Fonteijn Co -
"^Puter S^Cajoon"
I tel. 03407- 15 40.
Strootjes roken in
't wonderland daarginds
PRIKKEBEEN
Vlamingstraat 5, Den Haag, Tel. 11 66 77
v/h te DJOKJA
GOUDEN
schakelarmbanden
krintjing
slangen
colliers
(6 tot 100 gr.)
toesoek konde
peniti kabaja
van 22 karaats goud
22 Karaats verlovingsringen
BRILJANTEN
markiesringen
hangers
oorknoppen
gezet in
22 karaats goud
MIDO
polshorloges
SEBELAH ROTAN ARMBANDEN VAN 24 KRTS GOUD (mas kertas)
Komt U van BUITEN Den Haag?
Wij betalen, bij aankoop vanaf f 200,de reiskosten voor één persoon
geheel terug I I
Bij het lezen van Uw artikel "Puter
Kajoon" (T.T. 1-8-70) voel ik de be
hoefte om het een en ander recht te
zetten en aan te vullen. De langs Ka-
joon groeiende bomen zijn kanari-bo-
men, hetgeen ook duidelijk uit de foto
is te herkennen en hetgeen blijkbaar
ook door de schrijver is bedoeld, als
hij daarbij vermeldt, dat de noten lek
ker zijn, hetgeen niet kan worden ge
zegd van tandjungpitten, die door de
meisjes slechts als speelgoed werden
gebruikt, zoals de sawo-ketjikpitten
door jongens zowel als door meisjes.
De tandjungbomen zijn langs de wegen
van de aangrenzende Embongs geplant.
De KOSONG is evenals de Solosche
EBRO geen deleman, welk laatste rij
tuig genoemd is naar de wagenfabri
kant DEELEMAN.
BISKWIT "DARMO".
Nu ik toch eenmaal op mijn praat
stoel zit wil ik nog het een en ander
aanvullen m.b.t. de BEROEMDE BIS
KWIT "DARMO", die bij alle P D
toko's van Sabang tot Merauke te ver
krijgen is in de bekende grijze blikken
trommels met het gele etiket, waarop
het wapen van Surabaja prijkt, omlijst
door de verschillende medailles (prij
zen) en eervolle vermeldingen, welke
dit fabrikaat in de gehele wereld heeft
weten te behalen. Naar mijn persoonlijk
gevoel en smaak is deze beschuit tot
op dit ogenblik nog door geen enkel
ander fabrikaat benaderd, laat staan
overtroffen.
De fabriek stond aan de weg tussen
Pasar Keputran en de Ngagelbrug, dus
op het oude land DARMO met 2
grote oude waringinbomen op het voor
erf. Links van de eigenlijke bakkerij
(men maakte geen andere producten)
stond de blik-emballagefabriek, terwijl
tussen beide fabrieken in het huis van
de Chinese eigenaar stond.
Na de oorlog werd deze fabriek,
jammer genoeg, gesloten, tenminste
voor zover ik weet was hij niet meer
in bedrijf. Ik hoop slechts van harte
dat recept en fabrieksgeheim niet te
loor zijn gegaan, hetgeen eeuwig jam
mer zou zijn.
I WEGGEEF-ADRESSEN
I Jajasan Pa van der Steur
Matraman 77, Djakarta, Indonesia
t
Jajasan G.I.K.I. Foundation
l djl. Pemuda 64, Surabaja,
t Indonesia
T
I Emmaüs-Communité
Eikstraat 14, Haarzuilens,
Het is hier djagoeng (mais) tijd en
ook ik heb enige djagoengs gekocht
voor fricadel.
Onder het ontdoen van de licht
groene dekbladen, dacht ik opeens aan
klöbot en hield de laatste zachte dek-
blaadjes apart. Deze laatste zachte
dekblaadjes nu, op maat gesneden of
geknipt en in de wind gedroogd, ge
bruikt men daarginds in Midden- en
Oost-Java als sigarettenpapier en heet
klöbot.
Dus heb ik van die apart gehouden
dekblaadjes klöbot gemaakt, mijn van
Nelle shag erin gerold en rook ik nu
een poosje klöbot-strootjes. Of het
idee is of verbeelding, maar 't is net
of de shag milder en geuriger smaakt.
Probeert U 't ook eens en vertelt U
ons dan Uwe bevindingen?
In West-Java gebruikte men om
strootjes te rollen daoen kawoeng. Ka-
woeng is arèn palm en men gebruikte
de jonge aren-bladeren. Op de pasar
zag je grote bossen kawoengbladeren
(daoen kawoeng) in lussen hangen. Als
men ze kocht, trok men de lussen uit
de bossen, die als linten om de hand
werden gerold met 'n dun bamboe-
of kawoeng-touwtje vastgebonden, en
zo bracht men het strootjesmateriaal
mee naar huis.
Dan werden ze op maat geknipt, je
rolde er 'n plukje bakó mölè in en je
had 'n kawoengstrootje. Ze werden
dicht gebonden met 'n draadje, uitge
trokken uit 'n dun katoenen lapje en
zo'n draadje heet tiras. De uiteinden
van de tiras draaide je tussen duim
en wijsvinger vast. Hebt U weieens een
jong arènblaadje gezien? Aan de bo
venkant glanzend heldergroen, aan de
onderkant licht beige-roze. Daarom
heeft daoen kawoeng ook die kleur,
licht rozeachtig beige.
Ik zie m'n grootmoeder, Soendanese,
nog zitten, daoen kawoeng strootjes
rollen ter aanvulling van de dompets,
want zij en mijn grootvader rookten ze
allebei.
In Midden-Java had men, naast klö
bot ook poepoes als sigarettenpapier.
Poepoes is 't jonge topblad van 'n
plant; in deze, het jonge pisang-kloe-
toekblad.Heel jong. Als 't nog als 'n
koker uit de plant steekt, is 't zo zacht
als zijde. Het wordt plat uitgespreid,
gedroogd, onder 'n laagje zand en niet
in de volle zon. Ik denk, dat 't laagje
zand moet voorkomen, dat het blad
gaat omkrullen of helemaal uitdrogen.
Op de pasar kocht men 'n rolletje
poepoes met 'n middellijn van een
rijksdaalder zo ongeveer, de lengte
was al op maat gesneden en je hoefde
maar 'n stukje af te scheuren en daar
in je tabak te rollen. Ik heb ze het
jonge blad eens zien bedekken met
lahar-as. Dat was in die tijd na de
uitbarsting van de Kloet, toen er zo
veel as bij ons geregend had.
Pim Eysinger
P.S. Nog even Voorplaat Kajoon.
Het Soendanees voor dakkon is Tjon-
kak en niet tjongkrak. Dus zonder r.
Van het bekende kinderboek "reizen
en avonturen Van Mijnheer Prikke-
been" is een uitgave, in gekleurde om
slag en met veel illustraties, uitgeko
men, bij Brecht's uitgeversmij te Am
sterdam.
Voor grootouders, die vroeger van
dit boek genoten hebben, een aardig
cadeau voor hun tjoetjoe's!
De tekeningen zijn van Rudolf Töpf-
fer, de tekst van J. J. A. Gouverneur.
Verkrijgbaar bij Boekhandel Tong
Tong, 7,50 plus 0,80 porto.
11
