto prettig. Niet
waar, lezers? Vooral omdat ons gees
tesoog kan zien voorbij het moment
van vandaag: naar een toekomst met
gouden sawahs, rijke vruchtentuinen
en welvarende desa's. Door maar één
dam!... Nogmaals: selamat djalan!
Iets anders wordt óók nog duidelijk
als we denken aan deze zeldzame foto
en daarnaast de "rijkdom" aan foto's
op de expositie van World Press Foto,
waarvan we er twee gezien hebben
en toen was het genoeg. Als werkelijk
alle persfotografen van de moderne
wereld niets anders bij elkaar kunnen
fotograferen dan sensatie, geweld en
sex, maar blind blijven voor onderne
mingslust, avontuur en opbouw, dan is
er niet iets fout met DE WERELD, maar
met de FOTOGRAFEN! Want het foto
graferen van een huilende voetballer,
een gesneuveld soldaat, een auto-on
geluk of een brandend huis kan BLIJK
BAAR iedereen, maar het fotograferen
van de Mensheid Op Weg Naar Mor
gen, daar moet je betoel visie en filo
sofie voor hebben!
Eerlijk, tot nog toe ken ik er alleen
maar één die dat vele malen aange
toond heeft. Dat is de Franse fotograaf
CARTIER-BRESSON (Tussen 2 haak
jes, het heeft hier niets mee te maken,
maar het is interessant om te weten:
de vrouw van Henri Cartier-Bresson is
een Indisch meisje!) Maar b.v. zijn
foto's van India zijn onvergetelijk en
vertellen ons iets van de ontzaglijke
uitgesterktheid EN TIJDLOOSHEID van
India.
Ajo, Pak Mellema, nóg meer foto's
van Indonesië! Want U toont dat U
Indonesië zien kan... T.R.
Naar aanleiding van het in het artikel
"Hotels in Indië" (T.T. no 17 van 15
maart jl.) genoemde Hotel Kalimatan
in Salatiga en de rol die de Fam.
Hamar de la Brethonière speelde bij
het ontstaan van dit hotel ontvingen
wij de volgende reactie:
De eerste voorvader, Markies Adolf
Pierre Hamar de la Brethonière moest,
omdat hij een Hugenoot was, vluchten
uit Frankrijk, ongeveer 200 jaar gele
den. Hij kwam in Midden-Java terecht,
vestigde zich in Salatiga en stichtte
verscheidene koffieondernemingen in
de omgeving rondom Salatiga. Op één
dezer ondernemingen, genaamd Gollie,
werd in het jaar 1866, op 4 april mijn
vader geboren en werd ook Pierre ge
noemd. Mijn vader gaf me de naam
Hugo, omdat hij zei, dat ik een toeroe-
nan (afstammeling) ben van de Huge
noten. Ikzelf ben 5 zoons rijk, de 2de
noemden wij, (mijn vrouw en ik) ook
Hugo en de 4de zoon Pierre (van ge
slacht op geslacht worden deze namen
gebruikt).
Als kind ben ik dus opgegroeid in
Salatiga en mijn eerste job na mijn
studietijd, kreeg ik ook in Salatiga bij
de Gemeente-Werken als opzichter.
Met broers en zusters maakten we
vaak tochten naar hoger gelegen stre
ken van de Goenoeng Merbaboe aan
welks voet Salatiga is gelegen. Dan
verkozen we altijd "KOPENG", waar
ook een aardig hotel is en een fijne
zwembak met blauw water. De bi-bik
bi-bik petjel verkochten daarboven in
Kopeng verrukkelijke petjel.
Hoe hoog Kopeng ligt ten opzichte
van de zeespiegel, weet ik niet, maar
het is daar erg fris/koud. De natuur
en panorama om je heen op deze hoog
te is geen alledaags tafereel, vooral bij
helder en mooi weer, dan kun je zelfs
de kustlijn zien van de Java-Zee bij
Semarang.
Hugo M. Hamar de la Brethonière
21
