7'oen na uren lang wachten in de gloeiende
zon (net als bij aubades voor de Landvoogd
een halve eeuw geleden in Indiël) het Ko
ninklijk gezelschap eindelijk het terrein op
kwam lopen, rees iedereen fris en vrolijk op
en klonk een langdurig applaus. Naast Hare
Majesteit de "bouwer" van de herdenkings
manifestatie Ir. G. S. Vrijburg, die vele aan
wezigen op het terrein zich nog herinnerden
uit diverse fasen van hun leven: van Penga-
lengan, van de T.H. in Bandoeng (mede-stu
dent was o.a. Soekarnol), ja zelfs van de
Lagere School te Salatiga (herinnering door
Pothoff). Maar weet U: de uren van wachten
op het Congresgebouw-terrein werden op deze
wijze voor allen verkort door herinneringen uit
vele fasen in ieders leven uit vele gebieden
van Indonesië.
Totaal vergeten kontjo's en vriendinnen wer
den tot grote verbazing herontdekt en direct
herkend alsof er geen kwart- tot een halve
eeuw voorbij gegaan was. Het werd geen her
denking aan de afloop van een oorlog, maar
aan een geheel leven van onsterfelijke waar
den
is gewoon die veelgenoemde "gene
ration gap" (die kloof tussen twee ge
neraties, die in de hele moderne wereld
op elk gebied te vinden is) die ook
onze Indische groep treft. Is dus een
streep gezet onder de hele historie van
de Indische groep en zijn betekenis
voor Nederland?
Ja, zwart op wit staat het er, en nog
maals: wij móeten het wel geloven...
en toch geloven wij het niet. Het was
de Pasar Baroe die ons op andere ge
dachten bracht. Want het enorme suc
ces van deze "Indisch aangeklede"
Frederik Hendriklaan in Den Haag die
in de eerste drie dagen al 100.000 be
zoekers trok en veruit het populairste
evenement was in Den Haag, had zijn
succes niet alleen te danken aan de
straattonelen, maar beslist ook aan de
wijze waarop de normale dagelijkse
winkel-etalages aangevuld en "ver
edeld" waren met tal van exotische
artikelen uit het Verre Oosten: batik-
en borduurwerk, siersmeed- en hout-
snij-kunst, wajang-figuren en hindoe-
beelden, practisch alles afkomstig uit
privé bezit in Den Haag, eigendom van
relaties van de winkeliers.
Niet alleen gaven deze etalages het
bewijs hoe enorm veel er blijkbaar in
ontelbare huiskamers in Nederland
staat (en zorgzaam bewaard wordt) aan
kunstschatten, maar ook: hoe fantas
tisch die "ouwerwetse" dingen het nog
steeds doen tussen alle moderne mas-
sa-fabricaat in plastic en namaak me
taal, tja, op slag de verkoopbaarheid
ervan gunstig beinvloeden. Wij spraken
met ettelijke winkeliers. Zij gaven on
omwonden toe dat het succes van deze
Pasar Baroe zelfs hun stoutste ver
wachtingen overtroffen had (uitgedrukt
in fantastische verkoopcijfers), hadden
met eigen ogen gezien hoe geboeid
voorbijgangers waren door de (voor
heen achteloos voorbijgelopen) etala
ges alleen door één wajangpop, één
sarong of één masker...en vaak hoor
den wij de verwachting uitspreken: "Dit
moeten we elk jaar wéér hebben!"...
Indië is NIET voorbij het zal keer
op keer herleven, op wijzen waar we
nu niet van dromen kunnen...laat dit
tot een troost en hartversterking die
nen voor allen die verzameld waren op
het in de zon blakerende Congreshai-
voorterrein: het goede dat wij brachten
aan Nederland zal alle negeringen en
bestrijdingen ten spijt onuitwisbaar zijn.
En nog vele tijden later tot zegening
zijn van het Nederlandse volk. T.R.
Op 6 september viert Prins Claus
zijn verjaardag en hierbij bieden wij
Z.K.H. onze eerbiedige en oprechte
gelukwensen aan.
Door zijn uitdrukkelijke wens om
samen met H.M. de Koningin en de
Kroonprinses aanwezig te zijn op de
herdenking van 15 augustus, heeft de
Prins zich een warme plaats veroverd
in het hart van de Indische gemeen
schap in Nederland.
Wij wensen hem nog vele gelukkige
jaren toe temidden van de Koninklijke
familie.
DODENHERDENKING OP
14 AUGUSTUS 1970
Op 14 augustus, aan de voor
avond van de grote herdenkings
plechtigheid in het Congresge
bouw in Den Haag van het einde
van de strijd in de Pacific, die
tevens het einde van de Tweede
Wereldoorlog betekende, werden
allen, militairen en burgers, die
in deze strijd het leven lieten,
geëerd door kransleggingen, zo
wel operzee als in Nederland.
Deze vonden te 11.30 plaats.
Op het Nederlandse Ereveld
Menteng Pulo te Djakarta werd
de plechtigheid verricht door de
Nederlandse ambassadeur, Mr.
H. Scheltema.
Op de andere 6 Nederlandse
erevelden: Pandu te Bandung,
Leuwi Gadja bij Tjimahi, Antjol
bij Tandjong Priok, Kali Banteng
en Tjandi te Semarang, Bagus
Kuning te Surabaja, op het ge
allieerde Ereveld Menteng Pulo,
alsmede op de Burger Begraaf
plaats Tanah Abang te Djakarta
en op het geallieerde Ereveld
Kanchanaburi in Thailand vonden
kransleggingen plaats door be
middeling van de Oorlogsgraven
stichting. De gezagvoerder van
het m.s. Straat Franklin van de
Koninklijke Java-China Paket-
vaartlijnen N.V. wierp, ter nage
dachtenis aan hen, die op zee het
leven hadden gelaten een krans
in de Zuid-Chinese Zee.
In Nederland werden kransen
gelegd op Bronbeek, bij het Na
tionaal Monument op de Dam te
Amsterdam, bij de monumenten
van: de Koninklijke Marine te
Scheveningen, de Koninklijke
Landmacht op de Grebbeberg,
de Koninklijke Luchtmacht te
Soesterberg, het Verzetsmonu-
ment te Rotterdam en op de
Noordzee vanaf een Schevening-
se vissersboot.
Alle kransen waren voorzien
van rood-wit-blauwe linten met 't
opschrift: "Comité 15 augustus
1970" "Een laatste groet van de
overlevenden".
Vele particulieren hadden ge
volg gegeven aan de oproep van
het Comité om op 14 augustus
de doden te herdenken, door
halfstok te vlaggen.
